Западните земји ќе ја зголемат помошта за Украина

Западните лидери на состанокот во четвртокот во Брисел се согласија да ги зајакнат своите сили во Источна Европа, да ја зголемат воената помош за Украина и да ги заострат санкциите кон Русија, додека нападот на Москва врз нејзиниот сосед влезе во вториот месец.

Во знак на единство на невиден троен самит на НАТО, Г7 и Европската унија, воената алијанса најави нови борбени групи кои ќе бидат стационирани во четири источноевропски земји.

Соединетите Американски Држави и Велика Британија ги проширија своите црни списоци со санкции. Земјите најавија нови пакети воена и хуманитарна помош и ветувања дека ќе примат бегалци. ЕУ требаше да објави чекори за да се одвикне од руската енергија.

„Се договоривме да ги зајакнеме нашето одвраќање и одбрана на подолг рок. Исто така, се согласивме да дадеме дополнителна поддршка за Украина и да продолжиме да наметнуваме трошоци за Русија“, рече генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг, откако лидерите се собраа во седиштето на НАТО.

Светските лидери ги слушнаа страсните молби во четвртокот од украинскиот претседател Володимир Зеленски за поголема воена помош за одбрана на неговата земја, а САД најавија нови санкции и хуманитарна помош додека официјални лица се собраа на три самити за да разговараат за следните чекори во спротивставувањето на едномесечната руска инвазија на нејзината земја. многу помал сосед.

Извонредната серија самити одразуваа тревога дека конфликтот не покажува знаци дека наскоро ќе заврши, па дури може да се прошири и надвор од границите на Украина. Додека Европа се соочува со најголемата криза во последните генерации, западните лидери продолжуваат со потрагата по начини да го зголемат притисокот врз рускиот претседател Владимир Путин, истовремено избегнувајќи чекори кои би можеле да доведат до поширока војна на континентот.

Зеленски, обраќајќи се на собирот на НАТО преку видео од Киев, повика на „воена помош без ограничувања“ бидејќи Русија „без ограничувања го користи целиот свој арсенал“. Тој посебно побара противвоздушно и противбродско оружје. И иако Зеленски им се заблагодари на западните нации за поддршката што веќе ја дадоа, неговата фрустрација беше јасна.

Тој го повика НАТО да ѝ обезбеди на Украина „1% од сите ваши авиони, 1% од сите ваши тенкови“. „Не можеме да ги купиме“, рече Зеленски. „Кога ќе го имаме сето ова, тоа ќе ни даде, исто како и вие, 100% сигурност“.

Американскиот претседател Џо Бајден, кој присуствува на сите три самити, рече дека повеќе помош е на пат.

„Ние сме посветени на идентификување дополнителна опрема, вклучително и системи за противвоздушна одбрана, за да ѝ помогнеме на Украина“, рече Бајден во писмената изјава по состанокот на НАТО.

Веќе е обезбеден воен хардвер од милијарди долари. Американски официјален претставник, кој побара анонимност за да разговара за внатрешните размислувања, рече дека западните земји разговараат за можноста за обезбедување противбродско оружје поради загриженоста дека Русија ќе изврши амфибиски напади долж брегот на Црното Море.

Белата куќа објави дека САД ќе пречекаат 100.000 украински бегалци и ќе обезбедат дополнителна милијарда долари во храна, лекови, вода и други резерви.

Во исто време, Вашингтон ќе ги прошири своите санкции кон Русија, насочени кон членовите на Думата и изведувачите на одбраната. САД, исто така, ќе соработуваат со други западни земји за да се осигураат дека златните резерви што ги чува руската централна банка ќе бидат подложени на постоечки санкции.

Со оглед на тоа што Русија се соочува со зголемена меѓународна изолација, генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг, ја предупреди Кина да не дојде да ја спасува.

„Тие треба да се приклучат на остатокот од светот и јасно да ја осудат бруталната војна против Украина и да не ја поддржуваат Русија“, било со економска или воена поддршка, рече тој по состанокот зад затворени врати.

Можноста Русија да употреби хемиско, па дури и нуклеарно оружје беше мрачна тема на разговор во Брисел, но можност за која се подготвуваа лидерите.

Руската инвазија ги поттикна европските нации да ги преиспитаат своите воени трошоци, а Столтенберг го отвори самитот на НАТО велејќи дека алијансата мора „да одговори на новата безбедносна реалност во Европа“.

„Се собираме во критично време за нашата безбедност“, рече тој, обраќајќи им се на лидерите седнати на голема тркалезна маса. „Ние сме обединети во осудата на неиспровоцираната агресија на Кремљ и во нашата поддршка за суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина.

Македонскиот премиер, Димитар Ковачевски во обраќањето на самитот истакна дека руската воена агресија во Украина е неиспровоцирана и неоправдана и сериозно кршење на меѓународното право.  Македонија се придружува кон повиците до Русија веднаш да ја прекине воена акција и да ги повлече сите воени трупи и капацитети од Украина и ја поздрави храбрата одбрана на Украина која ја штити слободата на своите граѓани и суверенитетот на државата.
 
Во таа насока Македонија силно го поддржува суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина, во нејзините меѓународно признати граници и нивното право слободно да ја избираат својата надворешнополитичка ориентација и безбедносни аранжмани.
 
Премиерот Ковачевски посочи дека внимателно се идентификувани и се следат агресивните активности на Русија и во регионот на Западен Балкан, и дека тие имаат за цел да ги поткопаат угледот и довербата во НАТО и ЕУ, да предизвикаат безбедносна криза која ќе влијае на стабилноста и просперитетот на Западен Балкан и да создаде дилема околу стратешката улога на НАТО и ЕУ во регионот.
 
Ковачевски дополни дека проширувањето на ЕУ ќе ја зголеми безбедноста и ќе ја консолидира демократијата и затоа е од исклучителна важност за Северна Македонија и Албанија да започнат преговори за пристапување во ЕУ, без натамошни одложувања.

Додека Западот е во голема мера обединет во конфронтацијата со Русија откако таа ја нападна Украина, постои широко признание дека единството ќе биде тестирано како трошоци за војна врз глобалната економија.

Зајакнувањето на силите долж источното крило на НАТО, речиси сигурно барем во следните пет до 10 години, за Русија ефикасно да биде разубедена, што исто така ќе изврши притисок врз националните буџети.

„Треба да направиме повеќе, и затоа треба да инвестираме повеќе. Има ново чувство на итност и очекувам дека лидерите ќе се согласат да ги забрзаат инвестициите во одбраната“, рече Столтенберг пред самитот.

Германскиот канцелар Олаф Шолц ги отфрли повиците за бојкот на руските енергетски испораки, велејќи дека тоа ќе предизвика значителна штета на економијата на неговата земја. Шолц се соочува со притисок од еколошки активисти брзо да ја одвикне Германија од руската енергија, но тој рече дека процесот ќе мора да биде постепен. (Н.В.)