18 јануари во историјата – Во Париз почна мировната конференција по Првата светска војна


 

На 18 јануари 1919 година, во Париз, Франција, некои од најмоќните луѓе во светот се состанаа за да ги започнат долгите, комплицирани преговори кои официјално ќе го означат крајот на Првата светска војна.

Водачите на победничките сојузнички сили – Франција, Велика Британија, Соединетите Држави и Италија – ќе ги донесат повеќето клучни одлуки во Париз во следните шест месеци. Во поголемиот дел од конференцијата, американскиот претседател Вудро Вилсон се бореше да ја поддржи својата идеја за „мир без победа“ и да се погрижи Германија, лидерот на Централните сили и главниот губитник во војната, да не биде третирана премногу грубо. Од друга страна, премиерите Жорж Клемансо од Франција и Дејвид Лојд Џорџ од Британија тврдеа дека адекватно казнување на Германија и обезбедување на нејзината слабост е единствениот начин да се оправдаат огромните трошоци на војната. На крајот, Вилсон направи компромис за третманот на Германија за да го поттикне создавањето на неговиот проект, меѓународна мировна организација наречена Друштво на народите.

Претставниците од Германија беа исклучени од мировната конференција до мај, кога пристигнаа во Париз и им беше претставен нацрт на Версајскиот договор. Имајќи голема верба во ветувањата на Вилсон, Германците беа длабоко фрустрирани и разочарани од договорот, кој бараше од нив да загубат голем дел од територијата и да платат репарации. Уште полошо, злогласниот член 231 ја принуди Германија да ја прифати единствената вина за војната. Ова беше горчливо апче што многу Германци не можеа да го проголтаат.

Версајскиот договор беше потпишан на 28 јуни 1919 година, пет години до ден откако српскиот националист Гаврило Принцип го уби австрискиот надвојвода Франц Фердинанд и го предизвика почетокот на Првата светска војна. Во декадите што доаѓаа гневот и огорченоста од договорот и неговите автори се распламтуваа во Германија. Екстремистите како Национал-социјалистичката (нацистичка) партија на Адолф Хитлер ги искористија овие емоции за да добијат моќ, процес што доведе речиси директно до она што Вилсон и другите преговарачи во Париз во 1919 година сакаа да го спречат – втора, исто толку разорна глобална војна.