Зошто некои луѓе умираат од обичен грип?

Тешките облици на сезонски грип може да резултираат со низа компликации, а во најтешките случаи може да завршат и со смрт, особено кога станува збор за пациенти чиј имунолошки систем е нарушен поради одредени болести или поради подоцнежна возраст.

Секоја година, на пример во САД, околу 8 отсто од населението се разболува од оваа заразна болест, пред се на респираторниот систем. Повеќето од нив успешно се опоравуваат, но неколку илјади од нив годишно умираат во просек од последиците.

Во последните десет години, секоја сезона во САД се регистрирани меѓу 21.000 и 51.000 смртни случаи од грип, со исклучок на 2020-2021 година. кога тој број беше невообичаено низок поради пандемијата на коронавирус, пишува порталот Live Science.

Одредени групи често развиваат потешки инфекции со грип што може да доведат до смрт: тоа се обично деца помлади од 5 години, возрасни 65 години и постари, луѓе со хронични здравствени проблеми и бремени жени.

Но, зошто некои луѓе всушност умираат од грип?
Луѓето умираат од грип од многу причини. Вирусите на грип можат да предизвикаат сериозно оштетување на голем број органи низ телото, како што се белите дробови, срцето, мозокот и целиот имунолошки систем, рече д-р Акико Ивасаки, професор по имунобиологија и молекуларна, клеточна и развојна биологија на Универзитетот Јеил и истражувач. во Медицинскиот институт Хауард Хјуз.

Овие опасни по живот компликации се, меѓу другите, најчесто пневмонија или пневмонија, која предизвикува воспаление на алвеолите (воздушни меури) и пулмоналното сврзно ткиво. Може да предизвика акумулација на течност или секрет во алвеолите и ткивото на белите дробови, што резултира со кашлица, треска и отежнато дишење.

„Вирусите на грип можат директно да навлезат и во белите дробови, предизвикувајќи таканаречена вирусна пневмонија. Покрај тоа, со оштетување на клетките што го обложуваат респираторниот тракт, вирусите можат да ја отворат вратата за бактериите во телото и да им овозможат да се размножуваат, предизвикувајќи воспаление и можна бактериска пневмонија“, рече Ивасаки.

Откако поединецот е заразен и болен од грип, бактериите обично се таложат во белите дробови и таму се размножуваат. Ова е делумно затоа што вирусите на грип ги прават клетките што ги обложуваат дишните патишта поподложни на влез и инфекција на бактерии, а потоа „бактериите можат непречено да се размножуваат и полесно да предизвикуваат штета“, објасни д-р Октавио Рамило, раководител на Одделот за заразни болести на детската истражувачка болница Св. Џуд.

Тешката пневмонија може да предизвика и синдром на акутен респираторен дистрес (ARDS), опасна по живот медицинска состојба која се карактеризира со воспаление, иритација и оштетување на белите дробови. Во таква состојба, белите дробови не можат да пренесат доволно кислород во крвта за да ги снабдуваат виталните органи во телото. Овој синдром обично се јавува кај пациенти кои се веќе сериозно болни.

Компликации кои ги оштетуваат белите дробови и срцето
Компликациите кои можат да настанат по инфекцијата со вирусот на грип не влијаат само на белите дробови, туку и на срцето. Миокардитис – воспаление на срцевиот мускул и акутен перикардитис – може да се развие воспаление на срцевата мембрана или перикардот. Во двата случаи, имунолошкиот систем на телото предизвикува воспаление како одговор на инфекција или друг предизвикувач.

Ваквите состојби можат да влијаат на способноста на срцето да пумпа крв и да го нарушат неговиот ритам, понекогаш со фатални исходи.

Ретки случаи на менингитис и сепса
Во ретки случаи, грипот може да доведе до развој на енцефалитис или воспаление на менингите. Оваа состојба, која се проценува дека се јавува кај околу четири од 100.000 деца во САД секоја година, може да резултира со сериозни компликации како што се конвулзии, кома и на крајот смрт.

Научниците не знаат точно како вирусите на грип на крајот предизвикуваат енцефалитис, но водечката хипотеза досега укажува дека инфекцијата со вирусот на грип влијае на развојот на цитокинска бура, односно прекумерна имунолошка реакција на телото, што резултира со тешки воспалителни промени.

Цитокинската бура е процес во кој нашиот имунолошки систем реагира на непознат вирус со прекумерно размножување на клетките на имунолошкиот систем кои лачат цитокини, кои пак ги активираат новите клетки на имунолошкиот систем.

Цитокините се протеини со ниска молекуларна тежина кои делуваат како посредници помеѓу деловите на имунолошкиот систем. Тие се излачуваат од различни клетки како што се лимфоцити, моноцити, макрофаги и фибробласти. Овие мали молекули можат да навлезат во мозокот бидејќи заштитната бариера на органот е загрозена, а тоа е потенцијално под влијание на самите цитокини, но треба да се спроведат дополнителни студии за да се потврди оваа теорија.

Грипот може да резултира и со сепса, која исто така е опасна по живот. Вирусите на грип можат сами да ја поттикнат оваа имунолошка реакција, но и да дозволат бактериите да влезат во крвотокот со разградување на ткивата во телото, објасни Рамило. Во овој случај, бактериите кои се пренесуваат преку крв може да предизвикаат сепса.

Некои студии покажуваат дека пневмонијата поврзана со грип може да го зголеми ризикот од развој на сепса до шест пати во споредба со фаќање грип, но не и развој на пневмонија. И покрај ова, оваа компликација е генерално релативно невообичаена.

Кој е најмногу изложен на фатален исход по заразувањето со вирусот на грип?
Главната причина поради која постарите лица, малите деца, лицата со хронични заболувања и трудниците се подложни на фатални компликации кои настануваат по инфекцијата со вирусот на грип е состојбата на нивниот имунолошки систем.

Постарите возрасни лица се во фаза на биолошко стареење што неизбежно резултира со опаѓање на клеточните функции, што го попречува нормалното функционирање на имунолошкиот систем. Дури и грипот за време на бременоста носи одредени опасности и може да предизвика сериозни болести.

Бременоста предизвикува привремени промени во имунолошкиот систем, како и промени во срцето и белите дробови кои ги прават трудниците посклони кон посериозни компликации доколку заболат од грип. Тие имаат зголемен ризик од хоспитализација, па дури и смрт. За време на бременоста, нероденото дете е изложено на бројни компликации, вклучувајќи предвремено породување или бавен раст.

А хроничните состојби, како што се астма, бубрежно заболување, ХИВ/СИДА и рак го зголемуваат ризикот од компликации по заразувањето со грип, компромитирање на имунолошкиот или респираторниот систем, а понекогаш и на двете. Грипот може да ги влоши и различните хронични здравствени состојби, зголемувајќи го ризикот од смрт од други причини.

За среќа, постојат многу добри и безбедни вакцини против грип кои можат да помогнат да се спречат тешки инфекции и потенцијално фатални исходи, потсети д-р Рамило.