Нема време до крајот на француското претседателство да се крене блокадата, соопшти бугарското МНР

Целата бурна расправа околу тоа дали францускиот предлог за кревање на бугарското вето за почеток на преговорите на ЕУ со Македонија е адекватен или лош, веројатно паѓа во вода, затоа што денеска бугарското Министерство за надворешни работи соопшти дека веќе нема време да се расправа за тој документ. Особено затоа што Комисијата за надворешни работи на бугарското собрание не расправала за преговарачката рамка, а не се знае ни дали ќе расправа утре или задутре.

Во позицијата на Министерството соопштена на неговата веб-страница се вели дека во оваа фаза и во овие рокови е невозможно да се дојде до решение на отворените прашања. Како и бугарскиот претседател и други бугарски политичари и Министерството за надворешни работи вели дека предлогот е добра основа за идното решавање на спорот. И дека натаму треба уште да се работи за во него да биле внесени бугарските барања од Рамковната позиција, Декларацијата на собранието и заклучоците од Консултативниот совет за национална безбедност. Во овој став не се споменува Договорот за добрососедство склучен меѓу Македонија и Бугарија, иако тој во францускиот предлог е основата за решавање на проблемот. Очигледно, за бугарското Министерство за надворешни работи тој како да го загубил значењето и дека за Софија се поважни само унилатералните документи.

Еве ја позицијата на бугарското Министерство за надворешни работи:

„Во оваа фаза повеќе не постои објективна можност за исполнување на краткорочните критериуми утврдени во Рамковната позиција до крајот на француското претседателство со Советот на ЕУ. неопходни гаранции за бугарските интереси и за правата на Бугарите во соседната земја.

Во изминатите шест месеци, и покрај сите противречности, Министерството за надворешни работи продолжи систематски да работи на изнаоѓање решение за случајот со Република Северна Македонија и за гарантирање на бугарските интереси.

Министерството се раководеше од разбирањето дека не постои единствен документ, без разлика на неговата содржина и форма, да ги исполни сите барања од Рамковната позиција, Декларацијата на Националното собрание од 2019 година и заклучоците на Консултативниот совет од 2022 година, а истовремено да биде прифатливо за земјите-членки на ЕУ и за Република Северна Македонија. Врз основа на ова, се бараше можност отворените прашања да се решат преку неколку меѓусебно поврзани документи – Рамка за преговори, Заклучоци на Советот на ЕУ и Записник од заедничка средба од чл. 12 од Договорот од 2017 година.

Ниту еден од овие документи сам не ги исполнува бугарските барања. Меѓутоа, заедно, тие би можеле да ги покријат. Главниот предизвик е во однос на факторот време. Во оваа фаза веќе не постои објективна можност да се исполнат краткорочните критериуми утврдени во Рамковната позиција до крајот на француското претседателство со Советот на ЕУ. Можно е до крајот да има јасност за следните чекори во процесот на европска интеграција на Република Северна Македонија со сите потребни гаранции за бугарските интереси и правата на Бугарите во соседната земја. Бугарската страна го поздрави конструктивниот пристап на Франција, која имаше средби со сите бугарски институции на темата и по долга работа покажа разбирање за позициите на државата. Франција го докажа не само пријателството со нашата земја, туку и посветеноста на процесот на проширување на ЕУ.

Во исто време, сѐ уште има одредени аспекти во предложениот нацрт-преговарачка рамка и заклучоците на Советот, кои треба да бидат насочени кон одбрана на бугарскиот интерес. Клучно ќе биде да се потпише и билатералниот протокол со Скопје.

Во нормални услови и процедура, откако ќе добиеше официјален предлог од француското претседателство, Министерството за надворешни работи ќе ги доставше до Министерскиот совет добиените документи и извештај за нивната содржина и важност. Врз основа на тоа, владата би можела да донесе одлука или евентуално да го достави прашањето на дискусија на пленарна седница на Националното собрание. По одлука на Советот на министри и/или Националното собрание, Министерството за надворешни работи ќе ја подготви официјалната бугарска позиција за презентација на соодветните формати на европско ниво.

Во моментов МНР не може да подготви и брани официјален став за овие формати, бидејќи нема одлука ниту на владата, ниту на Народното собрание. Со својата одлука од 15.06.2022 година, Советот на министри го задолжи Постојаната мисија на Република Бугарија во ЕУ веднаш да го испрати до Комисијата за надворешна политика на Националното собрание секој европски предлог што отстапува од Рамковната позиција од 2019 година. Беше одлучено бугарските претставници да не го коментираат предлогот додека не се расправа во Народното собрание.

Во согласност со ова, Постојаната мисија на Бугарија во ЕУ ги испрати до комисијата за надворешни работи документите предложени од француското претседателство веднаш штом беа примени. До министерството е доставен и извештај за напредокот на преговорите и фазата постигната во нив. Комисијата на самиот крај на работниот ден на 17 јуни (петок) побара од МНР и нацрт-билатерален протокол. Веднаш беше испратен со мотивационо писмо во кое се објаснува неговата содржина. Во 19 часот во Народното собрание немаше никој кој можеше да ги внесе овие документи. МНР е подготвено да го достави бараниот нацрт-протокол и денеска, недела, бидејќи сѐ уште работи на ова клучно прашање за земјава.

Во оваа фаза, целиот процес целосно зависи од Комисијата за надворешна политика на Националното собрание, која сѐ уште нема закажано состанок на оваа тема. Би било целисходно Комисијата за надворешна политика веднаш да го свика овој состанок со учество на министерството, да се разговара за сите достапни документи, да се формулира консолидирана бугарска позиција и да се утврдат следните чекори на бугарската дипломатија. Би било оптимално ако владата веќе го изразеше своето мислење за ова важно прашање за земјата. Доколку тоа не се случи во најбрз можен рок, МНР има мандат само да се придржува до Рамковната позиција, Декларацијата на Националното собрание од 2019 година и заклучоците од Консултативниот совет од 2022 година, кои предложениот нацрт-преговарачка рамка сама по себе не ги исполнува целосно“.