Дејствијата на Израел во Газа „многу личат“ на геноцид, вели висок функционер на ЕУ

БРИСЕЛ — Во една од најсилните осуди на Брисел кон Израел од почетокот на војната, висок функционер на Европската унија рече дека гладувањето, раселувањето и убивањето во Газа „многу личат“ на геноцид.

Во коментарите за Politiko извршната потпретседателка на Европската комисија, Тереза Рибера, изјави: „Она што го гледаме е конкретно население кое е цел на напад, убивање и осудено на смрт од глад. Конкретно население е ограничено, без домови – кои беа уништени – без храна, вода или лекови и подложно на бомбардирање и пукање дури и кога се обидува да добие хуманитарна помош. Секоја човечност е отсутна и не се дозволени сведоци.“

Таа заклучи: „Ако не е геноцид, многу личи на дефиницијата што се користи за да се изрази неговото значење.“ 

Израел постојано го негира тврдењето за геноцид, што правно подразбира намера за уништување на еден народ, целосно или делумно. Владата инсистира дека е вклучена во војна за самоодбрана против Хамас, за кој вели дека ги користел луѓето од Газа како човечки штитови додека сурово ги држел како заложници Израелците киднапирани за време на нападот на милитантната група врз Израел на 7 октомври 2023 година. Европската комисија како институција не го користеше терминот геноцид за да ги опише израелските постапки.

Во последните недели, европските земји го заострија својот став кон Израел како одговор на ужасните предупредувања за глад во Газа, убиства на местата за дистрибуција на храна и закани за понатамошна ескалација од владата на Бенјамин Нетанјаху. Но, жестоките критичари на однесувањето на Израел, како Рибера, се фрустрирани од недостатокот на конкретна акција од страна на ЕУ за да ги поттикне Нетанјаху и Хамас да се договорат за прекин на огнот и Израел да дозволи поголем прилив на хуманитарна помош во опустошената енклава. Германија, Италија и други земји од ЕУ се спротивставија дури и на слабите мерки насочени кон казнување на Израел, вклучително и блокирање на предлогот за суспендирање на дел од истражувачката соработка.

Рибера рече дека Унијата треба да размисли за суспендирање на Договорот за асоцијација меѓу ЕУ и Израел, кој е основа на нивните трговски и економски односи. За да го стори тоа, таа им предложи на земјите што се противат на мерките против Израел да го искажат својот приговор со тоа што ќе се воздржат од какво било гласање за активностите на ЕУ, дозволувајќи му на мнозинството брзо да ги усвои.

„Консензусот не е секогаш за едногласност во ентузијазмот“, рече таа. „Понекогаш, тоа значи да се најде простор за движење напред, а воедно да се признаат загриженоста на оние што се чувствуваат заглавени… Можеме ли да одлучиме за суспендирање на договорот за асоцијација и/или други мерки за постигнување на тие цели преку конструктивна одлука за „неприговор“?“

Санкциите, забележа таа, би барале едногласност во рамките на ЕУ. Но, ако Нетанјаху навистина преземе целосна контрола врз Појасот Газа, како што извештаите во последните денови покажаа дека би можел, Рибера рече дека меѓународната заедница и поединечните земји „треба да ги користат средствата што би можеле да го олеснат враќањето кон усогласеност“.

„Она што… е кажано и направено од израелските власти оди далеку над границите на меѓународното право“, додаде таа.

Засега, Германија е решена да одржува дијалог со Израел, наместо да го казнува. Во вторник, портпарол на германската влада им рече на новинарите дека хуманитарната ситуација „се развила во позитивна насока“ во изминатите две недели и дека повеќе камиони со помош влегуваат во Газа. Докази што ги поткрепуваат овие тврдења не беа доставени, а портпаролот посочи дека изворот на информациите е израелскиот претседател Исак Херцог.

Шокирани од страдањето во Газа, Франција и Велика Британија неодамна поведоа притисок меѓу некои земји од Г7 за признавање на Палестина како држава.

Рибера, чија матична земја Шпанија ја призна државата Палестина минатата година, рече дека самата мерка не е доволна. „Признавањето е добар чекор напред, но не е доволен за градење мир, стабилност и почит. Се чини дека ќе биде потребно длабоко и долго вклучување на меѓународната заедница“, рече таа.

Понатамошното заостанување во политичкото донесување одлуки не само што би значело дека Палестинците „продолжуваат да страдаат и да умираат во неподносливи услови“, рече Рибера, туку би ги еродирало и моралните и политичките основи на ЕУ.

„Овој вид парализа само го храни разочарувањето и создава плодна почва за цинизам и популизам. Треба да покажеме дека Европа не е само збир на институции, туку политички и морален проект со храброст да одговори кога се во прашање човечки животи“, рече таа.