Русија во дигитален мрак, се почесто и се подолго Кремљ го блокира интернетот

Во Ростовскиот регион во западна Русија, Татјана повторно го зема телефонот со слаба надеж дека ќе може да стапи во контакт со своите пријатели или семејство. Поминаа денови откако таа не можеше да се поврзе на интернет, да отвори мапа, да ја префрли платата или да користи која било друга од нејзините безбројни апликации.Постои добра причина, тврдат руските власти.

Во вторник, украински дрон се урна во еден од главните железнички центри во Ростов втора ноќ по ред, уништувајќи опрема што се користи за транспорт на нафта во логистички центар за војската. Без мобилни интернет мрежи, беспилотните летала како овие се борат да ги пронајдат податоците што им се потребни за да се движат до своите цели. Значи, Русија едноставно го исклучува интернетот.

„Нема предупредувања“, изјави Татјана за Телеграф, пред илјадници како неа одеднаш да бидат потопени во дигитална темнина.

„Тоа станува нова норма“, додаде 30-годишната жена, која зборуваше под псевдоним.

Од мај, руските власти – со зголемен интензитет – ги исклучуваа мобилните интернет мрежи не само во регионите што граничат со Украина, туку и на повеќе од 4.000 милји од фронтовската линија.Русија доживеа 2.099 исклучувања на интернет само во јули, три пати повеќе од регистрираните во јуни и 30 пати повеќе од регистрираните во мај, според На Свјази, независен проект за дигитално следење. Иако официјалното образложение е да се спротивстават на зголемените украински напади со беспилотни летала, експертите исто така велат дека прекините се дел од напорите на Кремљ да ја ограничи онлајн слободата и да го заостри својот притисок врз населението.

Всушност, британските извори од одбранбеното разузнавање во јули го обвинија Кремљ дека ги користи редовните исклучувања за да ја зајакне својата контрола врз онлајн информациите.

Русија има силен рекорд во справувањето со дигиталниот пристап, вклучително и обидот за блокирање на апликациите за пораки и YouTube. Русија, исто така, ја ограничи поврзаноста со паметни телефони и претходно во изолирани случаи, како што се протестите.

Минатата недела, Владимир Путин потпиша нови закони со кои се ограничуваат Русите кои користат VPN мрежи за пристап до странски апликации и забранета содржина. И поради неодамнешниот пораст на големи прекини, Русија сега е рангирана на четврто место во светот по бројот на дигитални исклучувања, според Access Now, невладина организација за дигитални права.

Кремљ некогаш се фалеше дека има една од најотворените онлајн средини. Но, експертите сега се сомневаат дека се обидува да го имитира агресивно авторитарниот модел на цензура на интернет на Кина – „Големиот заштитен ѕид“ – кој блокира одредени странски веб-страници. Сепак, државата очигледно не се покажа како „технолошки вешта“ како Пекинг, кој ги ограничуваше корисниците уште од раѓањето на интернетот.

Сепак, образложението останува исто: обете земји ја перцепираат слободата на интернет како политичка и внатрешна безбедносна закана. На овој начин, интернетот претставува бојно поле за руската држава да ги контролира своите луѓе.

Постојат извештаи дека Роскомнадзор, руската агенција за цензура, веќе тестира активирање на целосни национални прекини на интернет.

„Овие случувања секако се опасни и симптоматски за растечката параноја и опсесија на Кремљ со монополизирање на дигиталниот простор“, рече Јарослава Барбиери, истражувачка на Украинскиот форум во Чатам Хаус.

Додека војната во Украина продолжува, „треба да очекуваме обидите на Русија да го контролира наративот и да го изолира населението од пристап до реалноста да се влошат многу“, изјави таа за Телеграф.

Привремените прекини на интернет слободите може да се одвиваат паралелно или може да бидат едно исто, во зависност од тоа кого ќе прашате. Во секој случај, широко распространетите прекини имаат огромни деструктивни ефекти врз животите на милиони Руси.

Тие ги ослободуваат Русите од средствата за комуникација, а во некои случаи и од нивната способност да избегнат напади со беспилотни летала, а воедно ја чинат руската економија до 60 милиони долари (45 милиони фунти) дневно.

