Технологија

Вселенска енергија: Решение за енергетската независност на Европа?

Сончеви панели распоредени во вселената би можеле да задоволат до 80% од потребите на Европа за обновлива енергија до 2050 година, открива ново истражување. Студијата сугерира дека сончевата енергија од вселената би можела да ги намали трошоците за европскиот енергетски систем за 15% и да ја намали употребата на батерии за складирање енергија за повеќе …

Вселенска енергија: Решение за енергетската независност на Европа? Read More »

Уште еден милијардер наскоро би можел да нурне до „Титаник“

Некој очигледно се подготвува да нурка до „Титаник“ за неколку недели. Станува збор за добро позната личност која е подготвена да плати десет милиони американски долари за овој подвиг. Пред две години, Стоктон Раш почина додека ја управуваше својата експериментална подморница до местото на несреќата на бродот „Титаник“. Тој пловеше под морето заедно со уште  …

Уште еден милијардер наскоро би можел да нурне до „Титаник“ Read More »

Научниците ја решија мистеријата на „Окото на Саурон“ во вселената

Галаксијата PKS 1424+240, оддалечена милијарди светлосни години, ги збунува научниците повеќе од половина век. Сепак, се чини дека долгогодишната мистерија за нејзините необични млазови конечно е решена, пишува Science Alert. Што се блазари? Блазар е галаксија со екстремно активна црна дупка во центарот што исфрла моќни млазови плазма во вселената. За една галаксија да се …

Научниците ја решија мистеријата на „Окото на Саурон“ во вселената Read More »

Телескоп „Џејмс Веб“ откри нова месечина на Уран – сега има 29

Американската вселенска агенција НАСА објави дека нејзиниот вселенски телескоп „Џејмс Веб“ открил нов, претходно непознат природен сателит што орбитира околу Уран. Оваа месечина на Уран е означена како S/2025 U1 и е 29-та откриена од оваа планета. Веста привлече голем интерес кај љубителите на вселенската наука. Група истражувачи го проучувале новиот сателит користејќи телескоп и …

Телескоп „Џејмс Веб“ откри нова месечина на Уран – сега има 29 Read More »

Што е Instagram Map и како да се користи оваа нова функција?

Instagram Map, нова функција што ја копира Snap Map на Snapchat, го олеснува споделувањето на вашата локација со пријателите. Толку е едноставна што можеби нема да сфатите со кого ја споделувате без да се позанимавате со поставките. Еве како да ја активирате, да ја користите и да ја исклучите ако сакате. Како да користите Instagram …

Што е Instagram Map и како да се користи оваа нова функција? Read More »

Четворица астронаути се вратија на Земјата по пет месеци поминати на Меѓународната вселенска станица

Лос Анџелес – Екипаж од двајца американски, еден руски и еден јапонски астронаут денеска се врати на Земјата од Меѓународната вселенска станица, каде поминаа пет месеци. Слетувањето на капсулата „Драгон“ на компанијата „Спејс Икс“ успешно е извршено во близина на Калифорнија, покажуваат видеа емитувани од вселенската компанија. Американките Ен Меклејн и Никол Ајерс, Русинот Кирил …

Четворица астронаути се вратија на Земјата по пет месеци поминати на Меѓународната вселенска станица Read More »

Македонски тим од ФЕИТ награден за научен труд за модел на вештачка интелигенција на македонски јазик

Студенти од Факултетот за електротехника и информациски технологии ФЕИТ освоија награда за најдобар научен труд за модел на вештачка интелигенција на македонски јазик на меѓународната конференција „Slavic NLP Workshop“, ворамки на една од најпрестижните светски конференции за обработка јазик – ACL во Виена, Австрија. Стефан Крстески, Борјан Саздов и Матеа Ташковска, под менторство на професорите …

Македонски тим од ФЕИТ награден за научен труд за модел на вештачка интелигенција на македонски јазик Read More »

Размислува пред да одговори: Што носи новиот модел на вештачка интелигенција GPT-5 на ОпенАИ

OPENAI вчера официјално го претстави својот долгонајавуван модел на вештачка интелигенција GPT-5, кој сега е достапен бесплатно за сите корисници. Според компанијата, тоа е нивниот „најпаметен, најбрз и најкорисен“ модел досега, кој обезбедува поточни и порелевантни одговори во области како што се математика, наука, финансии, право и медицина. „GPT-5 е прв пат навистина да се …

Размислува пред да одговори: Што носи новиот модел на вештачка интелигенција GPT-5 на ОпенАИ Read More »

Тим од ФЕИТ доби награда за најдобар научен труд за модел на ВИ на македонски јазик на конференција во Виена

Студенти и истражувачи од Факултетот за електротехника и информациски технологии (ФЕИТ/УКИМ) освоија награда за најдобар научен труд со наслов „Towards Open Foundation Language Model and Corpus for Macedonian: A Low-Resource Language“ на меѓународната конференција „Slavic NLP Workshop“, одржана во рамки на 63-тото издание на една од најпрестижните светски конференции за обработка јазик – ACL (Association …

Тим од ФЕИТ доби награда за најдобар научен труд за модел на ВИ на македонски јазик на конференција во Виена Read More »

ChatGPT одговара на прашања од мажи и жени различно, но тоа не е сè

Студијата покажува дека ChatGPT не одговорил на ист начин на прашање поставено од жена и маж. Ново истражување открива дека ChatGPT им дава различни совети на корисниците врз основа на пол и етничка припадност, честопати дискриминирајќи ги жените и малцинствата. Ова покренува сериозни прашања за пристрасноста кон вештачката интелигенција и нејзиното влијание врз општеството. Некогаш …

