Малку им е Уставот, Бугарите во Македонија сега бараат специјален статус


 Ќе биде проблем ако Бугарите се вклучат во македонскиот Устав како само еден од сите „делови на народи“, а не со потенцирање  дека имаат заедничко историско, културно и јазично наследство, бидејќи тоа ќе го доведе во прашање инсистирањето на заедничка историја на Бугарите и Македонците и негирање на резултатите од заедничката историја.

Ова се наведува во ставот на Бугарскиот културен клуб – Скопје, објавен ден пред меѓувладината средба на премиерите Кирил Петков и Димитар Ковачевски. Ковачевски денеска ја остави отворена вратата за идејата да се додадат Бугарите во Уставот доколку се дефинираат на начин поинаков од мнозинството. Но, БККС тврди дека барањата за вклучување на Бугарите во Уставот ,така како што се договара меѓу властите, доаѓа од истите центри кои ги финансираат барањата за признавање на „македонското малцинство“ во Бугарија. Се посочува дека адвокатот на бизнисменот со бугарски пасош Орце Камчев, Тони Менинковски, кој е и претседател на правната комисија на опозициската ВМРО-ДПМНЕ, е адвокат на ОМО „Илинден“ во Стразбур.

Притоа го нагласува дека предлогот на „политичките кругови“  од Бугарија Орце Камчев (контроверзен бизнисмен, некогаш близок до власт на поранешниот премиер Никола Груевски, сега е обвинет во неколку случаи) да стане почесен конзул на Бугарија беше одбиен , но центрите на отпорот  се засилуваат и се токму оние кои дејствуваат против Договорот за добрососедство.

„Ние сме доведени во ситуација  од ВМРО-ДПМНЕ да зависи вклучувањето на македонските Бугари во Уставот“, тврди БККС. 

Овој предлог, според нив , го доведува во прашање тврдењетои  за „единство во позицијата на македонските Бугари“ неколку недели откако неколку организации што ги претставуваат Македонците со бугарски идентитет побараа од претседателот да ги вклучи Бугарите во македонскиот Устав заедно со другите заедници – Албанци, Турци, Власи, Бошњаци, Ромите .

„Ова барање, кое претседателот Румен Радев најнедвосмислено го поддржа  минатата година, кабинетот во Северна Македонија го смета за изводливо, судејќи според денешните зборови на Ковачевски по средбата. Впрочем, од овој и од претходните ставови произлегува дека не постои организација на македонските Бугари што се изјаснила против вклучувањето на Бугарите во Уставот. Прашањето е како тоа ќе изгледа.

Разликата во ставот на БККС е во тоа што зборува за посебно место на Бугарите со оглед на заедничката историја и врски, а не за нивно наведување како заедница или „дел од народ“ (Скопје формално не го користи зборот „малцинство“ „) заедно со другите чии права се обврзува да ги гарантира со Уставот. Меѓутоа, за такво барање би било потребно и двотретинско уставно мнозинство во парламентот на Северна Македонија“, посочува БККС.

Тие споменуваат дека правните гаранции за заштита на правата на Бугарите станаа важно бугарско барање, односно нивното вградување во Уставот беше посочено од Радев како водечки (иако не единствен) услов за пробив во блокираните  односи Софија-Скопје. Бугарскиот културен клуб – Скопје  смета дека без делот за општа историја, статусот на Бугарите во Северна Македонија ќе биде сличен на оној на Бугарите во Србија.

„Додека тие немаат заедничка историја со Србите, не слават заеднички историски личности, не зборуваат ист јазик, тоа дефинитивно не е случај меѓу нас, македонските Бугари, и оние кои се идентификуваат како Македонци.  Организацијата ги поздравува напорите на двете влади, но и инсистира на конкретни чекори во име на блискоста меѓу Бугарите и Македонците. На пример, „општата историја треба да биде јасно дефинирана“ и треба да вклучува: Лица родени и израснати на територијата на „географска“ Македонија, служеле на бугарската држава или црква или се бореле за нејзино обновување, лица или организации кои својот говор го дефинирале како бугарски, врз основа на кој е кодифициран денешниот македонски јазик; Поединци и организации кои се бореле за автономна и независна Македонија и користеле литературен јазик за своите документи, знамиња и пропагандни материјали. Затоа предлагаме Историската комисија да ја ограничи својата работа само на идентификување на историски личности и настани што двете земји ќе се обврзат да ги прослават заедно со слободата на толкување“, пишува БККС.

Според нив, само Договорот за добрососедство и почитувањето на истиот може да обезбеди избегнување на опасноста од „продолжен замрзнат конфликт“ што не е во интерес на државите. Самозадоволството од црвените линии, оценува БККС, може да ја тргне Бугарија од водечката улога во евроинтеграцискиот процес на Западен Балкан, а да им даде поттик на силите во Република Северна Македонија кои се против договорите со Грција и Бугарија „во корист на српско-албанско-македонскиот проект „Отворен Балкан“.