Индексите на берзите во светот во 2022 година изгубија 20 отсто, најмногу од 2008 година

На светските берзи во 2022 година, цените на акциите нагло паднаа поради повеќе причини, од војната во Украина до слабоста на кинеската економија, но најмногу поради агресивното зголемување на каматните стапки од страна на централните банки со цел да се потисне високата инфлација.

Индексот MSCI на сите големи берзи во светот падна за околу 20 отсто во текот на изминатата година, што е негова најголема загуба од светската финансиска криза во 2008 година, кога потона за повеќе од 43 отсто.

Истовремено, на Волстрит, најголемата светска берза, индексот Dow Jones загуби 8,7 отсто, додека S&P 500 потона за 19,4 отсто, а Nasdaq индексот 33 отсто.

„Тоа е резултат на повеќе причини, од проблемот со вирусот на Ковид во Кина до инвазијата на Украина. Но, најважното нешто за инвеститорите е што прави ФЕД“, вели Арт Кашин, директор за берзански операции во швајцарската банка УБС.

Бидејќи инфлацијата во САД на средината на годината го достигна највисокото ниво во последните 40 години, американската централна банка ги зголеми клучните каматни стапки за вкупно 4,25 процентни поени, на највисоките нивоа од 2008 година.

Вакво агресивно заострување на монетарната политика од страна на ФЕД не е забележано од 1980-тите.

И тоа предизвика остар пад на цените на акциите. Падот од 19 отсто на индексот S&P 500 збриша околу 8 билиони долари во берзанската вредност.

Во исто време, најмногу паднаа цените на акциите на технолошките компании кои не ја сакаат околината со високи камати.

Откако силно пораснаа во 2021 година, за време на закрепнувањето од корона кризата, во 2022 година цените на акциите на технолошките гиганти, како што се .com и Tesla, потонаа меѓу 28 и 66 отсто.

И повеќето други сектори забележаа пад, но индексот S&P на енергетскиот сектор скокна за 59 отсто во изминатата година, благодарение на растот на цената на нафтата.

Предизвиците за 2023 година

Инфлациските притисоци во САД се намалија во последниве месеци, поддржувајќи ги надежите дека ФЕД наскоро ќе го прекине циклусот на зголемување на стапката.

Сепак, инвеститорите стравуваат дека економијата ќе западне во рецесија во 2023 година, а каматните стапки ќе останат на високи нивоа подолго од очекуваното.

Покрај рецесијата, инвеститорите се загрижени и за брзото ширење на вирусот Ковид во Кина, откако тамошните власти се откажаа од политиката на нулта толеранција кон Ковид и почнаа да ги олабавуваат рестриктивните мерки.

На долг рок, велат аналитичарите, тоа ќе го стимулира растот на втората по големина светска економија.

Сепак, бројот на заразени не само во урбаните, туку и во руралните делови на Кина рапидно расте, па здравствените експерти проценуваат дека повеќе од милион луѓе се заразуваат со Ковид секој ден.

Инвеститорите стравуваат дека со укинувањето на рестриктивните мерки ширењето на инфекцијата ќе се забрза и ќе трае подолг период, што може да изврши притисок врз здравствениот систем и целата економија во наредните месеци.

Поради оваа и низа други причини, индексот MSCI на азиско-пацифичките акции падна во изминатата година за околу 19 отсто, што е негова најголема загуба од 2008 година.

Европските берзи паднаа за речиси 13 отсто

Во изминатата година цените на акциите драстично паднаа и на европските берзи. Индексот STOXX 600 на водечките европски акции загуби 12,9 отсто, што е негова најголема годишна загуба од 2018 година.

Истовремено германскиот индекс DAX потона за 12,5 отсто, а францускиот CAC за 9,5 отсто.

Ова е резултат на руската инвазија на Украина, која предизвика силен пораст на цените на гасот и нафтата во Европа. А таа енергетска криза го поттикна растот на инфлацијата и ги турка економиите во рецесија.

Бидејќи инфлацијата во еврозоната достигна највисоки нивоа од постоењето на блокот, Европската централна банка (ЕЦБ) ги зголеми каматните стапки во четири наврати, за вкупно 2,5 процентни поени.

Ова претставува остар пресврт, имајќи предвид дека ЕЦБ со години спроведува многу лабава монетарна политика. Централната банка неодамна објави дека поради високата инфлација ќе мора да ги зголеми каматните стапки и во 2023 година.

И додека во изминатата година огромното мнозинство од светските берзански индекси падна, британскиот индекс FTSE 100 забележа раст, приближно 1 процент. Во составот на тој индекс се вклучени многу акции на големи меѓународни енергетски и рударски компании, кои беа поддржани од растот на цената на нафтата и гасот.

Но, индексот FTSE 250, кој вклучува многу повеќе британски акции, потона за 19,5 отсто во изминатата година, што е негова најголема загуба од 2008 година.

Како ФЕД и ЕЦБ, британската централна банка агресивно ги зголеми каматните стапки за да ја ограничи инфлацијата, при што економијата за која многумина веруваат дека веќе е западната во рецесија. (СЕЕбиз)