ChatGPT одговара на прашања од мажи и жени различно, но тоа не е сè Read More »

НАСА планира да изгради нуклеарен реактор на Месечината

Американската вселенска агенција НАСА планира да изгради нуклеарен реактор на површината на Месечината, објави Политико, повикувајќи се на внатрешни документи на агенцијата, објави ДПА. Според информациите, вселенската агенција има намера да побара конкретни предлози од индустријата во рок од 60 дена за реактор од 100 киловати, кој треба да биде оперативен до 2030 година. Според …

НАСА планира да изгради нуклеарен реактор на Месечината Read More »

Револуција во физиката: Антиматеријата за прв пат е фатена во квантна состојба

Научниците во ЦЕРН постигнаа историски успех: за прв пат успеаја да изолираат и анализираат честичка од антиматерија во недефинирана квантна состојба позната како суперпозиција, пишува Science Alert. Иако квантното однесување на обичната материја е темелно проучено и веќе се користи за развој на квантни компјутери, овој пробив со антиматеријата има многу подлабоко значење. Не станува …

Револуција во физиката: Антиматеријата за прв пат е фатена во квантна состојба Read More »

Во ЕУ стапија во сила нови правила за „чат џи-пи-ти“, „грок“, „џемини“

Нови правила за транспарентност за моделите за вештачка интелигенција (ВИ) со општа намена, како што се ChatGPT и Gemini, стапија на сила денес низ цела Европска Унија, како дел од значајниот Закон за вештачка интелигенција усвоен минатата година. Клучни барања за развивачите на системи за ВИ Според новите правила, развивачите мора да откријат како функционираат …

Во ЕУ стапија во сила нови правила за „чат џи-пи-ти“, „грок“, „џемини“ Read More »

Како доматот го родил компирот пред 9 милиони години

На прва, можеби не изгледа дека има поголем контраст од крцкави помфрити и сочни, зрели домати. Сепак, научниците открија дека овие две омилени јадења делат неверојатно блиска врска. Имено, истражувањата покажаа дека компирот еволуирал од предок на доматот пред речиси девет милиони години. Сè започнало во Андите, каде што дивите домати се вкрстиле со растение …

Како доматот го родил компирот пред 9 милиони години Read More »

Студија открива шокантна количина пластика што ја дишеме секој ден

Нова студија откри вознемирувачка вистина за воздухот што го дишеме во затворен простор. Според научниците, повеќе од 70.000 микропластични честички можат да влезат во нашите бели дробови секој ден, што е значително повеќе отколку што се веруваше претходно. Уште позагрижувачки е фактот дека повеќето од овие честички се доволно мали за да навлезат длабоко во …

Студија открива шокантна количина пластика што ја дишеме секој ден Read More »

ТикТок конечно воведува подобри родителски контроли, Европа добива посебен третман

  Популарноста на TikTok меѓу младите не опаѓа. Добро познатата апликација неодамна воведе серија нови функции насочени кон зајакнување на родителските контроли и подобрување на корисничкото искуство. Ова ажурирање доаѓа во време кога можните забрани за користење на социјалните мрежи за деца и млади тинејџери се повеќе се дискутираат во Европа, додека апликацијата се повеќе …

ТикТок конечно воведува подобри родителски контроли, Европа добива посебен третман Read More »

Што не сака „Мета“ – „Гугл“ сака: Се согласија на европските упатства за вештачка интелигенција

Гугл објави дека ќе ги потпише упатствата за вештачка интелигенција на Европската Унија, кои Мета Платформс претходно ги отфрли поради загриженост дека би можеле да ја задушат иновацијата. Мета потоа рече дека Европа оди во погрешен правец во врска со вештачката интелигенција. Тие рекоа дека Кодексот воведува голем број правни неизвесности за развивачите на модели, …

Што не сака „Мета“ – „Гугл“ сака: Се согласија на европските упатства за вештачка интелигенција Read More »

„Скечерс“ произведе детски патики со скриен дел за „AirTag“

Моделот, наречен Find My Skechers, е наменет за деца на возраст од една до 10 години и има дел за AirTag на Apple под петицата. Доколку родителите не се задоволни со следењето на своите деца преку Snapchat или паметни часовници, сега можат да стават AirTag во нивните чевли. Сепак, децата на возраст од само 10 …

„Скечерс“ произведе детски патики со скриен дел за „AirTag“ Read More »

Двоен метеорски дожд на 29 и 30 јули

На 29 и 30 јули 2025 година, небото ќе приреди редок и спектакуларен настан – двоен метеорски дожд, резултат на активноста на Делта Акваридите и Алфа Каприкорнидите. И двата метеорски роеви имаат максимум во ист период и ќе бидат видливи и од Македонија, особено во раните утрински часови, по полноќ па сè до зори, кога …

Двоен метеорски дожд на 29 и 30 јули Read More »

Допаминот во нашите мозоци не функционира баш како што мислевме

Допаминот е еден од најпознатите хемиски гласници во мозокот, но научниците продолжуваат да откриваат нови, изненадувачки детали за неговото функционирање. Со години, преовладуваше мислењето дека допаминот, откако ќе се ослободи, полека се шири низ мозокот како хемиски мегафон, испраќајќи пораки до голем број клетки, пишува Science Alert. Сепак, најновото истражување ја разбива оваа класична слика. …

Допаминот во нашите мозоци не функционира баш како што мислевме Read More »

Најчитани