Полска ја постави сцената за „валкана“ кампања пред вториот круг на претседателските избори

Се очекува на 12 јули да има многу тесна трка меѓу претседателот Анджеј Дуда и ривалот Рафал Тржасковски

Полска е подготвена за двонеделна политичка кампања што ќе биде борбена, интензивна и веројатно ќе вклучува „валкани“ игри пред вториот круг на претседателските избори на 12 јули.

Повеќето анкети покажаа дека гласањето најверојатно ќе биде крајно неизвесно и резултатот ќе биде пресуден за политичката траекторија на земјата.

Во првиот круг од неделата, актуелниот претседател, Анджеј Дуда, сојузник на владејачката партија Право и правда (ПиС), освои 43,7 отсто од гласовите, додека неговиот главен предизвикувач, Рафал Трзасковски, освои 30,4 проценти.

ПиС ја освои власта во 2015 година и усвои агенда со мешана популистичка реторика за социјалните и културните теми со зголемените владини трошења. Дуда беше лојален сојузник, потпишувајќи се на целата целата законска програма на ПиС, а владата е обвинета од страна на европските службеници и граѓанските организации за поткопување на демократијата и за слабеење на владеењето на правото.

„Тоа е последната битка, тоа е битка за сè. Таа е историска. Уште три години за нив е доволно време да се заврши изградбата на целата оваа инфраструктура на моќ “, рече Славомир Сјераковски, директор на „Критика политична“, левчарска издавачка куќа од Варшава.

Противниците на ПиС велат дека ако Тржасковски победи, тој ќе може да ја фрустрира законодавната агенда на ПиС преку претседателското вето, како и да обезбеди поинакво лице на Полска во Брисел и во надворешниот свет.

Дуда, кој изврши напади врз „ЛГБТ идеологијата“ што беше важен дел од неговата кампања и носи силна предност од првиот во вториот круг, во неделата вечерта рече дека добил поголем процент од оној пред пет години во првиот круг. Сепак, тој ќе се соочи со тешка задача да ги добие дополнителните 7 проценти што му се потребни за да го победи Тржасковски, затоа што анти ПиС гласачите најверојатно ќе се приклонат кон предизвикувачот.

Поранешниот претседател Александар Квашњевски во понеделникот рече дека очекува „валкана кампања“ во текот на следните две недели, особено против Тржасковски.

Дуда ја искористи поддршката на партиската јавна телевизиска мрежа во Полска, која ја поттикна неговата кампања, додека го прикажуваше Тржасковски како приврзаник на ЛГБТК +, еврејскиот и странскиот интерес. Анализата на порталот за вести ОКО.прес откри дека во три часа по затворањето на гласачките места, јавната телевизија покажала како зборува Дуда 56 минути, додека Тржасковски беше само со осум минути.

Избирачките набљудувачи од Организацијата за безбедност и соработка во Европа соопштија во понеделникот дека јавните медиуми во голема мерка го фаворизираат Дуда и „не успеале во својата должност да понудат балансирано и непристрасно покривање“. Во изјавата, ОБСЕ, исто така, го обвини Дуда дека употребува „воспалителен јазик“ и дека неговата кампања „понекогаш беше ксенофобична и хомофобична“.

Гласачите на екстремно десничарската партија Конфедерација, чиј кандидат Кшиштоф Босак доби 7 отсто од гласовите во првиот круг, може да играат пресудна улога во вториот круг, како и 14-те проценти од гласачкото тело кое гласаше за независниот кандидат Шимон Холовнија.

Во последните денови од неговата кампања, Дуда се повлече од некои од неговите повеќе хомофобични реторики, во очигледен обид да се фокусира на средниот терен. Иако го искористи радио интервјуто во понеделникот наутро за да го нарече истополовиот брак „туѓ“, тој најголемиот дел од говорот во неделата навечер го посвети на економските проблеми и инвестициите во инфраструктурата. Тој вети „амбициозна“ иднина во која ќе се вратат повеќе Полјаци кои ја напуштија земјата за работа во западна Европа во последните години.

Тржасковски го заобиколи прашањето за правата на ЛГБТК+ во  поголемиот дел од кампањата за да не ја вознемири силно католичката Полска и обидувајќи се да ги елиминира тврдењата на провладините медиуми дека тој е „екстремистички кандидат“. Наместо тоа, тој зборуваше за еднаквост и толеранција воопшто.

Во неделата навечер тој испрати повик за гласовите на незадоволните од сите страни на политичкиот спектар. „Овој резултат покажува едно нешто што е најважно: над 58 отсто од нашето општество сака промена. Сакам да им кажам јасно на сите овие граѓани – јас ќе бидам ваш кандидат. Јас ќе бидам кандидат за промени “, рече Тржасковски.

Излезната анкета во неделата вечер покажа дека речиси 10 отсто од гласачите во првиот круг сè уште не се  сигурни за кого би гласале за во вториот круг. „Фактот дека има таков расцеп во Полска создава илузија дека немате ништо на средина“, рече Сјераковски, посочувајќи дека следните две недели ќе бидат насочени кон освојување токму на овие гласачи. (Гардијан)