Русија и Кина ставија вето на американската резолуција за итен прекин на огнот во Газа

Русија и Кина во петокот ставија вето на резолуцијата на ОН спонзорирана од САД со која се повикува на „итен и одржлив прекин на огнот“ во војната меѓу Израел и Хамас во Газа за да се заштитат цивилите и да се овозможи доставување хуманитарна помош до повеќе од два милиони гладни Палестинци.

Според Асошиејтед прес, гласањето во 15-члениот совет за безбедност било 11 членови за, тројца против и еден воздржан.

Пред гласањето, рускиот амбасадор во ОН, Василиј Небензија, рече дека Москва поддржува итен прекин на огнот, но тој го доведе во прашање јазикот во резолуцијата и ги обвини американскиот државен секретар Антони Блинкен и американската амбасадорка Линда Томас-Гринфилд за „залажување на меѓународната заедница“ од „политизирани“ причини, вели АП.

Вчера лидерите на ЕУ ги надминаа разликите и повикаа на „итна хуманитарна пауза што ќе доведе до одржлив прекин на огнот“ во Газа, неколку часа пред САД да претстават резолуција на гласање во ОН со која се повикува на примирје и договор за заложници без одлагање додека се заканува глад во енклавата.

Декларацијата на ЕУ, на самитот во Брисел доцна во четвртокот, е прв пат европските лидери да договорат декларација за Блискиот Исток од октомври. Нацрт-резолуцијата на САД што треба да биде ставена на гласање во Советот за безбедност на ОН во петок наутро, исто така, одразува поголема итност во позицијата на Вашингтон. Тоа е прв пат администрацијата на Бајден да изнесе јазик со кој повикува на „итен прекин на огнот“, иако продолжува да го поврзува примирјето со договор за заложниците.

Советот ќе гласа за американската резолуција во исто време кога шефовите на шпионските организации ЦИА и Мосад, Вилијам Барнс и Дејвид Барнеа, се очекува да пристигнат во Катар во петок со надеж дека ќе се постигне договор за примирје во замена заложниците меѓу Израел и Хамас. Говорејќи во Египет, американскиот државен секретар Антони Блинкен рече дека останува да се заврши тешка работа, но додаде: „Продолжувам да верувам дека тоа е можно“.

Декларацијата на ЕУ повикува на „безусловно ослободување на сите заложници“ од Хамас, но нема барање за запирање на израелските воени операции да зависат од договор. Во Брисел, Шарл Мишел, претседателот на Европскиот совет, рече дека сите 27 членки на ЕУ се согласиле за „силна и обединета изјава за Блискиот Исток“, која вклучува повик за „целосен и безбеден хуманитарен пристап во Газа“.

Текстот на ЕУ од осум параграфи изразува длабока загриженост поради „непосредниот ризик од глад предизвикан од недоволниот влез на помош во Газа“.

Европски дипломат рече дека промената на американскиот јазик во нејзината нацрт-резолуција помогна да се расчисти патот кон консензус на ЕУ за европската декларација, дозволувајќи им на земјите како Австрија и Чешката Република „да ја преиспитаат својата позиција“.

Блинкен ја окарактеризираше американската нацрт-резолуција како повик на „итен прекин на огнот поврзан со ослободување на заложниците“.

„По многу рунди консултации со Советот за безбедност, оваа резолуција ќе ја донесеме на гласање во петок наутро“, рече портпаролот на американската мисија во ОН, Нејт Еванс, истакнувајќи дека таа била предмет на дискусија од членовите на Советот веќе неколку недели.

„Оваа резолуција е можност Советот да зборува со еден глас за да ја поддржи дипломатијата што се случува на терен и да го притисне Хамас да го прифати договорот на маса“.

Администрацијата на Бајден тврди дека безусловниот прекин на огнот ќе ја поткопа моќта на Хамас да ги ослободи своите заробеници, грабнати за време на неговиот напад врз Израел на 7 октомври, во кој беа убиени стотици цивили. Меѓутоа, ако не успеат разговорите за заложниците во Доха, администрацијата на Бајден ќе се соочи со дилема: дали да продолжи да инсистира на поврзаноста меѓу заложниците и прекинот на огнот наспроти јасното предупредување оваа недела од експертскиот панел на ОН дека катастрофална глад ​​во Газа е неизбежна.

