Радев го чува кукавичјото јајце на Борисов за Македонија

Според логиката на контрадикторноста, (анти)бугарското вето ми го буди споменот на Жељу Желев, во кој ја најдов персонификацијата на модерна Бугарија. Пред да се сретнеме лично, јас ја имав прочитано неговата книга за фашизмот, а тој – мојата книга „Името и умот“, за која напиша предговор за бугарското издание.

Жељу Желев во овој предговор изнесува цела филозофија за посебниот однос на Бугарија кон Македонија. Во заедничката историја тој гледа залог за полесно достапна заедничка иднина. Во оваа перспектива, дава можност за поврзување на поделените приказни, покажувајќи длабоко разбирање и емпатија за специфичните разлики на македонскиот дел – дури и кога е против бугарскиот дел! Така, Желев се залага за безусловна, добронамерна политика на Бугарија кон Македонија, поддршка за нејзина регионална и меѓународна консолидација, унапредување на комуникацијата, што е можно поширока економска и културна соработка, односи на еднакво партнерство и меѓусебно почитување.

Оваа филозофија на Желев кореспондира со нашата заедничка и поделена историја – од „славо-бугарска историја“ (Паисиј) до обединета Европа. Ветото, од друга страна, ја негира и заедничката историја и европската агенда. Доколку ставот на Желев е бугарски, ветото е антибугарско и спротивно на Договорот за добрососедство, пријателство и соработка, со кој се потврдува ставот на Желев како обврска на Бугарија. Ветото ја заменува поддршката за евроинтеграцискиот процес на Македонија со блокада. Предноста на членка на ЕУ пред кандидатот ја користи како предност на волк спрема јагне кое му ја матело водата (во приказната волкот сака да го изеде јагнето користејќи го поводот дека јагнето му ја матело водата).

Значи, ниту од историски аспект, ниту од аспект на современа Европа, ветото не може да го носи печатот на бугарската држава како таква. Ова е чин на конкретна влада, која Румен Радев ја опиша како „авторитарна власт“ при предавањето на мандатот на Кирил Петков и му порача (на Петков) да создаде парламентарна држава. Бугарското општество на чело со таа автократска/корумпирана/криминална власт три пати излезе на избори за да се ослободи од неа, а нејзиното кукавичко јајце – ветото – беше собрано како бугарска доблест.

Во живо ги следев коалициските разговори и бев импресиониран од мешавината на силна волја за помирување и лесната техника на депроблематизирање и рационализација – туркање под тепих на големите разлики меѓу партнерите за „македонското прашање“. Така, беше договорено да се потврди единствениот став и да се надгради во конструктивен дух. Не беше споменато дека овој унифициран став е искристализиран во вето.

Како да се надгради ветото? Трет пат бојкот на креаторот на ветото дома – трет пат вето во Брисел! ГЕРБ ја урна уставната Бугарија, а ветото – мотивирано да се префокусира од овој пораз и да предизвика колапс на друго место, во очекување на некоја источна геополитичка изјава – ветото е зачувано како реликвија. Да се ​​надгради ветото значи, на пример, Каракачанов да дојде со полк војници и да ги уништи „антибугарските споменици“. На крајот, Бугарија го претвора своето надградување на ветото во стечај за Македонија, користејќи го внатрешниот поредок на ЕУ како замена за војните кои Грција и Србија ги направија пред еден век.

Ветото е уништување и не може да се надградува во конструктивен дух. Конструктивниот дух веднаш и безусловно ќе го отстрани ветото како чин на авторитарната власт која го злоупотреби Народното собрание и ќе ја започне програмата што ја навести Кирил Петков, сама по себе во целосна синхронизација со ставот на Жељу Желев. Но под принуда на ветото, соработката на оваа програма не е можна, ниту има суштинска дискусија за некоја тема што експлицитно го мотивира ветото. На ветото повеќе одговара жестокиот антибугаризам на претседателот на МАНУ, кого охридската локална самоуправа го удостои со наградата „Свети Климент Охридски“!

За жал, конкретизирањето на конструктивниот дух ќе биде тешко со БСП и ИТН (од каде е новата министерка за надворешни работи), особено со претседателот Радев. Доколку овие две партии се вкоренети во ветото, Радев активно го надградува, но не во конструктивен дух, туку само како повереник. Во сè друго му противречи на Борисов, но под крило го држи Борисовото кукавичко јајце, со тенденција да ја постави авторитарната власт на претседателската функција и да ја подготви Македонија за кримски метеж.

Срамота е што ова уништување се случува во Брисел. Боли да се сфати колку е далеку реалноста на ЕУ од идејата за ЕУ.

(Димитар Димитров е поранешен министер и амбасадор во Москва. Овој негов текст е објавен во бугарскиот весник „Дневник“)