Што слуша српскиот патријарх: Од „Лед Цепелин“ до Арсен Дедиќ

Српскиот патријарх Порфириј го нарекуваа и како „рок владика“ поради неговата голема љубов кон музиката


 

Српскиот патријарх Порфириј во гостувањето на Радио Београд 202 претстави листа на песни кои за него имаат посебно значење. Во листата на Порфириј направи има единаесет песни, главно од младоста, како спомен на генерацијата на која ѝ припаѓа.

„Избрав само неколку песни како почит или како причина за сеќавање на генерацијата на која ѝ припаѓам. Се разбира, ова не се сите правци што сакав да ги следам, но го избрав она што мислам дека може да создаде впечаток за тоа каква беше нашата генерација и што сакавме да слушаме“, рече патријархот Порфириј.

Како што изјави, понекогаш има можност да слушне нешто ново, но нема време да го следи.

„Ние претпочитаме да прибегнуваме кон она што некогаш нè исполнуваше и ги обликуваше нашите погледи за светот“, објасни тој, додавајќи дека сега претпочита да слуша класична музика и џез, на пример Кит Џерет.

Првата песна што ја предложи партискиот патријарх е песната Immigrant song  во изведба на „Лед Цепелин“, а текстот го напиша Роберт Плант.

„Зборовите на таа песна се пророчки. Тие пеат за Нордијците кои бегаат од војна и други тешкотии, што потврдува дека сите сме еднакви пред војната и ужасите на страдањата. Оваа песна на доселениците носи многу теми за размислување и на некој начин не предупредува“, рече патријархот Порфириј.

Следната песна што им ја препорача на слушателите на Радио Белград 202 е Dance me to the end of love од Леонард Коен. Како што истакна, многумина мислат дека тоа е само некоја сентиментална балада за разделба на двајца, за разделба на пар. Сепак, стиховите на Коен беа создадени за холокаустот, кога беше практика гудачкиот квартет составен од затвореници да свири додека нивните пријатели и семејството беа водени во смрт.

Затоа патријархот Порфириј истакна дека оваа песна им ја посветува на сите загинати во која било војна и дека за него таа има посебно значење.

„Тоа е симболика која се однесува на секој добронамерен човек, секој човек кој го сака животот и разбира дека животот е дар од Бога“, објасни Порфири најавувајќи ја песната на Леонард Коен.

Шумадиски блуз од групата „Смак“ е песна што патријархот уживал да ја слуша уште во раната младост, но и сега ја слуша понекогаш.

„Посебно ја слушам кога ќе се најдам во некој ќор-сокак и имам чувство дека не можам да излезам од тој лавиринт. Секогаш кога ќе се најдов во ќор-сокак, ја слушав оваа песна и полека ќе се чувствував подобро“, вели тој.

По Дилан, патријархот се присети и на други моменти од Кинотеката и филмот „Мистерија на организмот“ на Душан Макавеев. Песната што ја издвои од тој филм е Francois Villon’s Prayer во изведба на Булат Окуџава.

Според патријархот Порфириј, пејачот Арсен Дедиќ ја изведувал оваа песна на Окуџава, а песната на Арсен, Загреб и јас се сакаме тајно била една од причините патријархот да ја напише својата збирка песни „Загреб и јас“.

Како што истакна, Дедиќ во својата песна пеел дека Загреб и тој се сакаат тајно, а од друга страна љубовта на Порфириј кон Загреб е јавна.

„Кога човек поминува време на некое место, дури и кога оди на одмор пет или 10 дена, има можност да создаде врска со тоа место“, рече Порфириј и објасни дека тој како митрополит загрепско-љубљански поминал години во главниот град на Хрватска и развил посебна врска со тој град и љубов кон него.

„Некои сценски дела, штом се појават, веднаш стануваат исклучителни. Дури и во некои случаи тие се револуционерни затоа што, можеби без тоа да биде целта, откриваат некои скриени аспирации кои се наоѓаат не само во културата, туку и во целото општество. На опаковката на албумот на ‘Идоли’ ‘Одбрана и последни денови’ имавме полиставрион, што всушност е изглед на свештеничка или архиерејска облека“, рече патријархот.

Тој албум е значаен и по тоа што на неговата корица се користела кирилица. „Ми се чини дека кирилицата за прв пат е употребена на корица на албум“, истакна патријархот Порфириј.

Според него, тоа што било поинаку било причина за починка.

„И не само да ја потпевнуваме и да играме на таа песна, туку да се замислиме. За мене тоа беше поттик да се погледнеме себеси и сето она што сме. По тој албум се појавија многу помлади поединци и групи кои почнаа да го следат нивниот пат, но и да копаат нова бразда“, рече тој за албумот „Одбрана и последни денови“ и песната Одбрана.

Патријархот се сеќава како Цане од „Партибрејкерс“ пеел со група деца кои посетуваат веронаука и имаат група наречена „Веронаукси“, пред храмот Свети Сава, на Спасовдан, слава на Белград.

„Тој тогаш ја отпеа песната наречена ‘Молитва’. Но на тој албум има и песна наречена Сакам да знам, а Цане, кој ми е како брат, го направи едно од најдобрите достигнувања на рок музиката“, изјави Порфириј.

За српскиот патријарх, дел од песните на „Корни група“ се меѓу ремек-делата на светските симфониско-рок групи.

„Песната Етида, покрај тоа што за мене е прекрасна музичка артикулација, во исто време во планот на стиховите ме потсетува на стиховите на Момчило Настасиевиќ. Затоа ја споменувам како нешто што спаѓа во самиот врв на светската симфониска рок музика“, објасни тој.

„Би сакал да се потсетиме на нашите кумови, Грците, односно на оној кој го крсти српскиот народ“, нагласи Порфириј, кој помина неколку години во Атина, а особено беше импресиониран од групата Aphrodite’s Child, како и клавијатуристот на групата Вангелис.

„Вангелис е еден од најпознатите композитори во Грција, а со тоа и еден од големите светски уметници“. It’s Five OClock е една од нивните песни што ја издвои патријархот.

Иако емисијата е таква што гостите избираат 10 песни за да им ги претстават на слушателите, патријархот Порфириј додаде единаесетта песна, која ја посветил на својот пријател, неодамна починатиот новинар и автор на емисијата „Духовници“ Веља Павловиќ.

„Би сакал да ја искористам оваа прилика да се сетам на нашиот брат и пријател, Веља Павловиќ. Знам дека го сакаше Коен, но и ‘Партибрејкерс’ и Цане, со кои беше голем пријател“, рече Порфири и му ја посвети песната на Леонард Коен Famous Blue Raincoat.