Почнува крајот на ерата на фосилните горива

Оваа 2023 година ќе го означи почетокот на крајот на ерата на фосилните горива, по врвот на глобалните емисии на електрична енергија во 2022 година, според новиот извештај објавен во  од енергетскиот тинк-тенк Ember.

„Ова е одлучувачка деценија за климата, ова е почеток на крајот на фосилното доба. Влегуваме во ерата на чиста енергија“, рече водечкиот автор на студијата, Малгоржата Виатрос-Мотика.

Во студијата се анализираат податоците за електрична енергија од 78 земји кои претставуваат 93% од глобалната побарувачка на електрична енергија. Извештајот покажа дека во 2022 година, глобалното производство на електрична енергија било најчисто досега, со рекорден раст на енергијата од ветер и сончева енергија, кои сочинуваат 12% од глобалното производство на енергија. Обновливите извори и нуклеарната енергија заедно сочинуваат 39% од глобалното производство на електрична енергија, а сончевата енергија е најбрзорастечкиот извор со зголемување од 24%.

Студијата ја истакна улогата на ветерот и сончевата енергија во туркањето на светот во нова ера на чиста енергија и опаѓање на штетните емисии во електроенергетскиот сектор, и покрај зголемените емисии во 2022 година предизвикани од војната во Украина и намалените залихи на евтин руски гас.

„Иако е жално што производството на фосилна електрична енергија достигна највисоко ниво на сите времиња во 2022 година, можете да видите дека ветерот и сончевата енергија веќе испорачуваат за да ги намалат емисиите“, рече Дејв Џонс, раководител на податоци за увид во Ember.

„Многу наскоро ветерот и сончевата енергија ќе го турнат светот во нова ера, ера на опаѓање на производството на фосили, а со тоа и на паѓање на птетните емисии на гас во електроенергетскиот сектор“, додаде тој.

Извештајот сугерира дека ветерот и сончевата енергија можат да обезбедат до 75%  зголемување на чистата енергија од сега до 2050 година, благодарение на нивната пониска цена во споредба со фосилните горива.

Во Европа, транзицијата кон енергија од ветер и сончева енергија се случува побрзо од глобалниот просек, при што ветерот и сончевата енергија учествуваат со 22% од производството на електрична енергија во 2022 година, што е повеќе од само 13% во однос на 2015 година, додека на глобално ниво уделот на ветерот и сонцето се зголеми од 4,6% до 12,1% во истиот период, покажува извештајот.

Сепак, емисиите во електроенергетскиот сектор во ЕУ забележаа зголемување од 2,8% минатата година во споредба со 2021 година. Ова најмногу се должи на падот на нуклеарното производство – поттикнато од  затворањето на постројките во Германија – како и падот на производството на хидроенергија предизвикани од сушите, кои делумно беа заменети со јаглен и гас. Растечката побарувачка за јаглен во Европа, исто така, беше поттикната од војната во Украина и потребата да се намали потрошувачката на гас по одлуката на Русија да ги намали испораките за Европа, според извештајот за јаглен на ИЕА за 2022 година.