Ова се најмоќните пасоши. Америка за прв пат надвор од топ 10, Македонија на 42. место

За прв пат во историјата на индексот на пасоши Хенли, листата на најмоќни пасоши во светот повеќе не ги вклучува САД во првите десет. САД паднаа на 12-то место во најновиот квартален извештај, изедначени со Малезија. Македонскиот пасош е рангиран на 42. место со слободен пристап (без потреба од виза) до 129 дестинации.

Листа на најмоќни пасоши во 2025 година:

1. Сингапур (193 дестинации)
2. Јужна Кореја (190)
3. Јапонија (189)
4. Германија, Италија, Луксембург, Шпанија, Швајцарија (188)
5. Австрија, Белгија, Данска, Финска, Франција, Ирска, Холандија (187)
6. Грција, Унгарија, Нов Зеланд, Норвешка, Португалија, Шведска (186)
7. Австралија, Чешка, Малта, Полска (185)
8. Хрватска, Естонија, Словачка, Словенија, Обединети Арапски Емирати, Обединето Кралство (184)
9. Канада (183)
10. Латвија, Лихтенштајн (182)
11. Исланд, Литванија (181)
12. САД, Малезија (180)

Што го прави пасошот „моќен“? Еден јасен показател е отвореноста за патување – можноста за влегување во дестинации низ целиот свет едноставно со покажување на пасошот, без потреба од виза.

Индексот на пасоши „Хенли“ е еден од неколкуте што ја мерат таквата „моќ“ на пасошите и, за прв пат во својата 20-годишна историја, го гледа американскиот пасош како испаѓа од првите десет. Три азиски пасоши сега го држат првото место: Сингапур со пристап без виза до 193 дестинации, Јужна Кореја со пристап до 190 дестинации и Јапонија со 189 дестинации. Хрватска влезе во првите 10 и е исто така пред САД, на осмото место.

Во меѓувреме, САД се на 12-то место, израмнети со Малезија. Граѓаните на двете земји уживаат пристап без виза до 180 од 227 земји и територии што ги следи индексот. Индексот, составен од консултантската компанија „Хенли и партнери“ со седиште во Лондон, користи ексклузивни податоци од Меѓународната асоцијација за воздушен транспорт (IATA). Бидејќи „Хенли“ брои повеќе земји со ист резултат како едно место, 36 земји всушност имаат подобар резултат од САД на листата.

Падот на американскиот пасош е резултат на низа промени во правилата за влез. Во април, Бразил го укина безвизното патување за граѓаните на САД, Канада и Австралија поради недостаток на реципроцитет. Кина воведе порелаксирани мерки, нудејќи ослободување од виза на десетици претежно европски земји, вклучувајќи ги Германија и Франција, но на САД не им се дадени истите ослободувања.

Папуа Нова Гвинеја и Мјанмар, исто така, ги променија своите услови за влез, дополнително зголемувајќи го рангирањето на некои пасоши, а воедно дополнително оштетувајќи го угледот на САД. Најновиот удар, според најновиот извештај на индексот, беше воведувањето на нов систем за еВиза во Сомалија и исклучувањето на САД од најновото проширување на безвизниот режим на Виетнам.

„Падот на моќта на американскиот пасош во текот на изминатата деценија е повеќе од случајност – тоа е фундаментална промена во глобалната мобилност и динамиката на меката моќ“, рече Кристијан Х. Каелин, претседател на Хенли и партнерс. „Земјите што ја прифаќаат отвореноста и соработката брзо напредуваат, додека оние што се потпираат на минатите привилегии заостануваат.“

Велика Британија, која беше на врвот на листата во 2015 година, исто така падна на најниската позиција досега – од 6-то на 8-мо место од јули. Во текот на изминатата деценија, додека САД и Велика Британија бележат падови, Кина брзо се искачи на ранг-листата: од 94-то место во 2015 година на 64-то место во 2025 година, добивајќи безвизен пристап до 37 земји повеќе од порано.

Извештајот на Хенли ги истакнува кинеските потези како што се безвизното патување во Русија, новите договори со земјите од Заливот, јужноамериканските земји и некои европски земји како дел од стратешката промена на Пекинг кон поголема отвореност. Друга успешна приказна во индексот се Обединетите Арапски Емирати, кои скокнаа за 34 места во изминатата деценија – од 42-ро на 8-мо место.

На дното на листата, на 106-то место, Авганистан останува најслабиот пасош со безвизен пристап до само 24 дестинации, две помалку отколку на почетокот на годината. Сирија е на 105-то место (26 дестинации), а Ирак е на 104-то место (29 дестинации). Јазот во мобилноста помеѓу најдобро и најлошо рангираните пасоши е 169 дестинации.

Коментирајќи го слабиот резултат на американскиот пасош во индексот во јули 2025 година, уредникот на CNN Business, Ричард Квест, истакна дека отвореноста за патување е под влијание на воведувањето нови ограничувања како што е ESTA во Европската Унија и Обединетото Кралство.

„Можеме ли да го поврземе ова со имиграциските политики на администрацијата на Трамп? Да, веројатно можете да го кажете тоа на некое ниво“, рече Квест.

Сепак, тој додаде дека пасошите на врвот на рангирањето остануваат многу пожелни со многу малку ограничувања во целина. „Постојат државјанства кои обезбедуваат поголем пристап и прифатливост на патувањето“, рече Квест, истакнувајќи дека има и богати поединци кои сакаат да стекнат такви државјанства преку инвестициски шеми, како што е предлогот на Трамп за „златна картичка“ од 5 милиони долари во февруари.

Henley & Partners советува клиенти за такви опции за престој и државјанство. „Но, за просечниот човек, тоа не значи ништо.“