Украина постојано предупредуваше за потребата од враќање на војната дома во Русија. Нејзините беспилотни летала, кои секој ден навлегуваат подлабоко во непријателската територија и уништуваат критична одбранбена и енергетска инфраструктура, се чини дека пронашле нов начин да го сторат тоа.Русија е многу зависна од мобилните мрежи за сè, па затоа овие прекини се секојдневен потсетник за војната во рацете на луѓето. Дури ни богатите не можат да бидат заштитени од исклучувањата. „Тоа е груба алатка.На режимот не му е грижа да му создава непријатности на веќе нарушеното секојдневие на населението.

Трендот започна во мај кога Русија ја прослави 80-годишнината од поразот на нацистичка Германија во Втората светска војна, а странски достоинственици се собраа во Москва за годишната воена парада. Главниот град претрпе сериозни прекини на интернетот со денови, што портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, потврди дека е намерна политика за спречување на украинските напади со беспилотни летала.Но, прекините на интернетот во Москва брзо се проширија низ целата земја, станувајќи подолги, почести и достигнувајќи региони речиси недопрени од војната.

„Главниот град им покажа на регионите дека ова е корисна алатка и дека нема да има последици“, рече Саркис Дарбињан, основач на руската група за слобода на интернет Роскомсвобода.

Украинската операција Пајажина на почетокот на јуни – која вклучуваше беспилотни летала со краток дострел лансирани од камиони што напаѓаа аеродроми длабоко во Русија – ги исплаши службениците, рече Дарбињан. Тој тврдеше дека прекините не се ефикасен одговор, туку „чин на очај“ за да се одговори на растечката ранливост на земјата на напади со украински беспилотни летала.

Прекинувањето на мобилните интернет мрежи може да го собори дронот од курсот, но тие сè уште можат да летаат користејќи или други методи на комуникација, а понекогаш и автономно.

 Според аналитичарите, моделот на исклучувања е случаен и тешко се предвидува, што често укажува на недостаток на логика во одлуките. Некои од најпогодените региони се од јасен стратешки интерес за Украина, оние со високи концентрации на енергија или одбранбена инфраструктура, но други ретко – ако воопшто – биле цел, што ги натера многумина да го доведат во прашање официјалното објаснување.

За да се влоши дилемата на Русија, Украина има растечки успех во нарушувањето на руската држава со хакирање на критични системи. Минатата недела, една проукраинска група презеде одговорност за масовен сајбер напад врз водечката авиокомпанија на Русија, кој уништи 7.000 сервери на Аерофлот, парализираше операции на аеродромите во Москва и предизвика национални нарушувања.На московскиот аеродром се случи хаос во патувањето, бидејќи многу летови беа одложени или откажани откако хакерите го нападнаа Аерофлот.
Две таканаречени хактивистички групи, Silent Crow и Cyber Partisans, се криеја во системите на Аерофлот повеќе од една година. Кремљ рече дека нападот е загрижувачки, а пратениците го опишаа како повик за будење за Русија.

Еден ден подоцна, сè уште непријавен кибер напад ги нападна два од најголемите руски аптекарски синџири, исклучувајќи ги од мрежата и предизвикувајќи трајни прекини во над 1.100 аптеки во повеќе од 80 градови, според Moscow Times.

Нападот на Аерофлот беше „високо софистицирана кибер операција, изведена со многу стратешки начин на размислување“, рече Пија Хуш, експерт за кибер безбедност во Кралскиот институт за обединети услуги. Нападот беше спроведен во поддршка на украинската држава, но не постои начин да се знае до кој степен хактивистите работат под нејзина контрола, рече таа, што пак му нуди на Киев веродостојно негирање.

„Ако хактивистите успеале во ова, веројатно е дека се инфилтрирале во други критични системи“, изјави Хуш за „Телеграф“, нагласувајќи ја ранливоста на руската дигитална инфраструктура. Тоа е уште еден начин војната да се донесе дома во Русија, цел што Володимир Зеленски вети дека ќе ја оствари пред една година. (Телеграф)