Унгарија ќе загуби 1 милијарда евра од фондовите на ЕУ до крајот на годината

Унгарија е на работ да загуби 1 милијарда евра од парите на ЕУ кои беа замрзнати поради прекршување на владеењето на правото, изјавија за „Политико“ неколку функционери кои се запознаети со процедурата.

Европската комисија задржува над 16 милијарди евра грантови за посиромашните региони, како и економската помош по ковидот за да го поттикне растот, како дел од напорите да се изврши притисок врз десничарскиот лидер Виктор Орбан да ги смени реформите кои нашироко се сметаат за антидемократски.

И доколку Унгарија не може да спроведе 17 мерки и да добие одобрение од Европската комисија до 31 декември – само овој чекор вообичаено трае со месеци – околу 1 милијарда евра во готовина од ЕУ за посиромашните региони ќе бидат исчезнати засекогаш.

Нејзините напори досега не ја постигнаа целта. Комесарот за буџет Пјотр Серафин рече дека потезите на Унгарија за деблокирање на финансирањето „не се баш она на што се надевавме“ по состанокот во вторникот со Јанош Бока, унгарскиот министер за европски прашања.

Реформите што Унгарија треба да ги заврши за да ја убеди ЕУ да го ослободи финансирањето вклучуваат промени во нејзиното законодавство за антикорупција и судир на интереси.

Секоја земја има рок од две години да побара назад финансирање што беше задржано од Комисијата, според правилата на ЕУ.  Унгарија е изложена на ризик трајно да изгуби дел од регионалната готовина од буџетот за 2022 година, кој вреди повеќе од 1 милијарда евра.

„Тоа се многу пари за секоја земја, но особено за Унгарија“, рече дипломат на ЕУ на кој му беше дадена анонимност слободно да зборува за чувствителните дискусии.

Потенцијалното намалување на финансирањето доаѓа во тежок момент за Орбан, кој наскоро ќе го заврши својот шестмесечен мандат како шеф на ротирачкото претседателство на Советот на ЕУ, улога што му овозможува да ја поставува агендата и да претседава со состаноците во Брисел.

Економскиот раст во Унгарија е далеку под просекот на ЕУ, додека нејзиниот државен дефицит како дел од БДП (5,4 проценти оваа година) е меѓу највисоките во блокот.

По повеќе од една деценија на власт, партијата на Орбан беше надмината во анкетите од конзервативната група предводена од Петер Маѓар, кој вети дека ќе го деблокира финансирањето на ЕУ доколку победи на националните избори во 2026 година.

Одделно, Унгарија е на пат да деблокира различен и помалку забележлив дел од финансирањето на ЕУ што беше замрзнато поради наводните прекршувања на академската слобода, според двајца претставници на Комисијата и на владата со познавање на постапките.

За пристап до фондовите за размена на студенти Еразмус и грантови за истражување, Будимпешта се согласи да ги отстрани политичките личности од јавното тело кое ги надгледува повеќето универзитети.

Но, Комисијата ги отфрли сугестиите дека овие промени може да влијаат на преостанатиот дел од замрзнатите средства. „Ова известување не се однесува на замрзнатите средства за Кохезија и РРФ (пост-ковид)“, напиша Серафин во вторникот.