Американската десница тврдеше дека слободата на говорот е света – сега бара цензура

Во емоционално и политички набиените денови по убиството на Чарли Кирк, конзервативниот младински активист кој беше близок сојузник на Доналд Трамп, една изјава се наѕираше на големо. Во понеделникот, американскиот државен обвинител Пем Бонди- службеник задолжен за владеењето на правото во Америка – рече дека администрацијата на Трамп „апсолутно ќе ги таргетира“ оние кои се залагаат за „говор на омраза“ за Кирк.

За разлика од многу други земји, говорот на омраза е заштитен со американскиот закон, освен ако не поттикнува непосредно насилство или не претставува вистинска закана. Но, тоа не го одврати највисокиот службеник за спроведување на законот во земјата, кој исто така посочи дека – на пример – вработен во печатница кој одбил да печати флаери во спомен на Кирк може да биде „гонет“.

Откако Кирк беше застрелан до смрт додека зборуваше пред студенти во Јута претходно овој месец, САД беа зафатени од жестока дебата за врската помеѓу политичкиот говор и насилството. Бонди подоцна се повлече од некои од своите забелешки, делумно поради критиките од други конзервативци загрижени за преформулирањето на „слободата на говорот“ како „говор на омраза“. Но, Трамп, потпретседателот Џ.Д. Венс, советникот на Белата куќа, Стивен Милер и други врвни републиканци ја опишаа смртта на Кирк како последица на она што тие го сметаат за неконтролирана и насилна реторика, за која ја обвинуваат само левицата.

Тоа е извонреден пресврт за истакнатите американски конзервативци, кои до враќањето на Трамп на власт во јануари долго време се жалеа на цензурирачката левичарска „култура на откажување“, но сега се чини дека се среќни да ја преформулираат и таа како „култура на последици“. Ненси Мејс, претставничка во Претставничкиот дом, звучеше многу слично на прогресивците што честопати ги критикуваше за нивната политичка коректност кога минатата недела, за време на обидот да осуди еден од нејзините противници во Конгресот, изјави дека „слободата на говорот не е ослободена од последици“.

Многу конзервативци сега се залагаат и за јавна кампања за отпуштање од работа на сите Американци што ја омаловажиле смртта на Кирк или го омаловажиле него или неговата политика по смртта. Во меѓувреме, претставници на администрацијата продолжуваат со изготвување на извршна наредба на Трамп со цел „борба против политичкото насилство и говорот на омраза“, неодамна објави „Њујорк тајмс“.

Атентатот врз Кирк беше „одвратен чин на политичко насилство, напад врз личност која го изгради својот бренд околу дебатирањето во кампусо а гневот, тагата и лутината се разбирливи“, рече Арон Тер, директор за јавно застапување во Фондацијата за индивидуални права и изразување (Fire).

„Но, наместо повторно да се посветат на слободата на говорот како „фундаментална вредност“, одговорот од многу јавни службеници беше спротивен. Тие ја користат трагедијата за да оправдаат широко ограничување на говорот“, рече тој.

„Тие отворено ја уриваат разликата помеѓу политичкото несогласување и политичкото насилство и звучи како да поставуваат темели за масовна цензура и надзор на политичките критичари“.

Најголемиот трофеј на кампањата за притисок досега е водителот на ток-шоуто Џими Кимел. По епизода од неговата емисија во која Кимел се чинеше дека сугерира (погрешно, според извештаите) дека атентаторот на Кирк имал симпатии кон Мага, претседателот на Федералната комисија за комуникации (FCC), владината агенција што ја регулира радиодифузијата, а кој е назначен од Трамп, ги повика телевизиските мрежи да ја откажат емисијата на Кимел. Во среда, ABC објави дека ја суспендира програмата на неодредено време.

Претседателот на FCC, Брендан Кар, го поздрави предавањето на ABC – иако само пред две години рече дека слободата на говорот е клучна „ за контрола на владата. Затоа цензурата е сон на авторитарците“.

„Тоа е претерана реакција“, рече Кејти Фалоу, адвокат во Институтот за првиот амандман „Најт“, и е пример за видот на „култура на откажување“ што главните фигури од десницата ја критикуваат толку години. Сега тие само прават целосен пресврт и се вклучуваат во тоа самите“.

Реториката на Бонди е особено „алармантна закана“ со оглед на нејзиниот статус како надгледувач на спроведувањето на американскиот закон, рече Вина Дубал, професорка по право на Универзитетот во Калифорнија и генерален советник на Американското здружение на универзитетски професори (AAUP). Тоа е исто така „сигнал дека не само што на оваа администрација не ѝ е грижа за првиот амандман, туку се чини дека навистина не го разбира“.

Иако Кимел е најистакнатата медиумска фигура што досега е казнета, во последниве денови голем број новинари се соочија со губење на работните места или други дисциплински мерки, или со директно поттикнување на конзервативен притисок. Во текот на неделата „Вашингтон пост“  под раководство на Џеф Безос – кој се зближи со Трамп и чие сопствеништво го приближи делот со коментари и мислењ до политичката десница – ја отпушти колумнистката Карен Атија поради, како што рече таа, нејзиното неласкаво пишување за политичките ставови на Кирк.

