Дали е неизбежна тотална војна меѓу Израел и Хезболах?

Немилосрдната размена на оган меѓу Израел и либански Хезболах во последните денови ги поттикна стравувањата дека долгогодишните непријатели незапирливо се движат кон сеопфатна војна, и покрај меѓународните повици за воздржаност. Дописниците на АФП во Ерусалим и Бејрут разговараа со официјални лица и аналитичари за зголемените напади од спротивставените страни и можните начини за излез од ситуацијата.

Израел

Израелските власти инсистираат на тоа дека немаат друг избор освен да му одговорат на Хезболах откако речиси секојдневните ракетни напади ги испразнија населбите во близина на границата со Либан. „Потезите на Хезболах го претворија јужен Либан во бојно поле“, изјави воен претставник на брифинг во понеделникот.

Целите на најновата операција на Израел се да се „намали“ заканата од Хезболах, да се потиснат борците на групата од границата и да се уништи инфраструктурата изградена од елитната единица Радуан, рече претставникот кој сакаше да остане анонимен.

Израелскиот политички аналитичар Мајкл Хоровиц рече дека премиерот Бенјамин Нетанјаху сака да изврши притисок врз Хезболах да ги прекине своите прекугранични напади дури и без договор за прекин на огнот во Газа, што беше предуслов за проиранската милитантна група.

– Мислам дека стратегијата на Израел е јасна: Израел сака постепено да врши притисок врз Хезболах и да напаѓа се посилно и посилно, за да го принуди да ја преиспита својата стратегија за усогласување во однос на Газа, рече Хоровиц. Двете страни ги разбираат ризиците од сеопфатна војна, што значи дека тоа не е невозможно, рече тој.

Израел и Хезболах водеа војна 34 дена во летото 2006 година. Во Либан загинаа повеќе од 1.200 луѓе, главно цивили, и околу 160 Израелци, главно војници. „Ова е исклучително опасна ситуација, но мислам дека се уште има простор за дипломатија за да се избегне најлошото“, рече Хоровиц.

Пензионираната полковничка Мири Ајзен, виша соработничка на израелскиот меѓународен институт за борба против тероризмот на Универзитетот Рајхман, рече дека раководството на Израел ги гледа засилените воени операции против Хезболах како клучен чекор кон постигнување каков било договор за деескалација на конфликтот.

„Јазикот што го зборува (Хезболах) е јазик на насилство и моќ, а тоа значи дека акциите против нив се многу важни“, рече таа. „Посакувам да беше поинаку. Но, не сум видела ниту еден друг јазик што функционира“, додава таа.

Израелските власти велат дека засега се фокусирани на воздушни операции, но Ајзен рече дека може да се нареди копнен упад за да се постигне пошироката цел – да се осигура дека Хезболах нема да изврши ништо слично како нападот на Хамас на 7 октомври. „Мислам дека постои можност за копнен упад бидејќи на крајот мораме да ги потиснеме силите на Хезболах подалеку од границата“, рече таа.

Либан

По нападот врз комуникациската опрема на Хезболах и воздушниот напад врз штабот на нивните елитни сили Радуан минатата недела, заменик-лидерот на групата, Наим Касим, рече дека битката со Израел влегла во „нова фаза на отворена конфронтација“. Либанското Министерство за здравство соопшти дека речиси 500 луѓе биле убиени во понеделникот во најсмртоносниот ден од конфликтот во 2006 година.

Амал Саад, либанска истражувачка на Хезболах од Универзитетот Кардиф, смета дека групата, иако чувствува потреба да му возврати на Израел откако претрпе толку многу удари, се обидела да го калибрира својот одговор за да се избегне сеопфатна војна.

Иако Хезболах ги засили своите напади врз Израел откако неговиот воен командант Фуад Шукр беше убиен во израелски напад во Бејрут кон крајот на јули, се смета дека неговиот одговор е внимателно калибриран за да не се предизвика конфликт од пошироки размери. „Тоа, повторно, најверојатно ќе биде некаква реакција под прагот на војната – контролирана ескалација, но која е исто така квалитативно различна“, рече таа.

Дали војната може да се избегне можеби не е во рацете на Хезболах, рече Саад, но додаде дека групата може да биде зајакната со сеќавањата на последната копнена инвазија на Израел и верувањето дека е воено посилна од нејзиниот сојузник Хамас, кој се бори против израелските сили во Газа речиси една година.

„Исклучително е способен и би рекла поефикасен од Израел кога станува збор за копнена војна, подземна офанзива, а тоа го видовме во историјата, особено во 2006 година“, рече таа.

Шефот на Хезболах Хасан Насрала минатата недела изјави дека неговите борци можат да се борат против израелските сили во јужен Либан и истовремено да истрелаат ракети кон северен Израел во случај на израелска копнена операција.

Меѓународната кризна група во извештај објавен во понеделникот рече дека ескалацијата меѓу двете страни „претставува сериозни опасности“. „Можеби се приближува точката во која Хезболах ќе одлучи дека само масовен одговор може да го спречи Израел да почне нови напади“, се вели во извештајот. (Хина/АФП)