Паника меѓу московската елита дека Путин ќе им ги национализира имотите

Владата на Владимир Путин започна агресивна кампања за национализација на средствата на Константин Струков, еден од најбогатите луѓе во Русија и сопственик на најголемата компанија за рударство на злато во земјата. Овој потег означува остра ескалацијана напорите на Кремљ да извлече богатство од сопствената елита, додека финансиските последици од војната во Украина се продлабочуваат.

Струков, чие богатство се проценува на над 3,5 милијарди долари, е основач на Јужуралзолото – златна империја изградена со децении со силни врски со Кремљ. Но, на 5 јули, неговиот приватен авион беше приземјен од руските власти додека се подготвуваше да замине за Турција. Неговиот пасош беше запленет, а авионот доби забрана да полета.

Според повеќе руски медиуми, Федералната служба за безбедност (ФСБ) била директно вклучена во спречувањето на бегството, дејствувајќи врз основа на судска наредба поврзана со сеопфатен правен случај во кој обвинителите бараат конфискација на имотот на Струков. Обвинението? Дека неговите средства се стекнати преку корумпирани шеми во кои се вклучени фиктивни компании, членови на семејството и инсајдери – обвинение кое често се покренува против руските милијардери, но ретко се спроведува против оние кои се сметаат за лојални.

Компанијата на Струков целосно го негира инцидентот, наведувајќи дека тој бил во Москва на денот за кој станува збор,  нарекувајќи ги извештаите „дезинформации“. Но, судските документи потврдуваат дека судија веќе му забранил нему и на неговото семејство да ја напуштат земјата, а владините агенции брзо реагирале за да го спроведат тоа.

Случајот одразува поширок модел што произлегува од воената Русија на Путин: систематски напор за враќање на приватното богатство, особено во сектори како злато, нафта и одбрана – индустрии кои можат да се пренасочат за поддршка на воената економија. Струков не е обвинет за нелојалност. Напротив, тој долго време се смета за сојузник на Кремљ и служел на политички улоги поврзани со владејачката партија. Таа лојалност повеќе не нуди заштита.

Додека претходните чистки беа насочени кон оние кои зборуваа против војната или избегаа од земјата, денешните заплени се чини дека се поттикнати од нешто друго: неопходност. Санкциите ги намалија странските инвестиции, приходите од нафта се намалуваат, а буџетскиот дефицит расте. Одговорот на Путин е да се искористи богатството на руските олигарси – оние што некогаш ги привилегираше – како нов извор на финансирање.

Ова не е изолиран инцидент. Во последните месеци неколку познати бизнисмени беа погодени од ненадејни правни проблеми, „неочекувани“ смртни случаи или преземање средства поддржани од државата. Со години, социјалниот договор од ерата на Путин гарантираше огромно богатство во замена за лојалност. Тој аранжман се урива под тежината на војната.

Судското рочиште закажано за 8 јули ќе ја одреди судбината на империјата на Струков. Но, пораката до руската бизнис елита е веќе доставена: никој не е премногу богат, премногу лојален или премногу поврзан за да биде безбеден. Додека Кремљ се бори да одржи војна што не може да си ја дозволи, милијардерите може да се најдат трансформирани преку ноќ – од олигарси во цели. (Киевски инсајдер)