Половина век црно-бели линии што ја револуционизираа светската трговија

Првиот модерен бар-код беше скениран на пакување од 10 гуми за џвакање во самопослуга во Трој, Охајо пред 50 години. Не размислуваме за овие црно-бели линии, и покрај – или можеби поради – нивната сеприсутност, ниту сме свесни колку тој прв бар-код на пакување мастика за џвакање поттикна синџир на настани што го трансформираа светот.

Педесет години е сериозна возраст за повеќето технологии, но баркодовите сè уште не се откажуваат. Повеќе од 10 милијарди баркодови се скенираат секој ден ширум светот. И поновите типови на симболи за баркодови, како што се кјуар (q-ar) кодовите, создадоа уште повеќе простор за користење на оваа технологија.

Иако баркодот не го најавуваше крајот на историјата, како што некогаш се загрижуваа теоретичарите на заговор, тој воведе нова ера во глобалната трговија.

Бар кодовите беа изум на прехранбената индустрија

Додека светот се промени многу од средината на седумдесеттите, Универзалниот код на производи (UPC) – кој го знаеме како „бар-код“ – не се променил. Кодот, кој првпат беше скениран на гума за џвакање на 26 јуни 1974 година, во суштина е идентичен со милијардите баркодови скенирани во продавниците ширум светот денес.

Кога тој прв UPC код беше скениран, тоа беше кулминација на долгогодишното планирање од страна на американската прехранбена индустрија. Во доцните 1960-ти, трошоците за работна сила рапидно се зголемуваа во продавниците за храна, а залихите стануваше сè потешко да се следат. Менаџерите на намирниците се надеваа дека баркодот може да им помогне да ги решат и двата проблема, и на крајот беа во право.

Во раните 1970-ти, индустријата формираше комитет за развој на стандардот за податоци UPC и го избра симболот за баркод на ИБМ од куп алтернативни предлози. И стандардот за податоци и симболот за баркод на ИБМ сè уште се користат денес.

Врз основа на белешките од состанокот зачувани во архивите на Универзитетот Стони Брук, може да се види дека луѓето кои го развиле системот UPC верувале дека вршат важна работа. Сепак, тие немаа поим дека создаваат нешто што долго ќе ги надживее повеќето од нив.

Дури и оптимистичките проценки на прехранбената индустрија предвидуваа дека помалку од 10.000 компании ќе користат баркодови во иднина. Како резултат на тоа, на скенирањето на првиот UPC бар-код не му беше посветено посебно внимание во тоа време.

Неколку весници објавија кратки написи за тоа, но тоа не беше вест на насловната страница. Неговата важност беше видлива дури години подоцна, бидејќи баркодовите станаа една од најуспешните инфраструктури за дигитални податоци во историјата.

Бар кодовите направија револуција на полиците на супермаркетите

Бар кодовите не само што го променија искуството за купување при плаќање. Со тоа што ги направија производите машински читливи, тие овозможија огромни подобрувања во следењето на залихите. Ова значеше дека артиклите што добро се продаваа може брзо да се надополнат врз основа на податоците обезбедени од бар-кодот, барајќи помалку простор на полицата за прикажување на кој било производ.

Како што напиша експертот за бар код Стивен А. Браун, намалената потреба за повеќе простор на полиците овозможи брзо проширување на нови производи. Затоа можеме да ги обвиниме баркодовите за тоа што во самопослуга наоѓаме 15 различни пасти за заби и не знаеме по што се разликуваат.

Слично на тоа, денешните огромни намирници и мега-маркети веројатно не би постоеле без огромното количество податоци за залихите достапни денес благодарение на системите за баркодови. Како што рече професорот на МИТ Сањаи Шарма: „Да не беа измислени баркодовите, целиот изглед и архитектура на продавницата ќе беа поинакви“.

Другите индустрии брзо се вклучија

Современиот бар-код се роди во прехранбената индустрија, но долго време не беше ограничен само на супермаркетите. До средината на 1980-тите, успехот на системот UPC ги поттикна другите индустрии да усвојат бар кодови. На пример, во период од три години, „Волмарт“ (Walmart), Министерството за одбрана и американската автомобилска индустрија почнаа да користат баркодови за следење на стоките во нивните синџири на снабдување.

Приватните бродски компании усвоија и баркодови за евидентирање на податоците за идентификација. FedEx и UPS дури создадоа свои симболи за баркод.

Како што објасни социологот Најџел Трифт, до крајот на деведесеттите, баркодовите станаа „клучен елемент во историјата на новиот начин на функционирање на светот“. Тие помогнаа да се овозможи брза глобализација на начини кои би било тешко да се замислат доколку не постоеја.

Црно-бели линии кои веќе не ги ни забележуваме

Повеќето луѓе не размислуваат за овие црно-бели линии, и покрај – или можеби поради – нивната сеприсутност, ниту пак се свесни колку првиот бар-код на пакување мастика за џвакање поттикна синџир на настани што го трансформираа светот.

Со децении, баркодовите беа главна работа во позадината на нашите животи. Денеска секојдневно ги скенираме безброј пати, но ретко размислуваме за нив бидејќи не се светкави и само работат. Во секој случај, и покрај половина век постоење, баркодовите се потсетник дека навидум здодевните технологии често се многу поинтересни и носат поголеми придобивки отколку што повеќето од нас сфаќаат. (The Conversation, RTS)