Европската декларација од четвртокот вечерта го засили консензусот меѓу сојузниците на Вашингтон дека мора да се спроведе безусловен прекин на огнот пред договор за заложници доколку е потребно, во услови на хуманитарна катастрофа.

Во ОН, францускиот пратеник, Николас де Ривиер, рече: „Време е да се спасат животи“.

„Бројот на загинати е околу 32.000 мажи и жени. Сега треба да престане. Затоа ќе го охрабрам Советот за безбедност да преземе акција пред крајот на неделата, пред викендот“, рече Де Ривиер. „Секогаш кога има криза во светот, прво што Советот за безбедност бара е прекин на огнот, а потоа разговара. Ова е она што треба да го направиме и за Газа. Не треба да има исклучок“.

Во формулацијата на американската нацрт-резолуција се вели дека „итно и одржлив прекин на огнот“ е „императив“, додавајќи дека „кон таа цел“ треба да се даде недвосмислена поддршка на преговорите за заложниците.

Европски дипломат во ОН рече дека нагласувањето за „непосреден“ прекин на огнот и фразата „кон тој крај“ покажуваат значително движење во позицијата на САД. „Мислам дека тоа е промена нагласувајќи дека прекинот на огнот не зависи од конкретен договор“, рече дипломатот.

Промената на американскиот јазик, исто така, го зголемува притисокот врз израелската влада, која инсистираше на тоа дека ќе изврши нова офанзива врз градот Рафа во јужниот дел на Газа, наспроти силните американски приговори.

Заложничките разговори во Доха ќе се фокусираат на затворање на големиот јаз меѓу преговарачките позиции на двете страни. Израел го отфрли предлогот на Хамас за ослободување на заложниците во замена за договор кој ќе стави крај на војната. Наместо тоа, Израел е фокусиран на привремена пауза, во која 40 особено ранливи заложници, постари и болни луѓе и некои жени, ќе бидат ослободени за шестнеделен прекин на непријателствата.

„Мислам дека празнините се стеснуваат и мислам дека е многу можен договор“, изјави Блинкен за саудискиот канал Ал Хадат. „Израелскиот тим е присутен, има овластување да постигне договор.

Блинкен го повтори американското противење на планираната израелска офанзива на Рафа, најјужниот град во Газа каде повеќе од 1 милион Палестинци се засолниле од израелските бомбардирања.

„Голема воена операција во Рафах би била грешка, нешто што ние не го поддржуваме, а исто така не е неопходно за справување со Хамас“, рече Блинкен на прес-конференција во Каиро. Администрацијата на Бајден ги покани израелските претставници во Вашингтон за да разговараат за алтернативите, средба што се очекува следната недела.

Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху во меѓувреме се заканува дека ќе го искористи своето политичко влијание во САД и неговиот близок однос со Републиканската партија за да се спротивстави на притисокот од администрацијата. Нетанјаху одржа 45-минутен разговор со републиканските сенатори во средата, во кој вети дека ќе продолжи со операцијата Рафа. Спикерот на Претставничкиот дом, Мајкл Џонсон, рече дека има намера да го покани израелскиот лидер да се обрати на заедничка седница на Конгресот, што ќе биде ехо на претходниот настап на Нетанјаху во 2015 година, кога тој го искористи како платформа за изразување противење на политиките за Блискиот исток на Барак Обама.

Нацрт-резолуцијата на САД е невообичаено детална, содржи 26 оперативни параграфи, нагласувајќи го барањето за „итна, безбедна, одржлива и непречена испорака на хуманитарна помош во обем директно до палестинското цивилно население низ Појасот Газа“.

Деталите од нацрт-резолуцијата беа откриени кога ОН објавија анализа на сателитски снимки кои покажуваат дека 35% од зградите во Газа биле оштетени или уништени за време на израелската офанзива, која однесе речиси 32.000 животи на Палестинци. (Според агенциите)