Трамп може да зажали за помилувањето на насилниците од Капитол Хил

И покрај тоа што претседателот Доналд Трамп вети дека ќе им даде помилување на оние кои учествуваа во опсадата на Капитол на 6 јануари 2021 година, неговото масовно помилување за околу 1.500 луѓе беше зачудувачко.

Меѓу примателите на неверојатната великодушност на Трамп беа Енрике Тарио, некогашен водач на Гордите момчиња кој беше осуден за бунт и отслужуваше 22-годишна затворска казна, како и Стјуарт Роудс, основачот на От Киперс, кој отслужуваше 18-годишна затворска казна , покрај  околу 600 лица кои биле обвинети за напад или отпор кон службениците за спроведување на законот, вклучително и повеќе од 170 кои биле обвинети за употреба на смртоносно или опасно оружје или сериозно повредување на полицаец. Многу луѓе беа осудени за ненасилни престапи, но идејата дека 6 јануари беше мирен или „ден на љубовта“, како што го нарече Трамп, е гадна лага. Ако историјата е каков било водич, ова веројатно нема да биде последен пат кога ќе слушнете за овие луѓе.

Трамп вети дека ќе ги „ослободи“ обвинетите од 6 јануари на неговиот прв ден од враќањето на функцијата, и сега го исполни тоа ветување. Но, ова нема да биде приказна за еден ден, а Трамп – и Републиканската партија – може да зажалат за оваа одлука.

За почеток, целосното помилување на Трамп е непопуларно и може да помогне да се формираат рани перцепции за неговото враќање во Белата куќа. По изборите, повеќе анкети објавија дека некаде околу две третини од Американците се противат на ветувањето на Трамп дека ќе ги помилува обвинетите од 6 јануари, вклучително и околу две третини од независните.

Не е тешко да се разбере зошто: и покрај најдобрите напори на Трамп и на неговите политички сојузници, повеќето Американци не заборавија на она што се случи тој ден и ја отфрлија верзијата на настаните во фантазијата што Трамп се обиде да ја прикаже. Затоа рејтингот на Трамп падна по 6 јануари, иако оттогаш закрепна. Затоа, истражувањата покажаа дека повеќето Американци сакаат на Трамп да му се суди во Вашингтон во обвинителството на Министерството за правда, тврдејќи дека тој се обидел да ги украде изборите во 2020 година во пресрет на немирите на 6 јануари. Затоа повеќето Американци постојано им кажуваа на анкетарите дека мислат дека Трамп е виновен за криминално однесување. И затоа околу половина од земјата рече дека Трамп би требало да оди во затвор доколку бил осуден во случајот за субверзија на изборите.

По изборите многу републиканци се обидоа да тврдат дека резултатите се сенаменско оправдување на Трамп и отфрлање на долго одложуваните напори на Министерството за правда да го повика Трамп одговорен за неговото  недолично однесување во врска со изборите во 2020 година.  Многу подобро објаснување е дека критичната маса гласачи  не се „потпишаа“ на тврдењата на Трамп околу оваа епизода, туку одлучија да гласаат за него затоа што не им се допадна насоката на земјата под администрацијата на Бајден-Харис. 

Масовното помилување на Трамп, исто така, создаде политички проблем за многу негови колеги републиканци. Тој уште еднаш ја извлече чергата под нозете на својот потпретседател, кој пред помалку од две недели рече: „Ако сте извршиле насилство тој ден, очигледно не треба да бидете помилувани“. Многу други републиканци го зазедоа истиот став како Џеј-Ди Венс и сега ќе мора да се мачат да ги објаснат своите минати коментари и  гласно да го бранат Трамп, кој  уште еднаш направи да изгледаат лековерно и глупаво. Тоа е само краткорочниот резултат. Потенцијалот за политичка реакција ќе трае со месеци и години. Тоа е затоа што обвинетите од 6 јануари нема да испарат од општеството.

Трамп практично испрати вознемирувачка порака до своите поддржувачи: Ако се вклучите во политичко насилство во мое име, јас ќе ве заштитам. Тарио, Роудс и нивните соработници треба да се чувствуваат охрабрени и може да се каже што ќе прават со Трамп сега цврсто зад нив.

Дури и ако ги оставите настрана изгледите за натамошно политичко насилство, можете да очекувате прилично рецидивизам меѓу оние кои беа осудени – особено обвинетите осудени за насилничко однесување. Ова не се празни шпекулации. Неколку луѓе кои добија помилувања во последните денови од првиот мандат на Трамп беа обвинети за повеќе злосторства.

