Сведоштва од Газа: Децата им умираат пред очи, тие немаат како да ги спасат

На улиците на Газа оваа недела имаше два звука што никогаш не престануваа, дење или ноќе. На запад, медитеранските бранови се судрија на брегот расфрлан со ѓубре. На исток, гранатите, проектилите и ракетите експлодираа со тапи удари и повремени пукнатини што ги „пукаа“ ушите.

Најмалку 100.000 луѓе дојдоа во градот Газа, некогашен жив комерцијален и културен центар на палестинската територија. Сите бегаат од новата офанзива – наречена „Гидеонови кочии“ – што неодамна ја започна Израел во разурнатите градови и населби во северна Газа.

Експлозиите што новораселените можат да ги чујат, додека се собираат во импровизирани засолништа и набрзина изградени логори, или едноставно ги поставуваат своите шатори или церади на издлабените тротоари, понекогаш доаѓаат за време на директни судири меѓу израелските трупи и Хамас, иако милитантната исламистичка организација останува недостижна, честопати под земја.

Многу почесто, тоа се звуци од воздушни напади и артилериско бомбардирање во кои минатата недела загинаа околу 750 луѓе, а повредени се уште 2.000 низ Газа, претежно жени и деца, според тамошните медицински претставници.

Во среда, Мохамед Абу Нади го пресели своето семејство од Џабалија, населба источно од градот Газа, која беше сведена на урнатини во повеќекратните израелски офанзиви и напади.

„Она што се случи оваа недела беше уште една ескалација… Имаше немилосрдни бомбардирања насекаде“, рече 33-годишникот. „Мојот пријател беше на пат да земе возило за да го пресели своето семејство во Газа Сити, но кога се врати, го најде својот дом срушен во урнатини. Неговата сопруга и децата беа убиени. Тие беа само мали деца, невини цивили без никаква вмешаност во ништо. Бев шокиран кога се случи тоа. Брзо ги понесов сопругата и семејството и ја напуштив областа упатувајќи се кон градот Газа.“

Абу Адам Абдул Рабо, 55, рече дека повеќе од 80 членови на неговото пошироко семејство се убиени за време на 19-месечниот конфликт, кој беше предизвикан од напад на Хамас врз Израел во кој милитантите убија 1.200 луѓе, претежно цивили, и киднапираа 251, од кои 57 се уште се во Газа. Во следствената израелска офанзива загинаа повеќе од 53.000 Палестинци, претежно цивили, а голем дел од територијата е сведена на урнатини – уништувајќи патишта, здравствени установи, училишта, верски објекти, санитарни системи и многу друго. Израелските власти велат дека тие напаѓаат само воени цели и го обвинуваат Хамас дека користи цивили како човечки штитови, обвинение што Хамас го негира.

Пред една недела, Рабо рече дека го разбудил звукот на силна експлозија што ја погодила куќата на неговиот брат, при што загинале петмина.

„Се мачевме да ги пренесеме нивните тела во болница бидејќи квадрокоптер дрон пукаше насекаде. Успеавме да ги погребаме на градските гробишта Џабалија. После тоа, решивме да заминеме, плашејќи се за животите на нашите преостанати деца.Успеавме да понесеме само неколку основни работи – малку облека и храна. Мојата сопруга плачеше, прашувајќи: Како ќе преживееме? Што можеме да земеме со нас? Колку долго ќе останеме раселени?“, рече Рабо.

Овој месец, експертите за безбедност на храната поддржани од Обединетите нации изјавија дека територијата е во критичен ризик од глад, а случаите на неухранетост брзо се зголемуваат.

Складиштата на ОН на територијата се празни, а повеќето бесплатни пекари од кои многумина се потпираа за својот секојдневен леб се затворија пред неколку недели – иако агенциите за помош успеаја да одржат некои општински кујни во функција за да произведат околу 300.000 оброци дневно. Ограничената храна што е достапна за купување е прескапа за речиси сите, при што еден килограм домати или кромид чинат еквивалент на 13 долари.

„Секој агол од секоја улица е преполн со луѓе“, рече Амџад Шава, директор на мрежата на невладини организации во Газа, со седиште во градот Газа. „Тие живеат во депонии, септички јами. Има муви, комарци. Немаме вода да доставиме, немаме храна, немаме шатори, ќебиња, церади, ништо. Луѓето се многу, многу гладни, но нема што да им се даде.“

Претставници на ОН во петокот изјавија дека нивните клиники и аптеки повеќе не се во можност да понудат 40% од третманите категоризирани како основни од Светската здравствена организација. Медицинските лица интервјуирани минатата недела изјавија дека виделе многу апсцеси и кожни заболувања кај пациентите, како и акутни случаи на дијареја и респираторни заболувања – покрај многуте повреди од воздушните напади.

