Руските ракети паѓаат како дожд на Украина во првиот ден на инвазијата

Украинските сили се бореа со руските војски на три страни во четвртокот, откако Москва изврши напад по копно, море и воздух во најголемиот напад на европска држава од Втората светска војна.

Откако рускиот претседател Владимир Путин објави војна во телевизиско обраќање пред зори, во текот на утрото се слушаа експлозии и пукотници во Киев, град со 3 милиони жители.

Советник на украинскиот претседателски кабинет изјави дека руските сили ја зазеле поранешната нуклеарна централа во Чернобил, на само 90 километри северно од главниот град, и аеродромот Хостомел во регионот на Киев, каде што претходно се спуштија падобранците.

Тешка размена на оган се одвиваше и во регионите Суми и Харков на североисток и Керсон и Одеса, најважното пристаниште во Украина, на југ.

Автопатот кој се движеше западно од Киев беше задушен од сообраќај низ пет ленти додека жителите бегаа, плашејќи се од бомбардирање додека беа заглавени во своите автомобили.

Путин им рече на деловните луѓе во Москва во четвртокот вечерта дека немал друг избор освен да дејствува, додека западните лидери го осудија рускиот лидер и ветија опсежни економски санкции.

„Овој грозоморна и варварска авантура на Владимир Путин мора да заврши со неуспех“, рече британскиот премиер Борис Џонсон во парламентот, најавувајќи мерки насочени кон банките, членовите на најблискиот круг на Путин и супербогатите Руси кои уживаат во животот на висок стил во Лондон.

„НОВА ЖЕЛЕЗНА ЗАВЕСА“

Денот започна со проектили кои паѓаа како дождврз украински цели, а властите пријавија колони војници кои се прелеваа преку границите од Русија и Белорусија на север и исток и се истоварија на јужните брегови од Црното Море и Азовското Море.

Нападот донесе катастрофален крај на неколкунеделните неплодни дипломатски напори на западните лидери да спречат војна.

Претседателот Володимир Зеленски ги повика Украинците да ја бранат својата земја и рече дека оружјето ќе биде дадено на секој што е подготвен да се бори.

„Она што го слушнавме денес не се само ракетни експлозии, борби и татнеж на авиони. Ова е звукот на новата железна завеса, која се спушти и ја затвора Русија од цивилизираниот свет“, рече Зеленски.

Во своето обраќање, Путин рече дека наредил „специјална воена операција“ за заштита на луѓето, вклучително и руските граѓани, подложени на „геноцид“ во Украина – обвинение што Западот го нарекува неоснована пропаганда.

„И поради ова ќе се залагаме за демилитаризација и денацификација на Украина“, рече Путин.

Откако претходно во својот говор се осврна на моќниот нуклеарен арсенал на Русија, тој исто така предупреди: „Кој ќе се обиде да нè попречи… треба да знае дека одговорот на Русија ќе биде веднаш. И тоа ќе ве доведе до такви последици што никогаш не сте ги сретнале во вашата историја“.

Американскиот претседател Џо Бајден ја нарече руската акција „неиспровоциран и неоправдан напад“, а шефот за надворешни работи на ЕУ Џозеп Борел рече: „Ова се меѓу најтемните часови на Европа од Втората светска војна“.

Лидерите на ЕУ кои се состануваат вечерва ќе воведат нови санкции, ќе ги замрзнат руските средства, ќе го запрат пристапот на нејзините банки до европските финансиски пазари и ќе ги погодат „интересите на Кремљ“, изјавија високи претставници.

Групата седум водечки индустријализирани земји, исто така, се состана, а Бајден објави нови санкции.

Канада и Швајцарија беа меѓу голем број други земји кои објавија нови мерки насочени кон Русија. Сепак, Кина остана надвор од редот, отфрлајќи го опишувањето на акциите на Русија како „инвазија“.

ПОСТОЈАНИ ЕКСПЛОЗИИ

Жител на Харков, вториот по големина град во Украина и блиску до руската граница, рече дека прозорците во станбените блокови се тресат од постојаните експлозии.

Експлозии можеше да се слушнат во југоисточното пристаниште Мариупол, во близина на линијата на фронтот што ја држат сепаратистите поддржани од Русија во источна Украина. Локалните власти соопштија дека 26 лица се лекуваат од рани во болница, откако источниот кварт на пристаништето бил гранатиран и „обидот на руските војници да се пробијат“ во градот бил спречен.

Цивилите во Мариупол ги пакуваат куферите. „Ќе се криеме“, рече една жена.

Украинските сили соборија два руски хеликоптери и седум други руски авиони и уништија неколку руски камиони, а еден вод од руската 74-та бригада за моторна бригада се предаде, изјави украинската амбасадорка во САД Оксана Маркарова.

Маркарова ги наведе претходните податоци дека во руските напади загинале 40 украински војници и десетици цивили.

Руското Министерство за одбрана соопшти дека уништило 83 копнени украински цели и ги постигнало сите свои цели, јави новинската агенција Интерфакс.

„ОБЕСЕТЕ ГИ НА МОСТОВИТЕ“

Дури и кога е во тек целосна инвазија, крајната цел на Путин е нејасна. Тој рече дека не планира воена окупација, само да ја разоружа Украина и да ја исчисти од националистите.

Целосната анексија на таква огромна, непријателска земја би можела да биде дури и над воените капацитети на Русија.

Висок официјален претставник на американската одбрана рече дека Вашингтон верува дека инвазијата имала за цел да ја „обезглави“ владата на Зеленски.

Но, тешко е да се види како Украинците прифаќаат какво било ново раководство поставено од Москва.

„Мислам дека мора да се бориме со сите оние кои толку силно ја нападнаа нашата земја“, рече еден човек заглавен во сообраќај обидувајќи се да го напушти Киев. „Секој од нив би го обесил од мостовите“.

Бајден ја отфрли можноста за испраќање американски војници да ја бранат Украина, но Вашингтон ги засили своите сојузници од НАТО во регионот со дополнителни војници и авиони.

Русија е еден од најголемите светски производители на енергија, а таа и Украина се меѓу најголемите извозници на жито. Војната и санкциите ќе ги нарушат економиите ширум светот кои веќе се соочуваат со криза за снабдување бидејќи излегуваат од пандемијата на корона вирус.

Паднаа акциите, а цените на обврзниците скокнаа; доларот и златото пораснаа. Нафтата брент поскапе над 100 долари/барел за прв пат од 2014 година.

„НИЕ СЕ ПЛАШИМЕ“

Демократска нација од 44 милиони жители, Украина е најголемата европска земја по површина по самата Русија. Таа гласаше за независност при падот на Советскиот Сојуз и има за цел да се приклучи на НАТО и во Европската унија, аспирации кои ја налутија Москва.

Путин, кој со месеци негираше дека планира инвазија, ја нарече Украина вештачка конструкција извлечена од Русија од нејзините непријатели – карактеризација што Украинците ја гледаат како обид да се избрише нивната историја стара повеќе од 1.000 години.

Додека многу Украинци, особено на исток, зборуваат руски како мајчин јазик, практично сите се идентификуваат како Украинци.

Во Киев, редици луѓе чекаа да подигнат пари и да купат залихи на храна и вода. Автомобилите се протегаа на десетици километри на автопатот што води на запад кон Полска, каде што западните земји се подготвија да примат стотици илјади бегалци.

„Се плашиме од бомбардирање“, рече Оксана, заглавена во нејзиниот автомобил со нејзината тригодишна ќерка на задното седиште. „Ова е толку страшно“. (Ројтерс)