 Според Комисијата за казнување на САД, околу две третини од обвинетите осудени за насилни злосторства се повторно уапсени во рок од осум години од нивното ослободување. Тие, исто така, ги повторуваат делата побрзо од ненасилните престапници – со просечно време за повторно апсење од околу 16 месеци.  Трамп и републиканците кои го поддржуваат ова помилување нема да можат да се сокријат од тие случувања доколку се остварат.

Во суштина, Трамп постави длабоко вознемирувачки и политички корумпиран преседан. Тој (повторно) ја злоупотреби моќта за помилување и ефективно го одобри политичкото насилство извршено во негово име (повторно).Политичките последици од помилувањата исто така вреди да се следат внимателно. Трамп е на почетокот на неговиот втор мандат, но тоа е неговиот последен, Републиканците имаат тенко мнозинство во Преставничкиот дом, а среднорочните избори во 2026 година ќе бидат брзо. Постојат реални ризици за Републиканската партија и сега и во иднина.

Трамп несомнено би сакал неговото масовно помилување да биде последниот збор за 6 јануари и неговото наследство. Можеби нема толку среќа. Неговите републиканските сенатори вчера се мачеа да ја одбранат одлуката.

Сенаторот Том Тилис, републиканец од Северна Каролина, кој претходно предупреди за целосно помилување на бунтовниците, рече: „Едноставно не можам да се согласам“. Тој додаде дека овој потег „покренува легитимни безбедносни прашања на Капитол Хил“, пред да го нападне и помилувањето на поранешниот претседател Џо Бајден во неговите последни часови на функцијата.

Многумина републикански сенатори се надеваа дека помилувањата ќе бидат  насочени само кон ненасилните престапници кои влегоа во Капитол тој ден, така што сега мора  да се дистанцираат од актуелниот претседател. Но, водачот на мнозинството во Сенатот, Џон Тун, републиканец од Јужна Дакота, ги заобиколи прашањата за помилувањата, велејќи: „Гледаме во иднината, а не во минатото“,.

Сенаторот Џејмс Ланкфорд, републиканец од Оклахома, изјави за Си-Ен-Ен дека сè уште ги вари „деталите“ за помилувањата, но  рече: „Мислам дека ако нападнете полицаец тоа е многу сериозно прашање и тие треба да платат цена за тоа“.

„Мислам дека треба да продолжиме да велиме дека сме партија на законот и редот“, рече Ланкфорд. „И тоа е неверојатно важно за да можеме да ги заштитиме оние луѓе кои не штитат секој ден“.

Сенаторите Лиза Мурковски од Алјаска и Бил Касиди од Луизијана, двајца републиканци кои гласаа да го осудат Трамп по неговото второ судење за импичмент во 2021 година, се спротивставија на неговата одлука да даде целосно помилување.

Кесиди, кој е реизборен и се соочува со прелиминарни избори, за Си-Ен-Ен изјави: „ Мислам дека луѓето кои напаѓаат полицајци – ако направат кривично дело, треба да си го одлежат времето“.Мурковски рече дека е загрижена за пораката што помилувањата ја испраќаат до полицајците на американскиот Капитол кои ги штитат пратениците секој ден.

„Се плашам од пораката што е испратена до овие големи мажи и жени кои застанаа покрај нас“, рече таа.

На прашањето дали верува дека никогаш не е прифатливо да се нападне полицаец, Трамп одговори: „Секако“. Притиснат за конкретен случај на поединец кој нападнал со  пиштол за шокирање полицаец, но кој добил помилување, Трамп рече дека не знаел, но дека „ќе погледне сè“.Запрашан уште еднаш дали помилувањата испраќаат порака дека нападот на полицајци е во ред, Трамп рече: „Не, спротивното.Јас сум пријател на полицијата повеќе од кој било претседател што некогаш бил во оваа канцеларија“, рече тој.

Непосредно пред преземањето на функцијата, потпретседателот Џеј Ди Венс рече дека оние кои извршиле насилство тој ден „очигледно“ не треба да бидат помилувани.

Запрашан во вторникот зошто тврдењето на Венс е погрешно, Трамп рече: „Па, само поради една причина: тие одлежаа години во затвор. Тие не требаше да служат – извинете – и одлежаа години во затвор. … Тоа беа луѓе кои всушност ја сакаат нашата земја, па мислевме дека помилувањето би било соодветно“.