Колапсот на виталната океанска циркулација би можел да се случи веќе на крајот на 2030-тите и да предизвика планетарна катастрофа

Новото истражување утврди дека виталниот сегашен систем на Атлантскиот океан, кој влијае на временските услови, би можел да пропадне уште на крајот на 2030-тите. Тоа би било катастрофа од планетарна скала, која би ги променила времето и климата.

Неколку студии во последниве години заклучија дека Атлантската меридијална превртена циркулација (AMOC) би можела да биде на пат кон колапс, ослабена од повисоките температури на океаните и нарушената соленост. Причината за тоа се климатските промени, кои се последица на човековата активност.

Новото истражување (кое е рецензирано, но сè уште не е објавено во ниту едно од научните списанија) користело најсовремен модел за да процени кога AMOC може да пропадне. Овој модел утврди дека AMOC може да пропадне помеѓу 2037 и 2064 година. Најверојатно, тоа би можело да се случи до 2050 година.

„Ова е навистина загрижувачки. Сите негативни нуспојави од климатските промени, како топлотни бранови, суши и поплави, ќе продолжат. истакна на холандскиот универзитет во Утрехт и коавтор на студијата на Рене ван Вестерн.

AMOC работи како подвижна лента – ја транспортира топлата површинска вода од јужната хемисфера и ја дистрибуира кон студениот северен Атлантик. Тогаш постудената, посолена вода тоне и тече на југ. Тоа е механизам кој штити делови од јужната хемисфера од неподносливиот студ и дистрибуира хранливи материи кои го одржуваат животот во морските екосистеми.

Колапсот на АМОК ќе направи многу делови од светот непрепознатливи. Во децениите по неговиот колапс, арктичкиот мраз ќе почне да се движи кон југ и по 100 години ќе се прошири на јужниот брег на Англија. Просечната температура во Европа и Северна Америка би се зголемила. Би се случил целосен пресврт на годишните времиња на дождовните шуми на Амазон – тековната сушна сезона би станала сезона на дождови и обратно.

Стефан Рамсторф, океанограф од германскиот Универзитет во Потсдам, кој не бил вклучен во споменатото истражување, истакна дека е неопходно да се направи се за да се избегне колапс на АМОЦ бидејќи тоа претставува голема опасност.

Научниците од Утрехт користеа најсовремени модели и за прв пат ја идентификуваа областа на Јужниот Атлантски Океан како оптимално место за следење на промените во циркулацијата. Тие ги следеа температурите и соленоста на океаните за да ги потврдат претходните проценки за тоа кога може да дојде до точка на превртување во AMOC.

Рамсторф истакна дека пред неколку години имаше дебата за тоа дали тоа воопшто ќе се случи и дека сега е поверојатно од пред неколку години тоа да се случи. Според него, пред пет или повеќе години тој би се согласил дека колапсот на АМОК овој век е малку веројатен, иако ризикот од 10 проценти е неприфатливо висок за такво катастрофално влијание.

„Сега има пет студии кои сугерираат дека ова би можело да се случи овој век. Мојата проценка за ризикот да се случи е 50 проценти“, додава Рамсторф.

Во ова истражување не е земено предвид топењето на мразот на Гренланд. Со топење на мразот на Гренланд, огромни количества свежа вода од ледената покривка се влеваат во Северниот Атлантик, нарушувајќи ја една од движечките сили на AMOC, а тоа е солта.

Како што потсети Рамсторф, веќе има огромен прилив на свежа вода во Северниот Атлантик, што целосно ќе го наруши системот, пишува CNN.