27 август во историјата – Експлодираше вулканот Кракатау предизвикувајќи катаклизма


 

Една од најмоќните вулкански ерупции во запишаната историја се случува на Кракатау, мал, ненаселен вулкански остров источно од Суматра и западно од Јава, на 27 август 1883 година. Најгласните звуци во историјата на човештвото – експлозиите фрлиле пет кубни милји земја на 80 километри во воздух, создале цунами од 120 метри и убиле 36.000 луѓе.

Кракатау ги изложи своите први возбудувања по повеќе од 200 години на 20 мај 1883 година. Германски воен брод што минуваше оттука пријави висок облак од пепел и прашина од 12 километри над Кракатау. Во следните два месеци, на слични експлозии ќе бидат сведоци на комерцијални бродови и домородци на блиските Јава и Суматра. Со малку или без поим за претстојната катастрофа, локалните жители со празнична возбуда ја дочекаа вулканската активност.

На 26 август и 27 август, возбудата се претвори во ужас бидејќи Кракатау буквално се разнесе, предизвикувајќи синџир на природни катастрофи што ќе се чувствуваат низ целиот свет во наредните години. Огромна експлозија попладнето на 26 август ги уништи северните две третини од островот; додека се втурна во теснецот Сунда, помеѓу Јаванското Море и Индискиот Океан, бликачката планина генерира низа пирокластични текови (брзо движечки течни тела од стопен гас, пепел и карпи) и монструозни цунами кое ги зафати блиските крајбрежја.

Уште четири ерупции кои започнаа во 5,30 часот следниот ден се покажаа како катаклизмични. Експлозиите можеа да се слушнат на оддалеченост од 5.000 километри, а пепелта беше исфрлена на висина од 80 километри. Фината прашина од експлозијата леташе околу земјата, предизвикувајќи спектакуларни зајдисонца и формирајќи атмосферски превез кој ги намали температурите ширум светот за неколку степени.

Од проценетите 36.000 смртни случаи како резултат на ерупцијата, најмалку 31.000 биле предизвикани од цунамито создадено кога голем дел од островот падна во вода. Најголемиот од овие бранови беше висок 40 метрии ги преплави блиските острови, соголувајќи ја вегетацијата и носејќи ги луѓето во морето. Според некои извори, уште 4.500 луѓе биле изгорени до смрт од пирокластичните текови што се превртеле над морето.

Покрај Кракатау, кој е сè уште активен, Индонезија има уште 130 активни вулкани, најмногу од која било земја во светот.