Орбан ќе прави „црна листа“, на удар и невладини што користат грантови од ЕУ
Неистомислениците и противниците Орбан ги нарече „инсекти“ и најави „пролетно чистење“ - по руски модел
Партијата Фидес на унгарскиот премиер Виктор Орбан поднесе контроверзен закон до парламентот , што критичарите го сметаат за напад врз граѓанското општество.
Законот, насловен како „За транспарентност на јавниот живот“, ќе ѝ дозволи на Канцеларијата за заштита на суверенитетот да ги стави на црната листа организациите што добиваат странско финансирање, вклучително и од грантови од ЕУ, доколку ги смета за „закана“ за националниот суверенитет.
Канцеларијата за заштита на суверенитетот е владин орган основан во декември 2023 година со овластување да истражува какви било групи или индивидуални приматели на странско финансирање.Предложениот закон е дел од поширок модел на демократско уназадување во Унгарија, каде што владата на Орбан сè повеќе ги таргетира независните институции и неистомислениците. Исто така, го одразува рускиот закон за „странски агенти“ што Кремљ го користи за потиснување на невладините организации и независните гласови.
Групите ставени на списокот на унгарската влада ќе го изгубат пристапот до донации од данок на доход од 1 процент за граѓаните и ќе бидат обврзани да докажат дека целото финансирање е домашно. Лидерите на овие организации, исто така, ќе се соочат со строги правила за објавување, вклучително и задолжителни изјави за имотот.
Законот, исто така, им овозможува на властите да спроведуваат интрузивни инспекции, да запленуваат документи и уреди и да изрекуваат строги казни – до 25 пати повеќе од износот на кое било примено странско финансирање, што треба да се плати во рок од 15 дена.
Во законот се вели дека заканите за националниот суверенитет вклучуваат влијание врз јавното мислење, промовирање демократска дебата или оспорување на вредностите дефинирани од државата, како што се христијанската култура и традиционалните семејни улоги.
Пратеникот на Фидес, Јанос Халас, го оправда законот велејќи дека во последниве години биле откриени „злоупотреби што сериозно го нарушуваат суверенитетот на Унгарија“.
Во жесток говор на 15 март, Орбан вети дека ќе се справи со „армијата во сенка“ од политички противници, новинари, судии и активисти во земјата, за кои рече дека работат за странски сили. Тој ги спореди своите политички противници со „инсекти“ кои заслужуваат „срам и презир“ и навести претстојно „пролетно чистење“.