„Гледаме некои деца со неухранетост, но сите се жалат дека се гладни“, рече д-р Иан Ленон, британски консултант за итна медицина во Маваси, јужна Газа. „Често гледаме пациенти кои се уморни или имаат вртоглавица затоа што едноставно не јаделе доволно.“

Во последните денови, Израел ја ублажи строгата блокада на Газа воведена на почетокот на март, кога истече првата фаза од кревкото примирје. Во петокот, 100 камиони влегоа на територијата, но беше дистрибуирана многу малку помош.

Хуманитарните претставници рекоа дека клучен проблем е безбедноста. Законот и редот се подобрија на територијата за време на прекинот на огнот од средината на јануари до март, кога полицијата предводена од Хамас беше на улиците, но оттогаш тоа  се распадна. Од конвој од 20 камиони, секој со по 20 тони пченично брашно за Светската програма за храна, само три пристигнаа на нивната дестинација во четврток навечер, откако два се расипаа, а 15 беа киднапирани од ограбувачи и однесени.

„Не гледате редици деца со ребра и ‘рбети што се гледаат како во Африка“, рече еден официјален претставник на ОН, „но таму немате патишта и населението е расфрлано на површина со големина на Европа. Тука има 130.000 тони помош веднаш од другата страна на влезните точки во Газа, на неколку километри оддалеченост“.

Лана ал-Шариф, дете а веќе со побелена коса од стресовите во Газа

Малкумина имаат доверба дека израелската шема поддржана од САД за доведување помош, која треба да започне следната недела, ќе ја подобри ситуацијата. Планот вклучува мал број дистрибутивни центри во јужна Газа, кои ќе ги водат приватни изведувачи и ќе ги штитат израелски војници кои ќе ги проверуваат примателите. Хуманитарните работници на ОН ја опишуваат шемата како опасна, непрактична и веројатно незаконска.

За да добијат помош, Палестинците ќе мора да патуваат до 40 км по патишта расфрлани со урнатини за време на активен конфликт, и покрај речиси целосниот недостаток на достапен транспорт, за да земат месечен пакет со храна од 20 килограми.

„Би било многу тешко да се оди таму, а нема гаранција дека ќе можеш да се вратиш“, рече Шава. „Ова е измислена стратегија за раселување на луѓето и започнување со чистење на северот од Газа.“

Израел соопшти дека планот е неопходен за да се спречи Хамас да заплени и продаде помош за финансирање на своите операции. Службениците за помош во Газа во петокот изјавија дека нема докази за какво било широко распространето пренасочување на помошта во која било фаза од конфликтот.

Во меѓувреме, ранливите најмногу страдаат. Пред шест недели, најстариот син на Ихаб ал-Атар, од Беит Лахија, се обиде да се врати во семејниот дом за да земе храна и облека, но беше цел на проектил и тешко повреден. Немаше предупредување ниту наредби за евакуација од израелската војска, рече 41-годишниот Атар.

Серија операции му го спасија животот на 21-годишниот Махмуд, но го оставија без голем дел од цревата и со инфицирана рана. Кога започна новата израелска офанзива пред 10 дена, семејството беше принудено да се пресели од својот разурнат, но погодно за живеење  дом во шатор на улица во градот Газа. Со оглед на тоа што речиси сите болници во северна Газа повеќе не функционираат, а преостанатите неколку се преоптоварени, семејството се обидуваше само да се грижи за Махмуд.

„Сега состојбата на Махмуд се влошува од ден на ден“, рече Атар. „Најтешкиот дел е да го гледам мојот син како умира пред моите очи и да не можам ништо да направам за него. Се плашам дека ќе го изгубам синот.“

Исто така, во голема опасност е Јазан, осумгодишниот квадраплегичен син на Нади, на кого, како што рече неговиот татко, му е потребна посебна исхрана и нега.

„Тој стана екстремно слаб и страда од тешка неухранетост. Го носев во болница неколку пати, но лекарите ми рекоа дека не можат ништо да направат за него.“

Докторката со убиените деца

Вчера во израелски воздушен напад врз Газа беше погоден домот на една докторка, при што загинаа девет од нејзините 10 деца додека таа беше на должност во нејзината болница. Д-р Ала ал-Наџар, педијатриски специјалист во болницата Ал-Тахрир во рамките на медицинскиот комплекс Насер, во петокот ги лекуваше жртвите од тековните израелски напади низ палестинската територија кога ги прими телата на девет од нејзините деца убиени во нападот во Кан Јунис. Најстарото од децата имаше 12 години. Болницата Насер извести дека едно од децата на Наџар и нејзиниот сопруг биле повредени, но преживеале.

Единственото преживеано дете на Ала ал-Наџар

Малкумина имаат голема надеж за какво било олеснување наскоро. Преговорите за нов прекин на огнот се во застој, а помошта веројатно ќе пристигне со денови, па дури и со недели, во северна Газа, ако воопшто стигне.

Ум Амар Џундија, 65, која е во градот Газа откако избегала од источната населба Шуџаја, опиша „мрачна“ иднина.

„Светот не се грижи што се случува во Газа, дури и ако сите умреме“, рече мајката на осум деца. „Овој свет е измамнички и лицемерен. Тврди дека е цивилизиран и хуман, но гледа само со едно око.“ (Guardian)