И академиците се под закана, а тројца професори на Универзитетот Клемсон во Јужна Каролина неодамна беа отпуштени поради наводно несоодветни објави на социјалните мрежи за смртта на Кирк. Дубал е загрижена од оваа агресивна кампања за отпуштање или дисциплинирање на професори за нивниот „вонреден“ говор, особено кога академиците честопати имаат договорно право на ригорозни процеси пред да можат да бидат отпуштени.

Се чини дека многу работодавци одлучиле дека вреди да се прекршат принципите на академска слобода и договорна обврска, рече таа, отколку „да се разочара претседателот или да се разочараат десничарските донатори. И тоа е политичка пресметка, тоа е правна пресметка. Но, тоа е опасно“.

Всушност, Фалоу го смета обидот за потиснување на говорот по смртта на Кирк за вознемирувачки, бидејќи го гледа како дел од поголем и „невиден“ обид од страна на втората администрација на Трамп да ја искористи „секоја достапна моќ за да се обиде да го потисне несогласувањето и да го смири говорот“ – вклучувајќи, но не ограничувајќи се на заканување на универзитетите со истраги или финансиски казни поради протести на кампусот; таргетирање на адвокатските фирми со извршни наредби за нивната правна работа; депортирање на меѓународни студенти за учество во протести или пишување колумни; исфрлање на новинари од прес-конференции во Белата куќа врз основа на известувањето  и покренување несериозни тужби за клевета против медиуми. Општата порака, рече Фалоу, е дека ако не се согласувате со Трамп или неговите сојузници „ќе бидете на нишанот на администрацијата“.

Иако некои луѓе ја бранеа суспензијата на Кимел или отпуштањата на професорите врз основа на тоа дека ова се приватни одлуки на работодавачите, а не прашања за јавен говор заштитен со Првиот амандман, Дубал и други експерти сметаат дека сè поочигледното вклучување на владата отежнува тој аргумент да држи вода.

„Еве… имате потпретседател [Венс] кој ги повикува работодавците [и] организациите и поединците од трети страни да ги принудат работодавците да ги отпуштат своите вработени и други врз основа на говор“, рече Дубал. „Присилниот говор на владата е многу различен од создавањето политички култури каде што не е во ред да се кажуваат одредени работи. Мислам дека она што го гледаме е навистина, барем за мојот живот, без преседан.“

Конзервативците изнесуваат аргументи слични на оние што некои прогресивци ги изнесуваа за културата на откажување, забележа Тер, особено за време на бранот отпуштања и срамотења на социјалните медиуми што се случија за време на националното „пресметување“ по убиството на Џорџ Флојд. „А конзервативците во тоа време, мислам со право, тврдеа дека треба да размислуваме за слободата на говорот не само како за законско право, туку како за поширока културна вредност.“

Сега, рече Тер, „многу од истите политичари кои долго време се бунат против културата на откажување ги водат најгласните повици за цензура – честопати користејќи, експлицитно или имплицитно, образложенија што ги отфрлиле кога левицата ги повикувала: „Ова е говор на омраза“, „ова е дезинформација“, „ова ќе доведе до насилство“ или „овој говор нè прави небезбедни“. Неверојатно е. И мислам дека лекцијата тука е дека откако оправдувањето за цензура ќе се стави на маса, тоа е наполнет пиштол што само чека да го подигне другата страна“.

Некои конзервативци исто така се спротивставија. Забелешките на Бонди особено беа осудени од десничарските коментатори, вклучувајќи ги Мет Волш и Такер Карлсон. Осврнувајќи се на Бонди, Волш напиша на социјалните медиуми: „Ослободете се од неа. Денес. Ова е лудо. Конзервативците се бореа со децении за правото да одбијат услуга на секого… Сега Пам Бонди сака да го поништи сето тоа без причина“.

Волш, исто така, тврдеше дека репресијата врз говорот ќе се врати како прогонство кај десницата: „Секој поддржувач на Трамп во моментов кој му аплаудира на Трамп додека му се заканува на ABC со последици доколку не го суспендира Џими Кимел, мора да аплаудира и кога демократски претседател за четири години ќе му се заканува на Fox News со последици доколку не го суспендира Грег Гутфелд. Еј Мага, разбираш ли?“

Дубал смета дека конзервативните стручњаци биле во право кога ја напаѓале Бонди.

„Постојат принципи на говорот во оваа земја кои се применуваат широко… и идејата дека ќе ги гонат бизнисите и поединците врз основа на заштитен говор беше навистина шокантна.“

Покојниот Кирк беше недоследен бранител на слободата на говорот – неговата организација, Turning Point USA, е позната по „листата за следење“ на професори кои ги опишува како опасни. (Гардијан)