Трамп сам во соба со Путин е рецепт за пропаст – погледнете го случајот од Хелсинки

Двајцата планираат да се сретнат зад затворени врати во петок во Алјаска за да разговараат за „размена на територии“. Што ќе се случи овој пат?


Доналд Трамп и Владимир Путин во јули 2018 во Хелсинки (Фото: АП)

 

Лекциите од Хелсинки се јасни: ставањето на Доналд Трамп сам во соба со Владимир Путин е непредвидлива – и често опасна – работа.

Беше 2018 година кога двајцата лидери се сретнаа на покана на Саули Нинисто, финскиот претседател, за да разговараат за колапсот на односите меѓу САД и Русија, обвинувањата за мешање во изборите и жестоката војна во источна Украина, меѓу другите теми.

Додека излегуваше од собата, Трамп изгледаше заслепен од лидерот на Кремљ. На прашањето на прес-конференција за заклучоците на американската разузнавачка заедница дека Русија се мешала во изборите, Трамп рече: „Претседателот Путин вели дека тоа не е Русија. Не гледам никаква причина зошто би било така“.

Фиона Хил, виша советничка на Трамп за Кремљ во Советот за национална безбедност на САД, подоцна рече дека размислувала да вклучи противпожарен аларм или да лажира итна медицинска состојба за да ја заврши прес-конференцијата.

Некако, влоговите се уште поголеми, бидејќи Трамп и Путин планираат да се сретнат во петок во Енкориџ, Алјаска, каде што Трамп рече дека двајцата ќе разговараат за „размена на територии“ на првата средба на Путин со лидер на Г7 по неговата инвазија на Украина во февруари 2022 година. Европските лидери се плашат дека Трамп повторно би можел да излезе од состанок зад затворени врати проповедајќи го евангелието на Кремљ.

Белата куќа ги намалува очекувањата за самитот – знак дека нема конкретен договор на маса. „Ова е навистина средба за размислување, малку“, рече Трамп за време на прес-конференцијата во понеделник. Тој рече дека во првите неколку минути ќе знае дали Путин е подготвен за прекин на огнот и дека тоа ќе им го соопшти на украинскиот претседател Володимир Зеленски и на европските лидери. „Можеби ќе кажам: ‘Многу среќа, продолжете да се борите’. Или можеби ќе кажам: ‘Можеме да склучиме договор’“, рече тој.

Но, Путин сепак ќе се обиде да ја обликува сликата на Трамп за тоа што би можел да подразбира мировниот договор на начин што ќе донесе максимална корист за Кремљ. Путин „сака договор со Трамп што ќе им биде претставен на Киев и на другите европски престолнини како свршен чин“, напиша Џон Хербст, виш директор на Центарот за Евроазија на Атлантскиот совет и поранешен амбасадор во Украина. Недостатокот на покани за европските лидери „има мирис на Јалтската конференција во 1945 година… каде што Соединетите Американски Држави, Советскиот Сојуз и Обединетото Кралство ја решија судбината на половина Европа пред главите на тие нации“.

Европа и Украина возвратија. Пред самитот, Зеленски рече дека Украина нема да отстапи територија на Русија што би можела да ја искористи за да започне нова офанзива, ефикасно отфрлајќи ги предвидувањата на Трамп дека „ќе има некаква [размена на територии]“.

Ад-хок природата на пристапот на Трамп кон надворешната политика може да им оди во прилог на странските противници на САД – но и нив ги фрустрира. Се вели дека лидерите како претседателот Ши Џинпинг од Кина претпочитаат понапредна работа пред да влезат во собата со Трамп, особено поради неговата непредвидливост. Русија исто така е фрустрирана од недостатокот на процес во администрацијата на Трамп.

Но, тоа не го спречи Путин да ги искористи своите шанси со тоа што ќе влезе во рингот со Трамп за нивниот прв состанок еден на еден од оваа администрација.

Каролин Ливит, портпаролката на Белата куќа, во вторникот изјави дека средбата меѓу Трамп и Путин ќе биде еден на еден и „вежба за слушање“ за Трамп, за време на која тој би можел да го разјасни руското гледиште.

„Така го прави тоа Трамп. Тој само се воздржува“, рече Хил, поранешната претседателска помошничка.

„А Путин сака спаринг… тој се гордее што може да биде лесен во вакви услови“, рече таа.

Недостатокот на советници во просторијата покрена клучно прашање: дали сите договори склучени во приватна средина, дури и ако се присутни преведувачи или други лица што водат белешки, ќе доведат до трајни резултати?

Сличен настан се случи за време на самитот во Хелсинки, кога Трамп излезе од просторијата и рече дека склучил договор со Путин за спроведување на законот на САД да има пристап до оперативците на ГРУ обвинети за влијание врз изборите во САД. Путин подоцна изјави дека ќе има пристап до Американците одговорни за притисок за Законот Магнитски против корупцијата.

„Секако, тоа не доведе никаде“, рече Хил. „Трамп не разбра целосно што му кажа Путин.“

„Со други зборови, знаете, има состанок или нешто слично, тоа не се зацврстува во нешто“, рече таа. (Гардијан)