14 декември во историјата – Роалд Амундсен стана прв истражувач кој стигна на Јужниот пол
На 14 декември 1911 година, Норвежанецот Роалд Амундсен станува првиот истражувач кој стигнал до Јужниот Пол, победувајќи го својот британски ривал Роберт Фалкон Скот.
Амундсен, роден во Борге, во близина на Осло, во 1872 година, беше една од најголемите фигури во поларното истражување. Во 1897 година, тој беше прв сопатник во белгиска експедиција која беше прва која презими на Антарктикот. Во 1903 година, тој го водел 47-тонскиот едреник „Ѓоа“ низ Северозападниот премин и околу канадскиот брег, првиот морепловец што го направил ова исклучително патување. Амундсен планирал да биде првиот човек на Северниот Пол, а требало да тргне во 1909 година кога дознал дека Американецот Роберт Пири го направил подвигот.
Амундсен ги завршил своите подготовки и во јуни 1910 година отпловил за Антарктикот, каде што се упатил и англискиот истражувач Роберт Ф. Скот со цел да стигне до Јужниот Пол. На почетокот на 1911 година, Амундсен заплови со својот брод во Заливот на китовите на Антарктикот и постави базен камп 100 километри поблиску до Полот од Скот. Во октомври, и двајцата истражувачи тргнаа – Амундсен користеше санки со кучиња, а Скот користеше сибирски моторни санки, сибирски понија и кучиња. На 14 декември 1911 година, експедицијата на Амундсен победи во трката за Полот и безбедно се врати во базниот камп кон крајот на јануари.
Експедицијата на Скот беше помалку среќна. Моторните санки се расипаа, коњите мораа да бидат застрелани, а тимовите од кучиња беа вратени назад додека Скот и четворицата придружници продолжија пеш. На 18 јануари 1912 година, тие стигнале до точката на Полот само за да дознаат дека Амундсен стигнал пред нив пред повеќе од еден месец. Времето на враќањето беше исклучително лошо – двајца членови загинаа – а невремето подоцна ги зароби Скот и другите двајца преживеани во нивниот шатор на само 20 километри милји од нивниот базен камп. Замрзнатото тело на Скот беше пронајдено подоцна истата година.
По неговото историско патување на Антарктикот, Амундсен основаше успешен бизнис со бродски превоз. Подоцна направи обиди да стане првиот истражувач што го прелетал Северниот Пол. Во 1925 година, во авион, тој летал на 240 километри од целта. Во 1926 година, тој го помина Северниот Пол со дирижабл само три дена откако американскиот истражувач Ричард Бирд очигледно го направил тоа во авион. Во 1996 година, беше пронајден дневник што Бирд го водел за време на летот, а кој се чинеше дека сугерира дека тој свртел назад назад на 240 километри од целта поради истекување на нафта, што ја прави експедицијата со дирижабл на Амундсен првиот лет над Северниот Пол.
Во 1928 година, Амундсен го загуби животот додека се обидуваше да спаси колега истражувач чиј дирижабл се урна во морето во близина на Шпицберген, Норвешка.