Порака од ЕУ до Унгарија: Нема реформи за јавните тендери, нема пари од фондовите
БРИСЕЛ – Извршната власт на Европската унија ѝ порача на Унгарија да ги реформира законите за јавни набавки за да ги спречи системските измами пред да бидат ставени на располагање милијарди евра од фондот за обновување на ЕУ од пандемијата, според внатрешен документ што го виде Ројтерс.
Европската комисија има мандат да управува со шемата од 750 милијарди евра и веќе им соопшти на неколку држави на ЕУ дека нивните предлози за трошење на нивните средства треба да бидат подобрени.
Унијата сака целосни измени во законите за јавни набавки на Унгарија, според документот на Комисијата од 26 јануари, со кој се утврдуваат специфични законски измени што се бараат од владата на премиерот Виктор Орбан.
„Конкуренцијата во јавните набавки е недоволна во пракса“, се вели во документот, додавајќи дека тоа е поврзано со „системски неправилности“ што „доведоа до највисока финансиска корекција во историјата на структурните фондови (на ЕУ) во 2019 година“.
Од унгарската влада немаше веднаш одговор на барањето за коментар на документот.
Будимпешта, која имаше серија битки со властите на ЕУ околу прашањата на владеењето на правото, треба да добие 6,3 милијарди евра бесплатни грантови од шемата за наплата, ако нејзиниот план за трошење биде предложен до крајниот рок на април, а потоа прифатени од Брисел и другите земји на ЕУ.
Документот на ЕУ бара специјално подобрување на транспарентноста и достапноста на податоците, тврдејќи дека тоа ќе доведе до поправеден и поотворен процес на набавка.
Унгарија имаше неправилности во 4 отсто од трошењето на средствата на ЕУ во периодот 2015-2019 година, според извештајот минатата година на телото за борба против измама ОЛАФ, во споредба со просекот на ЕУ од 0,36% и многу полошо од втората најлоша оценка од 0,53% за Словачка.
Во интервју за Ројтерс во септември, Орбан ги оспори наодите на канцеларијата на ЕУ за борба против измама дека Унгарија има најмногу финансиски неправилности во трошењето на помошта од ЕУ, велејќи: „Не ја прифаќам поентата дека Унгарија е покорумпирана од Австрија или Германија или Данска“.
Во документот на Комисијата се наведени законските измени потребни за да се воведе поголема транспарентност, реална конкуренција меѓу понудувачите и отчетност во унгарските јавни набавки за да се избегне измама и потребата за враќање на помошта за злато.
Во него се вели дека Унгарија има една од највисоките стапки на единечно наддавање во ЕУ, што доведува до системско прескапување, додавајќи дека унгарските закони за судир на интереси се обележани со дупки.
„Комисијата се залага за подобра анализа и контрола на ризиците од јавните набавки за многу години“, се вели во документот. „Но, се чини дека постои политичка опозиција на највисоко ниво. Овие мерки се едноставни за спроведување од техничка перспектива и се вклопуваат во целите на дигитализацијата“. (Ројтерс)