„Путин е на пат кој ќе доведе до негова смрт“, тврди Михаил Ходорковски

Поранешниот олигарх Михаил Ходорковски, некогаш најбогатиот човек во Русија, сега е еден од нејзините истакнати дисиденти и голем критичар на рускиот претседател Владимир Путин. Човекот кој собра огромно богатство преку сомнителни приватизации и руска анархија во 1990-тите и добро ја познава руската политичка елита, е убеден дека „Путин е на пат кој ќе доведе до негова смрт“.

„Дури и да победи во Украина, ќе започне војна со НАТО поради проблеми во земјата. И на крајот ќе ја изгуби таа војна. Да не однесеше војната во Украина толку многу животи, би рекол дека всушност сум многу среќен затоа што Путин тргна на пат што ќе го доведе до смрт. Но, неговата победа или пораз во Украина сега целосно зависи од Западот. Ако Западот не успее сега, може да се соочи со жешка граница во Европа долга 2.500 километри“, изјави Ходорковски за „Фајненшел тајмс“ во долго интервју, додавајќи дека промената на режимот во Русија е можна, но само со сила.

Прогласен за „странски агент“ и од 2015 година во егзил во Лондон, Ходорковски помина десет години во руски затвор – од 2003 до 2013 година. Причината беше политичкиот конфликт со Путин, кој дојде на власт во Русија во 2000 година. Како еден од највлијателните руски претприемачи во 1990-тите, сопственик на нафтената компанија „Јукос“, за која се вели дека ја создал со бескрупулозно купување нафтени полиња речиси за без пари, Ходорковски на руската телевизија зборуваше за корупцијата на Путин. Путин процени дека Ходорковски може да биде пресилна опозиција, па го стави во затвор под обвинение за затајување данок. Подоцна го помилува, непосредно пред Олимписките игри во Сочи. „Сигурен сум дека Путин многупати зажали за својата одлука“, вели денеска Ходорковски. Путин тоа го направи поради неговиот имиџ во светот. Денес, сепак, му е поважно да ја задржи власта во Русија. Путин и претходно водеше војни за да го задржи својот политички рејтинг. Затоа Ходорковски смета дека војната нема да запре во Украина.

„Верувам дека следниот чекор на Кремљ е воздушната блокада на Литванија. Ова ќе им овозможи на руските воздухопловни сили да летаат токму меѓу Русија и Калининград. Тогаш НАТО ќе се соочи со прашањето што да прави“, претпоставува тој.

Инаку, Ходорковски, чија улога во 1990-тите, кога беше меѓу најбогатите, не е целосно разјаснета, а се шпекулира дека е „тежок“ околу 500 милиони долари, претходно предупреди на можноста за војна и Путин како опасен човек. Тој не се согласува со поранешниот американски државен секретар Хенри Кисинџер дека треба да му се направат отстапки на Путин и дека воопшто не е сличен на поранешниот долгогодишен руски лидер Леонид Брежнев.

„Со сета почит кон Хенри Кисинџер, тој го гледа Путин како еден вид Брежнев. Но, Брежнев не беше гангстер. Второ, Брежнев се бореше во Втората светска војна. Тој и луѓето околу него сфатија дека војната е најлошата можна работа. Путин никогаш не се борел. Тој нема разбирање што се војни, разбира компјутерски игри и војни на неговиот лаптоп. Кисинџер не сфаќа дека не треба да преговара со гангстер од позиција на слабост. Тој не разбира дека за Путин војната е само нормален начин да го подигне неговиот изборен рејтинг“, рече Ходорковски.

Меѓутоа, Путин има и свои слабости, забележува Ходорковски. Тоа главно се гледа по тоа што тој не објави општа мобилизација за војната во Украина.

„Да беше целосно убеден дека руското општество е монолит, одамна ќе ги вовлечеше овие луѓе во војната. Но, Путин и [белорускиот претседател Александар] Лукашенко не се осмелуваат да го вооружат својот народ. Зеленски не се плашеше од сопствениот народ и го делеше оружјето со сите. Ако Путин подели 40.000 калашникови во Москва, утре веќе немаше да биде со нас“, смета Ходорковски.

Тој признава и дека во 2000 година, кога дојде на власт, Путин имал поддршка од руските олигарси. Тој исто така верува дека рускиот милијардер Роман Абрамович сè уште го поддржува и се однесува како негов „агент“. „Путин му даде зелено светло на Абрамович да учествува во залудни мировни преговори меѓу Русија и Украина за да се избегнат санкциите“, рече тој.

Запрашан дали Путин се променил во последните дваесет години, Ходорковски вели дека тој останал истиот член на КГБ и гангстер, но тој е и многу талентирана личност која лесно го импресионира својот соговорник и се претставува како различен.

Од истата причина, тој е скептичен кон Алексеј Навални, харизматичен критичар на Путин, кој неодамна беше префрлен во затвор со максимална безбедност. Иако го делат мислењето за војната во Украина и потребата од промена на режимот во Русија, не се согласуваат околу визијата за иднината.

„Навални се гледа себеси како идниот цар. Мислам дека верувањето во добар цар е многу опасна идеја за денешна Русија, бидејќи на секој човек како царот му треба надворешен непријател за да владее“, анализира Ходорковски, споредувајќи ја ситуацијата со Путин.

Конечно, тој верува дека Русија е дел од Европа. „Тоа што Германија го имаше Хитлер не ја претвори Германија во неевропска земја“, заклучува тој.