Македонски експерт откри засега непознат вид пајак на планината Озрен

Здружението на граѓани од Маглај „Фојничани“ соопшти дека во пештерскиот комплекс Мокра Мегара е пронајден нов, досега непознат вид пајак и дека научно ќе го носи името на планината Озрен, која, како што соопштија, трајно го впишува овој простор во светската научна наследство.

Пајакот Озрен (Porrhomma ozrenensis) беше претставен на 6-тата конференција на Мрежата за заштита на природата во Босна и Херцеговина, што се одржа во Добој, од страна на Марјан Комненов, спелеобиолог од Северна Македонија. За ова откритие е одговорен Комнин.

По Маглај големаш, инсект од редот на бубачки кој исто така живее на споменатиот локалитет, како што истакнуваат од Здружението „Фојничани“, спектакуларното откривање на уште еден ендемски вид на Озрен дополнително ја потврдува исклучителната природна вредност на овој крај, кој според просторниот план на Република Српска е предвиден како национален парк.

Охрабрувачки го оценија тоа што пештерскиот комплекс Мокра Мегара Озрен во Федерацијата Босна и Херцеговина веќе влезе во процедура за прогласување заштитено подрачје. Покрај новооткриениот пајак Озрен, научниците и истражувачите на мрежата за заштита на природата споделија и вредни информации за лилјаци, птици, водоземци, влекачи, инсекти, растенија, габи, мов и алги, потсетувајќи нè на важноста од зачувување на оваа планина.

Наоди за видови кои не се регистрирани повеќе од 100 години

Внимание привлече учеството на Роман Романов, член на Руската академија на науките, кој се приклучи на Конференцијата преку видео врска и ги презентираше своите откритија за специфични видови алги. Неговите наоди во Озрен вклучуваат податоци за одредени видови кои не биле регистрирани во Босна и Херцеговина повеќе од 100 години.

Ова откритие не само што ја потврдува, како што нагласуваат од Здружението, чистотата на потокот на планината Озрен, туку и зачувувањето на нејзиниот екосистем, давајќи силен аргумент за заштита на оваа единствена природна област.

Во моментов единствен заштитен дел од Озрен е врвот Гостиљ, прогласен во 2021 година за заштитено живеалиште за бршлен. Традиционалното берење на ова лековито растение на Озрен, кое се одржува секој септември, беше вклучено во репрезентативната листа на нематеријално културно наследство на УНЕСКО во 2018 година, со што доби меѓународно признание за неговото културно и еколошко значење.

Опасности

И покрај природното и културното богатство, Озрен, како што предупредуваат од Здружението „Фојничани“ се соочува со сериозни предизвици поради планираните геолошки истражувања насочени кон експлоатација на никел и кобалт.

Локалното население стравува дека рударските активности можат неповратно да ја оштетат животната средина, вклучително и квалитетната вода со која изобилува оваа планина. Затоа, на Конференцијата во Добој се одржаа два панели, кои овозможија подлабок увид во научните и граѓанските перспективи на управувањето со природните ресурси, како во Озрен така и во регионот.

Проф.д-р. Иван Драгичевиќ од Факултетот за рударство, геологија и нафта, Универзитетот во Загреб и проф. Далибор Балиан од Шумарскиот факултет на Универзитетот во Сараево испратија силни пораки на експертскиот панел за потребата од зачувување на природата, давајќи сосема нови информации за опасностите што ги носат со себе проектите за геолошки истражувања и експлоатација на минерали.