Германските критичари го растргнаа „На запад ништо ново“, кој е номиниран за Оскар

Со девет номинации за Оскар и водечки 14 номинации за филмските награди Бафта следниот месец, тој би можел да стане најнаградуваниот германски филм на сите времиња. Но, во својата земја на потекло, „На запад ништо ново“ на Едвард Бергер ги остави критичарите јасно неимпресионирани.

Филмот, кој беше нарачан од Нетфликс и прикажан на платформата за стриминг еден месец по неговото кинематографско прикажување, во март би можел да стане првата долгометражна германска продукција која освоила Оскар по филмот „Животите на другите“ од 2007 година, нагласувајќи ја зголемената привлечност на неанглискиот филм.

Сепак, по објавувањето во Германија, драмата од Првата светска војна беше на работ на критичко дразнење, при што критичарите се жалат дека саканиот книжевен класик е претворен во спектакл „похотлив за Оскар“, а воените историчари жалат за неговата „црни-и-бели“ историски неточности.

Голем дел од критиките се поврзани со трајната популарност на антивоениот роман на Ерих-Марија Ремарк од 1928 година, кој беше забранет од нацистите и е задолжителен во многу училишта низ современа Германија. Со повеќе од 20 милиони продадени примероци ширум светот од објавувањето, таа е, како што пишува „Зидојче цајтунг“, е „една од најважните книги некогаш напишани на германски јазик“.

Сепак, филмот на Бергер, пишува истиот минхенски весникт, покажа дека „ниту една книга не е толку добра што не можете да ја претворите во ужасен филм“. Со нови подзаплети, отсутни централни ликови и додадени споредни приказни, критичарот на „Зидојче“, Хуберт Вецел, напиша: „мора да се запрашате дали режисерот Бергер воопшто го прочитал романот на Ремарк“.

Дури и насловот на филмот го изгубил своето значење, се пожали весникот. Во согласност со својот несентиментален наративен стил, романот завршува со лаконски епилог, забележувајќи ја смртта на нараторот Паул Баумер. „Тој падна во октомври 1918 година, на ден кој беше толку тивок и мирен на целиот фронт, што армискиот извештај се ограничи само на една реченица: на западот ништо ново“.

Протагонистот на филмот, кој го игра австрискиот актер Феликс Камерер, за разлика од нив, умира во бучна сцена од блиска борба исполнета со акција.

„Зидојче“ сугерира дека филмот е пред се дел од „умен маркетинг“ за платформа за стриминг која сака да ги претвори филмските награди во нови претплати. „148 минути воен кич компатибилен со блокбастери добиваат шлаканица со наслов кој е меѓународно познат и гарантира престиж и добра продажба. Можеби дури и Оскар“.

Надвор од Германија, „На запад ништо ново“собра претежно поволни критики, со резултат од 98% на страницата за агрегатор на прегледи Rotten Tomatoes. Но, германското покривање нашироко се жали на недостиг на емоционална интимност.

„Внатрешниот заплет, мозокот на приказната, беше отстранет од Едвард Бергер и неговите сценаристи и заменети со холивудска програма“, вели „Франкфуртер алгемајне цајтунг“.

Ако Баумер на Ремарк бил „промислен раскажувач“ кој постепено се разбуди со суровоста и залудноста на војната, херојот на Бергер е „простак, будала, кој сè уште не сфатил до крајот што се случува на бојните полиња во Фландрија“.

Дури и таблоидот „Билд“, едвај познат како засолниште на уметнички снобизам, удри со секира. „Има добри книжевни адаптации и има лоши, а тоа е ‘На запад ништо ново’ од режисерот Едвард Бергер“, напиша критичарот на „Билд“.

„Неговата верзија на класиката на Ерих-Марија Ремарк е дел од неопислива дрскост. Потребен е значителен дел од незнаење, непочитување и оскаровска страст за да се расипе ремек-дело на таков начин, да се валкаат неговата содржина и приказна толку безмилосно“.

Неколку рецензии на англиски јазик го поздравија реалистичниот приказ на сцените на бојното поле во филмот, но во Германија историчарите не се согласуваат.

Зонке Најцел, професор по воена историја на Универзитетот во Потсдам, рече дека бруталните борбени сцени се поточни од оние прикажани во претходните филмски верзии на Луис Мајлстоун (1930) и Делберт Ман (1979), но додаде дека филмот на крајот се спуштил на клишеа.

Во филмот на Бергер, германски генерал, кој го игра Девид Стриесов, го тера баталјонот на Баумер во катастрофален последен контранапад само неколку часа пред примирјето на 1 ноември 1918 година. „Се разбира дека тоа е карикатура“, рече Најцел за телевизијата МДР. „Тоа е приказна за злите генерали и кутри војници жртвувани како топовско месо. Сметам дека тоа е чиста глупост“.

Војниците што се застрелани за да ги спречат да дезертираат, како што е прикажано во филмот на Нетфликс, подобро би се вклопиле во филмот за меѓународниот конфликт што следел речиси 20 години подоцна, рече тој. „Знаеме дека само 48 војници беа погубени во Првата светска војна, а 20.000 во Втората светска војна“, рече Најцел.

Тој додаде: „Историчарите ги истражуваат овие работи се обидуваат да ја нагласат сложеноста на она што се случило – а потоа добивате филмови кои прикажуваат сè како црно-бело“. (Гардијан)