(Видео) „Спејс Икс“ лансираше невидена мисија со екипаж – летаат во обратен правец
Американската приватна вселенска компанија SpaceX, во сопственост на милијардерот Илон Маск, лансираше невидена мисија со екипаж – четворица патници отпатуваа во вселената на повеќедневниот лет, а ниту еден не успеал директно да го надмине северниот лет.
This is the first time humans have been in orbit around the poles of Earth! https://t.co/mbmKkADED2
— Elon Musk (@elonmusk) April 1, 2025
Мисијата наречена Fram2, полета од вселенскиот центар Кенеди во Флорида околу 21:46 часот. локално време. Екипажот се состои од милијардерот за криптовалути Чун Ванг, кој го финансираше целиот потфат, и тројца негови сопатници: норвешкиот режисер Јаник Микелсен, германскиот истражувач за роботика Рабеа Рог и австралискиот поларен истражувач Ерик Филипс. Ванг, кој вообичаено живее на Малта, се збогатил со ископ на биткоин, а колку платил на SpaceX за ова ексклузивно патување не е познато.
Интересно е што сите членови на екипажот се љубители на поларните предели, па во тој дух е избрана и орбиталната патека – капсулата Crew Dragon ќе ја обиколува целата планета над нејзините полови, што технички е многу напорно и никогаш не било пробано со човечки екипаж.
Невообичаена траекторија и технички предизвици
— Elon Musk (@elonmusk) April 1, 2025
По полетувањето, ракетата Фалкон 9 се упати кон југ – за разлика од обичните вселенски летови кои следат источна траекторија поради ротацијата на Земјата што обезбедува дополнителна сила. Но, овој пат летот мораше да оди во рикверц, што бара значително повеќе енергија и ја ограничува количината на товар што може да се носи во орбитата.
„Таквата траекторија значително ја оптоварува ракетата бидејќи троши повеќе гориво, но Фалкон 9 ја заврши задачата без никакви проблеми“, вели професорот Крег Клајвер од Универзитетот во Мисури.
Иако екипажот ќе спроведе 22 научни експерименти, повеќето од нив се однесуваат на здравјето на членовите на екипажот и би можеле да се изведат на стандардната рута. Затоа, експертите веруваат дека поларната орбита е избрана првенствено поради уникатноста на мисијата, а не поради научна потреба.
„Тоа е приватна мисија и тие дефинитивно сакаат нешто посебно – нешто незаборавно“, рече д-р Кристофер Комбс од Универзитетот во Тексас.
Кои се патниците на мисијата Фрам2?
Чун Ванг, основачот на F2Pool – една од најголемите мрежи за рударство на биткоин – не и е познат на пошироката јавност и експертите велат дека тој претпочита приватност. Сепак, неговото богатство се проценува на милијарди долари.
Норвежанката Јанике Микелсен, сосетка на Ванг на архипелагот Свалбард во Арктичкиот круг, режира и снима документарни и научно-фантастични филмови во екстремни услови, а најави и снимање на филм за оваа мисија.
Рабеа Рог е докторанд која ја истражува навигацијата и контролата на автономните возила во тешки услови. Со овој лет таа станува првата Германка во орбитата.
Fram2 – the first human spaceflight to explore Earth's polar regions – lifts off from pad 39A in Florida only 17 days after Falcon 9 successfully launched @NASA's Crew-10 to the @Space_Station pic.twitter.com/90AV1DBlPj
— SpaceX (@SpaceX) April 1, 2025
Австралиецот Ерик Филипс е искусен поларен водич и истражувач кој има спроведено повеќе од 30 експедиции на Арктикот и Антарктикот. Тој за оваа мисија рече дека „тоа е вистинско огледало на сурови, негостопримливи услови – како да сме затворени во капсула среде вселенска снежна бура“.
Екипажот се подготвуваше за мисијата повеќе од една година, вклучувајќи обука во оддалечените делови на Алјаска и во седиштето на SpaceX во Калифорнија. Пред лансирањето, Ванг рече дека не е возбуден или нервозен, туку целосно фокусиран: „Сѐ што требаше да се направи е направено. Сега треба само да се следи протоколот. Возбудата повеќе не е моја”, напиша тој на социјалните мрежи.