„Ексон Мобил“ и „Шел“ им забранија на танкерите да носат руска нафта

Откако ги загубија своите акции во проектите „Сахалин-1“ и „Сахалин-2“, „Ексон Мобил“ и „Шел“ сега го спречуваат извозот на руска нафта. Најголемите западни нафтени компании бараат од сопствениците на бродови да изберат со кого да работат: со нив или со Русија.

„Ексон Мобил“ вклучи услов во своите договори за чартер танкери: бродосопствениците мора да гарантираат дека овие танкери не носат руска нафта или нафта што потекнува од Русија или добила од лице поврзано со Русија. Ова го пренесува Блумберг, кој го разгледа договорот. Доколку бродската компанија не обезбеди такви гаранции, „Ексон Мобил“ има право да го раскине договорот за чартер.

Новиот услов е во сила од 5 декември, кога земјите од ЕУ воведоа ембарго за испорака на нафта од Русија, а од 5 февруари ќе важи и за нафтени деривати (ист ден ќе се забрани нивниот увоз во ЕУ).

Претходно „Шел“ воведе сличен услов: од 1 декември танкерите кои работат со него мора да гарантираат дека не носеле руска нафта на последните три патувања.

И двете компании ги загубија инвестициите во руски проекти во Сахалин. По избувнувањето на војната во Украина, тие најавија намера да престанат да учествуваат во нив. Но, компаниите не успеаја да ги продадат своите акции поради позицијата на руските власти.

„Ексон Мобил“ беше оператор на „Сахалин-1“ со удел од 30%. На почетокот на август, претседателот Владимир Путин издаде декрет со кој им забранува на странските компании од „непријателските“ земји (вклучувајќи ги и САД) да продаваат стратешки средства во секторот за гориво и енергија до крајот на годината без посебна одлука. Забраната го спречи „Ексон Мобил“ да го заврши своето повлекување од проектот. На крајот на август „Ексон Мобил“ ја извести Русија дека доколку не ѝ биде дозволено тоа, таа е подготвена да ја тужи владата.

Претходно „Ексон Мобил“ отпиша 3,4 милијарди долари во првиот квартал поради ревалоризација на средствата како резултат на прекинот на работата во Русија.

„Шел“ поседуваше 27,5% минус 1 удел во „Сахалин енерџи“, оператор на проектот „Сахалин-2“. На 30 јуни Путин потпиша декрет за пренос на имотот на операторот на државата. Шел одби да влезе во капиталот на новиот оператор, со што го загуби својот удел.

Ембаргото на ЕУ и плафонот од 60 долари за барел наметнати од земјите на Г7, ЕУ и Австралија ја принудија Русија и бродските компании кои сакаат да соработуваат со неа и покрај санкциите, да состават „тајна флота“. Во основа, се купуваат стари танкери, кои инаку наскоро би оделе во отпад. Но, дури и тие можеби не се доволни за транспорт, предупредуваат експертите: пред воведувањето на западните санкции, Русија извезуваше околу 5 милиони барели сурова нафта и 2,5 милиони барели нафтени деривати дневно.

Навистина, на крајот на годината, по воведувањето на ембаргото и плафонот, колабираше поморскиот извоз. Декемврискиот план за пратките од руските пристаништа е загрозен: дел од пратките може да останат непродадени поради недостиг на купувачи, пренесува Ројтерс повикувајќи се на податоци на трговците.