Дмитриј Козак беше клучен сојузник на Путин. Ја изгуби моќта кога предложи да се заврши војната во Украина
Дмитриј Козак беше еден од најлојалните сојузници на Владимир Путин во текот на целиот негов мандат. Тој не се воздржуваше да се вклучи во интеграцијата на нелегално анектираниот Крим, но инвазијата на Украина ја сметаше за грешка и го изрази своето мислење, иако приватно. Како резултат на тоа, тој ја изгуби речиси целата моќ, но не го промени својот став, неодамна предлагајќи му на Путин да ја заврши војната, да ја ограничи моќта на безбедносните сили и да започне реформи во Русија.
Заменик-началникот на кабинетот на претседателската администрација Козак е единствениот висок функционер близок до Путин кој покажа противење на војната во Украина, изјавија за „Њујорк тајмс“ луѓе блиски до Кремљ. Поради ова, тој сега не е одговорен практично за ништо, а многу од неговите овластувања се префрлени на првиот заменик-началник на кабинетот Сергеј Кириенко, кој ја поддржува војната, пишува весникот, повикувајќи се на три лица блиски до Кремљ, западен функционер кој е во контакт со Козак и друг американски функционер. Според нив, Путин се разочарал од Козак, но сè уште одржува контакт со него.
Козак неодамна им кажа на колегите дека му предложил на Путин да ги прекине борбите и да започне мировни преговори. Тој исто така јасно стави до знаење, според луѓе од Кремљ, дека се залага за реформи, вклучително и ставање на безбедносните служби под владина контрола и создавање независно судство.
Во меѓувреме, Козак многу придонесе за трансформацијата на Русија во држава без владеење на правото, која на крајот стана агресор, бидејќи активно работеше за Путин од 1990-те. Уште во 1999 година, тој го водеше владиниот апарат кога Путин стана премиер. Потоа беше прв заменик-шеф на претседателската администрација, го водеше штабот на Путин на неколку избори, а од март 2014 година во владата ги надгледуваше прашањата поврзани со заземените територии – Крим и Севастопол.
Всушност, тој ја спроведуваше империјалната политика на Путин, заменувајќи го Владислав Сурков како куратор на интеграцијата во постсоветскиот простор и односите со Украина. Поточно, Козак беше преговарач за Русија во „Нормандиската четворка“, а во 2021 година, кога руските трупи се натрупуваа на границите на Украина, им објасни на американските дипломати зошто е потребно да се бори против „нацистичкиот“ режим во Киев.
Во декември 2021 година, помошничката на државниот секретар на САД, Карен Донфрид, се сретна со Козак во последен обид да се спречи избувнувањето на војната. Како што пишува поранешниот американски амбасадор во Москва, Џон Саливан, во своите мемоари, оддавајќи почит на неговите „несфатливи способности како политички оператор и посредник“, Козак „дувал чад од цигари со златен филтер во лицето на помошникот секретар и се вклучи во долги разговори сам со себе за злобниот и предавнички режим во Киев“.
Сепак, Козак ги предупреди руските лидери за тешките последици од целосна инвазија, вклучително и дека Украинците насилно ќе се спротивстават на агресијата, изјавија за „Њујорк тајмс“ извори од Кремљ. И во септември 2022 година, Ројтерс објави дека неколку дена по инвазијата, Козак се согласил со раководството на Киев за прелиминарен договор според кој Украина нема да се приклучи на НАТО, а Русија ќе престане со воените дејствија. Козак верувал дека таков договор ќе ги елиминира причините за конфликтот, но Путин не го поддржа.
Како резултат на тоа, Козак ги изгубил своите овластувања, иако задржува одреден пристап до Путин, пишува „Тајмс“. Тој практично престана да се појавува во јавноста, а односите со поранешните советски републики сега ги води Кириенко, кој стана и претставник на Кремљ во окупираните региони на Украина.
„Њујорк тајмс“ забележува дека Путин можеби го користи Козак за неофицијални комуникации. Според западен функционер кој бил во контакт со Козак, тие се сретнале неколку пати откако започнала војната, а Козак јасно ставил до знаење дека не се согласува со инвазијата. „Дајте ми неколку аргументи“, честопати прашувал Козак, во она што функционерот го смета за обид да добие дополнителни идеи за да го убеди Путин да го промени курсот.