Конечно откриено потеклото на Црната смрт – избувнала во 1338 година во денешен Киргистан

Најновата студија ја решава загатката – бубонската чума се јавиола во близина на езерото Исик Кул, а потоа се раширила низ Медитеранот со трговските бродови. За седум години од неа умреа 200 милиони луѓе


Натпис за чума од регионот на долината Чу во Киргистан, август 1886 година. Натписот е преведен вака: „Во 1649 година [= 1338 н.е.] Ова е гробот на верникот Санмак. [Тој] умре од бубонска чума“

 

 Црната смрт се смета за најсмртоносната чума во историјата на човештвото.

Но, и покрај долгогодишното истражување, нејзиното географско и хронолошко потекло во голема мера остана мистерија.

Истражувачите веруваат дека конечно го утврдиле потеклото на Црната смрт, решавајќи мистерија стара 684 години.

Втората пандемија на чума, која започна во 14 век и ја зафати Европа, Азија и други места, уби стотици милиони, ги наруши општествата, па дури ги запре и војните. Со децении, истражувачите дебатираа од каде потекнува пандемијата, со многу теории, но малку сигурни докази.

Сега, новата анализа на античка ДНК извлечена од гробница во денешен Киргистан ја датира експлозијата на чумата во 1338 година.

Истражувачите велат дека бубонската чума потоа се проширила низ Медитеранот преку трговски бродови пред да предизвика близу 500 години долг бран на убиствени болести, наречена Втора пандемија на чума.

До 200 милиони луѓе умреа кога Црната смрт ги зафати Блискиот Исток и Европа помеѓу 1346 и 1353 година, при што половина од сите лондонци и до 60 отсто од Европејците беа збришани.

Истражувачкиот тим зад новата студија беше од Шкотскиот универзитет во Стирлинг и германскиот институт „Макс Планк“ и Универзитетот во Тубинген.

Тие ја анализираа античката ДНК (аДНК) земена од забите на скелетите откриени на гробиштата во близина на езерото Исик Кул во регионот Тијан Шан во Киргистан.

Според историчарот од Универзитетот во Стирлинг, д-р Филип Славин, кој помогнал во откритието, научниците биле привлечени кон овие места откако идентификувале огромен скок во бројот на погребувања таму во 1338 и 1339 година.

Тие открија дека гробиштата, во Кара-Џигач и Бурана, веќе биле ископани во доцните 1880-ти, со околу 30 скелети земени од гробовите, но можеле да им влезат во трага и да ја анализираат ДНК земена од забите на седум лица.

Секвенционирањето, кое ја одредува структурата на ДНК, покажа дека три лица ја носеле Yersinia pestis, бактерија која е поврзана со почетокот на избувнувањето на Црната смрт пред да пристигне во Европа.

„Нашето истражување става крај на едно од најголемите и најфасцинантните прашања во историјата и одредува кога и каде започнал единствениот најозлогласен убиец на луѓе“, рече д-р Славин.

Дел од неговата работа вклучува проучување на историските дневници на оригиналните ископувања со цел да се усогласат поединечните скелети со нивните надгробни споменици, внимателно преведување на натписите, кои биле напишани на сириски јазик.

Д-р Марија Спиру, од Универзитетот во Тубинген, и првиот автор на студијата, рече: „И покрај ризикот од контаминација на животната средина и без гаранција дека бактериите би биле во можност да се зачуваат, ние можевме да секвенционираме ДНК земена од седум поединци откопани од две од овие гробишта.

Највозбудливо, најдовме аДНК на бактеријата чума кај три лица“.

Истражувачите претходно го поврзуваа почетокот на Црната смрт со масовна диверзификација на видовите на чума, таканаречен „Биг Бенг“ на различноста на чумата.

Но, точниот датум на овој настан не можеше прецизно да се процени и се сметаше дека се случил некаде помеѓу 10 и 14 век.

Ископување на локалитетот Кара-Цигач, во долината Чу, Киргистан, во подножјето на планините Тијан Шан, август 1886 година. Ова ископување беше извршено помеѓу 1885 и 1892 година

Истражувачкиот тим сега составил целосен антички геном на чума од локалитетите во Киргистан и истражувал како би можеле тие да се поврзат со настанот „Биг Бенг“.

Д-р Спиру рече: „Откривме дека античките соеви од Киргистан се позиционирани токму на јазолот на овој масовен настан на диверзификација. Со други зборови, го најдовме изворниот вид на Црната смрт и дури го знаеме неговиот точен датум“.

Таа објасни дека чумата не е болест на луѓето; бактеријата преживува во популациите на диви глодари ширум светот, во таканаречените резервоари за чума.

Древниот централноазиски вид што ја предизвика епидемијата од 1338-1339 година околу езерото Исик Кул, мора да потекнува од еден таков резервоар, велат истражувачите.

Коавторот, професор Јоханес Краузе, од Институтот „Макс Планк“, рече: „Откривме дека современите соеви кои се најтесно поврзани со античкиот вид денес се наоѓаат во резервоарите за чума околу планините Тијан Шан, многу блиску до местото каде што бил пронајден античкиот вид“.

Тој додаде: „Ова укажува на потеклото на предокот на Црната смрт во Централна Азија“.

Наодите беа објавени во списанието „Нејчр“.