Ново откритие за праисторијата: Коњите биле припитомени многу подоцна отколку што се мислело

Древната ДНК од речиси 500 коњи открива дека луѓето не биле припитомени до 2200 година п.н.е., 1.000 години подоцна отколку што се мислело.

Луѓето ги припитомиле коњите 1.000 години подоцна отколку што се мислело, прво за пристап до нивното месо и млеко, а потоа и за нивните транспортни способности, сугерира новото истражување на ДНК на древниот коњ.

Генетската анализа открива датум околу 2200 година п.н.е. за припитомување на модерните коњи, принудувајќи ги научниците да размислат како и коњите и луѓето се рашириле во Централна Европа пред милениуми.

Коњите помогнаа да се револуционизира човечката историја поради нивната издржливост на долги растојанија, способноста да носат тешки товари и поддршката на јавачот, дозволувајќи им на луѓето брзо да се шират низ светот, да носат храна и опрема со себе и да се борат со оружје додека се качени. Истражувањето на човечки скелети од културата Јамнаја во 2023 година го сместило времето на оваа револуција некаде помеѓу 3300 и 3000 п.н.е. Кр. кога овие полуномадски луѓе се преселиле низ Европа и западна Азија, носејќи го со себе и својот индоевропски јазик.

Но, новата анализа на 475 антички геноми на коњи ја побива идејата дека големите стада коњи ја придружувале миграцијата на луѓето низ Европа пред илјадници години. Во една студија објавена во списанието Nature, тим од истражувачи идентификувале јасни промени во генетиката на припитомени коњи кои наместо тоа укажуваат на датум околу 2200 година п.н.е. п.н.е., илјада години подоцна отколку што претходно се претпоставуваше.

При испитувањето на ДНК на коњите, тимот се обиде да идентификува докази за размножување или човечко управување со стадата коњи, вклучително и нагло намалување на генетската разновидност и пократко време помеѓу генерациите.

Истражувачите откриле дека геномот на коњот бил локален во Централна Европа и во басените на Карпатите и Трансилванија до крајот на третиот милениум п.н.е., долго по проширувањето на Јамнаја. Покрај тоа, времето помеѓу генерациите на коњите значително се намалило пред околу 4.200 години, што укажува на тоа дека одгледувачите се обидувале да произведат повеќе животни.

Генетската студија, исто така, покажа дека нова крвна линија, што одговара на онаа на модерните припитомени коњи, се појавила околу 2200 година п.н.е., која добро се вклопува со археолошките докази за сликите на коњи во Месопотамија и погребувањата на кочии на планините Урал.

„Првото припитомување се чини дека било мотивирано од пристапот до месо и млеко во некоја група ловци-собирачи од Централна Азија“, изјави за Live Science коавторот на студијата Лудовик Орландо, молекуларен археолог во Центарот за антропобиологија и геномика во Тулуз, Франција. .

Но, тие луѓе, кои живееле на територијата на денешен Казахстан, не користеле коњи за транспорт.

„Спротивно на тоа, другите групи кои го припитомиле коњот пред 4.200 години биле водени од мобилноста, бидејќи нивната крвна линија на коњи се проширила како ниедна друга досега или оттогаш“, рече Орландо.

Активирањето за овој настан на припитомување, според Орландо, можеби бил климатски настан што довел до суви сезони во Југозападна Азија и степите, бидејќи коњите можеле да им помогнат на луѓето да преживеат дозволувајќи им брзо да се преселат во нови области за пасење.

Вилијам Тејлор, археозоолог од Универзитетот во Колорадо Болдер, кој не бил вклучен во студијата, изјави за Live Science дека ова истражување покажува „сосема убедливо дека иако Јамнаја и другите рани западни степски култури можеби имале врска со дивите коњи, тие имале мала врска со првиот коњ за припитомување“. Генетскиот модел на новата студија „сосема уредно се спојува со други линии на директни докази“, рече Тејлор.

Шеван Вилкин, биомолекуларен археолог на Универзитетот во Базел во Швајцарија, кој не бил вклучен во студијата, во е-пошта изјави за Live Science дека иако нејзината претходна работа идентификувала поединци Јамнаја кои консумирале коњско млеко, тоа „веројатно претставува ран обид за припитомување коњи во регионот”.

Вилкин рече дека новата студија сугерира „сè поневеројатно е Јамнаја да користела коњи за нивните масовни миграции низ степата“.

Иако останува донекаде мистерија зошто луѓето ги припитомувале коњите по другите животни како што се кучињата, овците, говедата, па дури и магарињата, откако тоа го направиле, луѓето многу брзо ги земале коњите со себе речиси секаде каде што оделе.

„Оваа релативно подоцнежна експанзија на коњите беше јасно поттикната од луѓето, бидејќи таквото проширување беше без преседан во нашиот збир на податоци, кој опфаќа 50.000 години“, рече Орландо.