Јаневски: Домашниот туризам ќе успее да влее повеќе од 200 милиони долари

Корона кризата ги извади на површина слабостите во нашиот туристички сектор: немањето протоколи за кризен менаџмент, малиот број туриператори и агенции кои ја работат Северна Македонија за домашните туристи, немањето туристичка инспекција за регулирање на пазарот, дигитализација во секторот, подобрени законски легислативи и воспоставување е-визиторс како платформа за статистички податоци, вели за МИА директорот на Агенцијата за поддршка и промоција на туризмот (АППТ), Љупчо Јаневски.

Како што напоменува Јаневски, по речиси една година од пандемијата може да се заклучи дека најголемиот удар го преживуваат туроператорите и туристичките агенции кои ги изгубија пазарите, како и градските хотели кои работат со 10 отсто од своите капацитети.

Тој е оптимист дека и покрај ваквата година, домашниот туризам ќе успее да влее повеќе од 200 милиони долари. Вучерите, оценува Јаневски, го дадоа својот ефект и ја ублажија состојбата, а Агенцијата наскоро ќе излезе со предлог до Министерството за економија да се зголеми нивниот обем и да се овозможи опфат на што поширока целна група домашни туристи.

Според директорот, додека се уште не беше завршена, 2020-та од страна на Светската туристичка организација е прогласена за најлошата година во историјата на туризмот, која го врати секторот во деведесетите години од минатиот век.

Следните три до пет години во фокусот на голем број туристи ќе бидат националните паркови, руралните средини, престојот во природа, активностите во дестинациите и малите сместувачки капацитети. Патувањата ќе се одвиваат на кратки релации и летови во дестинации кои претходно ќе бидат добро истражени, што ја наметнува потребата од градење „смарт туризам“. Тоа, нагласува Јаневски, ќе биде иднината за слободните групи патувачи.

Ниту цените во дестинацијата, ниту висината на субвенционирањето нема да биде пресудно при одлуката на туристите каде да заминат и што да посетат, туку сигурноста, протоколите и нивната примена, како и понудените атракции.

– Оваа година по многу нешта ќе биде запамтена, а најмалку по туризмот и туристичкиот сектор кој поради пандемијата воопшто немаше можност да функционира на начин на кој сме навикнати. Честите рестриктивни мерки, изолацијата и прилагодувањето на моменталната состојба со пандемијата придонесоа за пад на туризмот на светско ниво за -82 отсто во Азија и Пацификот до -68 проценти во ЕУ, која забележа најмал пад поради можноста за патување во нејзините земји членки. Состојбата во македонскиот туризам ја преживува 2020 година многу слично како и останатите балкански земји според спреченоста за патувања на туристи и балансирањето со пандемијата, поставувајки ги планирањата на квартално и оперативно ниво како реакција на состојбите. Сепак, поради многу малата изложеност на азиските туристи, македонскиот туристички сектор и покрај почнувањето на пандемијата и падот на туристи и ноќевања во првиот квартал од 2020 година забележа 64,7 милиони долари удел во македонската економија што преставува 0,7 отсто зголемување во однос на истиот период во 2019 година. Веќе вториот квартал ја покажа суровоста на пандемијата и потребата од комплетно затворање кое доведе до силен удар на туризмот и услужните дејности поврзани со неговото работење, вели Јаневски.

Тој потсетува дека Агенцијата за промоција и поддршка на туризмот го создаде Координативното тело во кое членуваа сите релевантни чинители од секторот. Преку ова тело се донесени скоро 90 отсто од сите владини мерки за помош чија основна цел беше зачувување на секое работно место. Мерките беа така поставени, да опфатат што поголема целна група и носени квартално, како што се следеа негативните ефекти од пандемијата.

– Во август 2020 во туристичките места не можеше да се најде слободен кревет, а падот на ноќевањата во Дојран во истиот месец забележа -47 отсто во однос на 2019 година. Доколку се анализираат податоците и од други дестинации за август, се заклучува дека имаме на што да работиме, бидејки многу малку низ годините сторивме за реално евидентирање на домашните туристи, истакнува Јаневски.

Според него, #домасиедома е најуспешната домашна кампања што ја спровела АППТ и која ќе продолжи и во 2021 година,и покрај сите предизвици во работењето.

– Неколкупати досега кажав дека туристичкиот сектор во македонската економија и покрај ваквата година ќе успее да влее повеќе од 200 милиони долари и овој пад би бил среќен да биде помалку од -35% . Во првите три квартали од 2020 година туристичкиот сектор влеал во македонската економија според заводот за статистика 181 милион долари што преставува пад од 41% во однос на истиот период 2019 година. Падот на туристи изнесува 60,8% додека ноќевањата се намалени за 48% во првите десет месеци од 2020 година споредбено со истиот период минатата година, објаснува директорот.

Тој се осврнува и на новите пазари во Украина и Белорусија за зимската сезона, како и на т.н. зелени коридори со Србија, Албанија и Косово за брз трансвер на патници. Најавува набрзо дополнување на „листата“ со уште неколку земји како можност поголем број туристи да не посетат во првиот квартал од 2021 година.

– Следната година за Агенцијата ќе преставува голем предизвик знаејки дека фокусот и туристичката реалност во многу нешта претрпе големи промени пред се во целните групи на патувачи, нивните интереси, мотиви на патување. Ниту цените во дестинацијата, ниту висината на субвенционирањето нема да биде пресудно при одлуката на туристите за посета, туку сигурноста, протоколите и нивната примена, како и се поголемата пребирливост во нормативите и понудените атракции во дестинациите. Токму затоа АППТ во 2021 година ќе се фокусира на регионот и традиционалните пазар во промоцијата со поголем фокус на презентациите, Б2Б средбите со туристичкиот сектор, информативни патувања на блогери и инфлуенсери и отворање нови авионски линии кои ќе не приближат како дестинација. Нашата цел се 2,3 милиони ноќевања и 250 милиони од туризмот во 2021 година кои ќе успееме да ги оствариме само заеднички со сите чинители во туристичкиот сектор и активна меѓусебна соработка, односно до 2024 година да ги надминеме достигнувањата од 2019 година со добро регулиран туристички сектор и повеќе од 450 милиони долари директен удел на туризмот во македонската економија, подвлекува директорот на Агенцијата за поддршка и промоција на туризмот, Љупчо Јаневски во разговорот за МИА.