Не верувајте дека Себастијан Курц ќе стане умерен


КАС МУДЕ

Австрискиот парламент е во хаос. По скандалот во популистичката радикална десничарска Партија на слободата (ФПО), коалициската влада со конзервативната Народна партија се распадна. Беа одржани нови избори, што доведе до масовен егзодус на гласачите на радикалната десница во Народната партија.
Кога Партијата на слободата првпат влезе во владата во 2000 година, други земји членки на ЕУ ја соочија Австрија со бојкот. Тоа изгледа како многу одамна; кога ФПО се врати во 2017 година, радикалните десничарски партии беа веќе во владите на Унгарија и Полска, а радикалните десничарски политики веќе не беа на работ на европската политика.
Слично на тоа, во Австрија се менуваше политиката. Во 2016 година кандидатот на крајната десница, Норберт Хофер, сега лидер на партијата, речиси да победи на претседателските избори, привлекувајќи значителна поддршка од приврзаниците на Народната партија во вториот круг на изборите. И Народната партија не е повеќе мејнстрим конзервативната партија на Волфганг Шисел, која мораше да се бори против значителниот внатрешен отпор на неговата коалиција со крајната десница. Денешната „нова партија на народот“ е личното возило на Себастијан Курц.
На само 33 години, Курц, семоќниот лидер на конзервативната Народна партија, го постигна она што го сакаат речиси сите политичари: тој е клучен човек во австриската политика. Со чудовиштен резултат од 37 отсто од гласовите, што претставува зголемување од речиси шест отсто, Курц сигурно ќе се врати како премиер. Единственото преостанато прашање е: со кого?
Курц има Qual der Wahl (агонија на избор), со оглед дека е можен невиден број опции за коалиции. Зајакнат со екстремно силниот личен мандат, тој може да ја игра со Социјалдемократската партија против популистичката радикална десничарска Партија на слободата, бидејќи и двете претрпеа болни загуби. Ова сепак му остава можности за коалиција со Зелените, најголемите победници, па дури и малцинска влада.
Многу експерти веќе ја отпишуваат новата коалиција НП-ФПО, укажувајќи на спротивставување и во конзервативната и популистичката радикална десница. Но, во овој момент, ова се чини најверојатната коалиција. Прво, Курц е идеолошки најблизок до ФПО и сега може да раководи со нив по свои услови. Второ, огромното мнозинство од гласачите и на НП и особено на ФПО беа „многу“ задоволни од претходната влада на Курц. Ова ќе им отежне на лидерите на ФПО да одбијат пристојна понуда од Курц.
И Курц лесно може да ги игнорира останатите внатрешни несогласувања. Австрискиот политички вундеркинд (чудо од дете) лично ја оживеа партијата, враќајќи ја од 24 отсто во 2013 година на 37 отсто шест години подоцна. Во 2017 година повеќе од половина од гласачите на НП (54 отсто) го именуваа Курц за една од главните причини за нивното гласање. И покрај падот на неговата коалициска влада, Курц сепак беше најважната причина за изборната победа минатата недела – скоро една третина од гласачите на НП го именуваа него како причина.
Ова не значи дека нема да има некои козметички промени. Некои тврдокорни членови на ФПО ќе бидат жртвувани, особено поранешниот лидер и вицеканцелар Штрахе (кој беше во срцето на скандалот „Ибица“) и поранешниот министер за внатрешни работи Херберт Кикл, вклучени во низа корупции и политички скандали. Новиот лидер на ФПО, Хофер, веројатно ќе остане во парламентот, за да не стане политички компромитиран од владата во која доминира НП и ќе го искористи времето за повторно да ја изгради партијата по уште еден скандалозен период.
Без оглед на исходот од преговорите за коалиција, Курц ќе ја брендира својата нова влада, а тој, како повеќе центристички, како мост меѓу мејнстрим десницата и радикалната десница, како што направи во 2017 година. Ќе има помалку фотоможности со унгарски моќник Виктор Орбан и повеќе посети на Берлин и Брисел бидејќи тој го преиспитува „европското расположение“.
Но тоа не значи дека Курц всушност станал поумерен. Дури и во оваа кампања, кога пристигнувањата на азиланти во Европа се спуштија на ниско ниво и имиграцијата повеќе не доминира во загриженоста на Европејците, Курц изјави: „Луѓето честопати доаѓаат кај мене на настани и велат дека не се чувствуваат како дома во својата населба. Тие речиси се чувствуваат странци каде живеат… Мора да продолжиме да се бориме против илегалната имиграција“.
Курц може да го промени тактичкиот тек на својата партија и владата и да ги ребрендира како „центристички“, но главно илустрира во што се претвори австрискиот и европскиот центар. На овој начин, Курц останува совршен мерач за европска политика.
(Авторот експерт за популистичката политика во Европа и предава на Универзитетот во Џорџија)