Рекорден број урнати домови и убиени Палестинци на Западниот Брег

Ли Авад е уморен. 27-годишниот жител на Туба, едно од десетината села што го сочинуваат Масафер Јата во сушните јужни ридови Хеброн на окупираниот Западен Брег, бил буден цела ноќ гледајќи како маскиран израелски доселеник на коњ кружи околу неговата семејна куќа.

„Кога го видовме маскираниот доселеник, знаевме дека сака насилство“, рече Авад, со крвави очи. Овој пат имале среќа: доселеникот исчезнал во темнината пред да се појави полицијата.

Мажите во Масафер Јата ретко спијат овие денови. Тие се менуваат на стража ноќе, плашејќи се дека блиските израелски доселеници ќе нападнат под закрилата на темнината. Дневната светлина носи малку одмор. Жителите работат со начулено уво за звукот на возилата што се приближуваат, скенирајќи го хоризонтот за израелски булдожери што би можеле да сигнализираат дека нивните домови треба да бидат урнати.

Израел го означи Масафер Јата како воена зона за обука – наречена зона за пукање 918, каде што не можат да живеат цивили – во 1981 година. Оттогаш работи на протерување на околу 1.200 жители што останале. Овие жители се борат во израелските судови повеќе од две децении за да го спречат нивното протерување, битка што го забави, но не го запре, уривањето на палестинските домови таму.

Неодамна, израелско административно тело донесе одлука за која правните експерти и активистите велат дека би можела да ги отстрани последните преостанати законски пречки за уривање на домовите во Масафер Јата. Одлуката би можела да доведе до присилно преместување на 1.200 луѓе, нешто што ОН предупреди дека може да биде воено злосторство.

„Ова би претставувало присилно преместување, што е воено злосторство. Исто така, би можело да претставува злосторство против човештвото ако е извршено како дел од широко распространет или систематски напад насочен против кое било цивилно население, со знаење за нападот“, соопшти канцеларијата за човекови права на ОН на 26 јуни.

На 18 јуни, централното Bиро за планирање на цивилната администрација, израелската воена агенција која издава градежни дозволи на окупираните палестински територии, издаде директива со која сите барања за градба во Масафер Јата треба да бидат одбиени.

Претходно, жителите можеа да поднесат барања за градење и, додека тие беа испитувани, нивните објекти не можеа законски да бидат срушени. Со откажување на сите барања за градба, новата директива ги отфрла сите претходно поднесени случаи без да ги испита нивните специфичности и дава зелено светло на рушењето.

Одлуката е донесена во исто време кога израелските власти продолжуваат со нагло зголемениот број рушењa низ Западниот Брег и Источен Ерусалим, уништувајќи 933 објекти од почетокот на годината, рекордно темпо, според податоците на ОН. Со рушењето на објектите, повеќе Палестинци се убиени на Западниот Брег, со најмалку 950 убиени и 9.000 повредени од израелските сили и доселеници од почетокот на војната во Газа на 7 октомври 2023 година, според палестинските здравствени власти.

Новата директива се повикува на документ за воено планирање издаден еден ден претходно, во кој се вели дека зоната на гаѓање 918 е неопходна за борбена подготвеност и дека присуството на цивилни структури спречува вежби за обука.

Во документот се вели: „Практичниот услов за таков пристап [до воена обука] е отстранување на неовластените градби, со што ќе им се овозможи на Израелските одбранбени сили да ја спроведуваат својата обука… Не може да се дозволи никаква градба во зоната на гаѓање.“ Се додава дека за да се спроведат вежби со боево гаѓање, областа треба да биде „стерилна“.

Според адвокатот што ги застапува жителите на Масафер Јата, Нета Амар-Шиф, новата директива заобиколува претходна законска одлука и ги укинува локалните закони и може брзо да го забрза уништувањето на селата.

„Ако оваа директива се активира, тоа значи дека институциите за планирање можат да ги отфрлат барањата за градење под воено покровителство, така што не може да се одобри никаква цивилна градба и развој. Полесно им е да елиминираат цели села“, рече Амар-Шиф.

Хуманитарните организации долго време го обвинуваат Израел дека воспоставува зони на пукање како изговор за да ги избрка Палестинците од нивната земја и да ја прошири изградбата на населби. Околу 18% од Зоната Ц, деловите од Западниот Брег под целосна израелска контрола, се означени како зони на пукање.

Според записникот од владиниот состанок во 1981 година, тогашниот министер за земјоделство и иден премиер, Ариел Шарон, предложил создавање зона на пукање 918 со цел да ги протера Палестинците од областа.На состанокот, Шарон им рекол на Израелските одбранбени сили дека сака да ги прошири зоните на пукање „за да ги задржи овие области… во наши раце“, посочувајќи на „проширувањето на арапските селани“ во областа.

Во коментар, израелската војска изјави дека цивилната администрација „води тековни дискусии во врска со селата изградени во границите на зоната на огнено оружје 918“ и дека војската има „витална потреба за областа“.

„Како општо правило, нема да се даде одобрение за градба во зоната на огнено оружје, која е означена како затворена воена област“, ​​изјави израелската војска во изјава за Гардијан, додавајќи дека барањата за градежна дозвола подлежат на одобрување од воената команда.

