Русија ги зголемува даноците за да плати за војната. Аналитичарите: Граѓаните ќе платат за сè

Русија се подготвува да ги зголеми даноците за бизнисите и потрошувачите, потег со кој владата бара нови начини за финансирање на воените трошоци, бидејќи нејзината воена економија се соочува со растечки притисок, објави CNBC.

Посветеноста на Кремљ за продолжување на војната во Украина повторно дојде во фокусот оваа недела откако Министерството за финансии го објави својот нацрт-буџет за 2026 година. Плановите за трошење откриваат дека трошоците за одбрана ќе останат во голема мера непроменети, но ќе бидат финансирани со зголемување на даноците во услови на сè помрачни прогнози за економски раст.

Претставувајќи го буџетот, руското Министерство за финансии соопшти дека предлага серија зголемувања на даноците за „финансирање на одбраната и безбедноста“. Тие нагласија дека ова е подобра алтернатива на дополнителното задолжување и начин за намалување на буџетскиот дефицит, кој се очекува да изнесува 1,6% од БДП во 2026 година.

Меѓу најважните мерки е планираното зголемување на стапката на ДДВ од 20% на 22%. Удар за малите бизниси ќе биде намалувањето на прагот за влез во системот на ДДВ од 60 милиони рубли (околу 738.000 долари) на само 10 милиони рубли (околу 123.000 долари). Покрај тоа, министерството предложи воведување нов данок на коцкање од 5%.

Предложените даночни оптоварувања доаѓаат во време кога владата очекува економскиот раст да се забави на само 1,3% во 2026 година. Тоа е значителен пад во споредба со експанзијата од 4,1% забележана во 2024 година и нагло намалување од претходните проекции кои предвидуваа раст од 2,5% оваа година и 2,4% следната.

Нацрт-буџетот, кој сè уште треба да го одобри рускиот парламент, Државната дума, сугерира дека трошоците за одбрана ќе бидат малку намалени во 2026 година на 13 трилиони рубли (157 милијарди долари). Тоа е помалку од постсоветскиот рекорд од 13,5 трилиони рубли (163 милијарди долари) оваа година, покажаа прелиминарните податоци на Министерството за финансии добиени од Ројтерс.

Аналитичарите велат дека предлозите за буџетот во суштина ѝ кажуваат на руската јавност да плати за војната во Украина, предупредувајќи дека земјата влегува во период на низок раст.

„Како што економскиот раст стагнира, а приходите паѓаат, Москва повеќе не е во можност да го одржи фискалниот стимул што ја поттикна претходната воена експанзија, туку прифаќа мерки за штедење што се закануваат дополнително да ја задушат цивилната економија“, рече Александар Кољандер, виш соработник во Центарот за анализа на европски политики, во извештајот од оваа недела. „Фискалната стратегија на Москва за петтата година од војната е недвосмислена… Кремљ ќе се обиде да ја надмине ситуацијата без големи зголемувања на трошоците, наместо тоа префрлајќи ги трошоците од војната на општеството како целина“, додаде тој.

Новиот буџет потврдува дека „руската јавност плаќа за војната“, напиша во извештајот Александра Прокопенко, соработник во Центарот Карнеги Русија Евроазија. Таа забележа дека буџетот за 2026 година „сè повеќе и повеќе личи на компромис меѓу воениот камп и економистите“ и дека „сметката ќе ја плати рускиот народ, кој се соочува со понатамошни зголемувања на даноците“.

Прокопенко предупредува дека номиналното намалување на трошоците за одбрана во 2026 година „секако не е знак дека Кремљ планира да ја заврши својата војна против Украина“.

„Буџетските трошоци во категоријата национална одбрана можеби паѓаат од 13,4 трилиони рубли оваа година на 12,6 трилиони рубли во 2026 година (намалување од 4,2%), но трошоците во соседната категорија – национална безбедност и спроведување на законот – растат од 3,46 трилиони на 3,91 трилиони рубли: зголемување од 13%“, објасни таа.

Руската инвазија на Украина, која започна во 2022 година, предизвика тектонски поместувања во економијата на земјата. Огромните државни трошоци за одбрана и воено-индустрискиот комплекс го поттикнаа економскиот раст, но и високата инфлација, која дополнително е влошена од санкциите, недостигот на работна сила и ограничувањата во снабдувањето.

Зголемувањето на цените, особено за основните производи, силно ги погоди руските потрошувачи. Централната банка се обидува да ја ограничи инфлацијата со високи каматни стапки, но ова ги зголемува трошоците за задолжување за компаниите и, парадоксално, дополнително го попречува економскиот раст. Најновите податоци за август покажаа инфлација од 8,1%, додека референтната каматна стапка на централната банка е 17%.

Рускиот министер за финансии Антон Силуанов оваа недела за државната новинска агенција ТАСС објасни зошто владата одлучила да ги зголеми даноците. Тој нагласи дека ова е подобра опција од дополнителното задолжување, кое само би ја поттикнало инфлацијата.

„Неконтролирано зголемување на јавниот долг би довело до забрзана инфлација и, следствено, до зголемување на клучната стапка. Спротивно на тоа, одлуката за балансирање на буџетот со зголемување на даноците ѝ дава простор на Централната банка да ја олесни монетарната политика. Основната стапка е клучна за растот на инвестициите и економскиот раст“, ​​рече Силуанов.

Кога го прашаа дали буџетот за одбрана ќе биде зголемен, Силуанов наговести дека фокусот на владата ќе биде на националната безбедност. Тој објасни дека ова се однесува на развојот на системи против беспилотни летала, заштита на критичната инфраструктура и граничните области, како и зајакнување на транспортот и сајбер безбедноста. „Вкупните трошоци во 2026 година остануваат на ниво споредливо со 2025 година, но се повисоки од нивото во 2024 година“, заклучи тој.