За Авад, одлуката од минатата недела е најновиот обид во долгата низа судски одлуки и политики на израелската влада да ги протера жителите на Масафер Јата од нивните домови.

Во мај 2022 година, високиот суд на Израел пресуди дека жителите можат да бидат протерани, а земјиштето да се пренамени за воена употреба, бидејќи се вели дека селаните не биле постојани жители на областа пред да се прогласи зоната на огнено оружје. Жителите и адвокатите, потпирајќи се на сведоштва од експерти и литература, рекоа дека живееле во областа со децении.

„Оваа одлука беше јасен начин да се пресече последниот нерв од животот што го имаа овие луѓе“, рече Авад, нарекувајќи ја дел од поголема политика на „етничко чистење на Палестинците“. Авад и другите жители на Масафер Јата поминаа повеќе од две децении поднесувајќи петиции, жалби, предлагајќи генерални планови и поднесувајќи документи за да се обидат да се борат против уништувањето на нивната заедница.

„Се обидувавме со години да доставиме различни документи, докази и планови до судовите. Но, по толку години и документи, командант во армијата вели не и тоа е доволно“, рече Нидал Јунис, шеф на советот на Масафер Јата, на брифинг за медиумите кон крајот на минатиот месец.

Додека жителите се движат низ лавиринтната бирократија на Израел за да ги одвратат наредбите за уривање, доселениците дејствуваа како вонсудска претходница на раселувањето, правејќи го секојдневниот живот речиси неподнослив за Палестинците. Скоро секој жител има приказна за тоа како бил малтретиран или нападнат од блиските доселеници, чие присуство полека расте, со нови пунктови кои се појавуваат на ридовите во областа. Во раните утрински часови на 25 јуни, доселениците го запалија домот на Насер Шреитех во градот Сусија, речиси целосно запалувајќи ја неговата кујна и спална соба, бегајќи додека се обидуваше да го изгасне пожарот.

„Тие сакаат да ги иселат сите, сакаат сите да исчезнат. Но, јас сум тука, ако ја запалат мојата куќа, ќе останам тука, немам друго место каде да одам“, рече Шреитех, 50-годишник со седум деца, додека гледаше кон изгорените остатоци од неговата кујна.

Додека тој зборуваше, помина израелска воена патрола, а зад неа одеше автомобил управуван од доселеници, кој се вртеше во кругови додека багажникот на автомобилот се отвори. Тие застанаа до дворот на Шреитех и направија непристоен гест со раката пред да си заминат.

Инцидентите на насилство од страна на доселениците во областа нагло се зголемија по нападот на Хамас на 7 октомври 2023 година и последователната војна во Газа. Подемот на крајно десничарските, екстремистички министри Безалел Смотрих и Итамар Бен-Гвир обезбеди политичка заштита, дозволувајќи им на доселениците да дејствуваат практично неказнето.

Многу доселеници се повикани во воени резерви, каде што служат околу нивните населби. Жителите на Масафер Јата рекоа дека доселениците честопати шетале во воена облека, како што се борбени панталони, што отежнувало да се каже дали имаат работа со доселеници или војници.

Насилството меѓу доселениците ескалираше како што жителите се повеќе се држеа до својата земја. Кон крајот на јануари, доселениците го запалија автомобилот на Авад, кој тој го користел за превоз на деца до училиште и жители на судски расправи.

Суад ал-Мукамари, 61-годишна жителка на Сфаи, друго село во Масафер Јата, се пожали дека една од нејзините внуки, дете, била претепана и испрскана со бибер спреј од доселеник еден месец претходно. Нејзиниот дом гледа кон остатоците од училиште кое било срушено во 2022 година.

Палестинците можат малку да направат за да се заштитат од насилството на доселениците и се строго казнети ако се обидат да го сторат тоа. Тие се жалат дека израелските власти не успеваат да ги заштитат и не ги следат нивните жалби.

Правните застапници рекоа дека очекуваат мала заштита од правниот систем на Израел, но наместо тоа бараат од меѓународната заедница да го зголеми притисокот врз Израел да ја запре изградбата на населби и да ги заштити правата на Палестинците.

„Не гледаме никаква можност за внатрешна промена во Израел за заштита на овие заедници“, рече Сарит Михаели, службеник за меѓународно застапување во израелската група за човекови права Б’тселем. „Единствениот начин да се запре ова е да постои јасна меѓународна акција за да им се разјасни на израелските креатори на политики дека дејствијата имаат последици“, додаде таа.

Администрацијата на Трамп изрази мал интерес за справување со нелегалната изградба на населби и насилството, укинувајќи ги санкциите од ерата на Џо Бајден врз доселениците. Наместо тоа, Михаели рече дека ЕУ би можела да игра улога во притисокот врз израелските претставници, особено откако на крајот на мај објави дека го преиспитува својот договор за асоцијација со Израел поради загриженост за почитување на човековите права.

Додека жителите на Масафер Јата чекаат меѓународна акција, тие живеат под постојана закана од раселување и насилство од доселениците, а нивните средства за отпор се одземаат едно по едно. Сепак, тие се решени да останат.

„Само ментално се подготвуваме за повеќе уривања. Нема ништо повеќе на терен што можеме да направиме, освен да ги објавиме нашите зборови во медиумите за да можат да стигнат подалеку отколку што можеме ние да врескаме“, рече Авад. (Гардијан)