10 јануари во историјата – Формирано е Друштвото на народите


 

На 10 јануари 1920 година, Друштвото на народите формално стапува во сила кога Пактот на Друштвото на народите, ратификуван од 42 држави во 1919 година, стапува во сила.

Во 1914 година, политичкиот атентат во Сараево започна низа настани што доведоа до избувнување на најскапата војна што некогаш се водела до тој датум. Како што сѐ повеќе и повеќе млади мажи беа испраќани во рововите, влијателните гласови во Соединетите Држави и Велика Британија почнаа да повикуваат на формирање на постојано меѓународно тело за одржување на мирот во повоениот свет. Претседателот на САД Вудро Вилсон стана гласен застапник на овој концепт и во 1918 година вклучи скица на меѓународното тело во неговиот предлог од 14 точки за ставање крај на војната.

Во ноември 1918 година, Централните сили се согласија на примирје за да се запре колежот во Првата светска војна. Два месеци подоцна, сојузниците се сретнаа со поразените Германија и Австро-Унгарија во Версај за да постигнат формални мировни услови. Претседателот Вилсон повика на праведен и траен мир, но Англија и Франција не се согласија, принудувајќи жестоки воени репарации на нивните поранешни непријатели. Меѓутоа, Друштвото на народите беше одобрена и во летото 1919 година Вилсон го претстави Версајскиот договор и Пактот на Друштвото на народите до Сенатот на САД за ратификација.

Вилсон доживеа тежок мозочен удар есента истата година, што го спречи да постигне компромис со оние во Конгресот кои сметаа дека договорите го намалуваат авторитетот на САД. Во ноември, Сенатот одби да ги ратификува и двата договори. Друштвото на народите продолжи без Соединетите Држави, одржувајќи го својот прв состанок во Женева на 15 ноември 1920 година.

Во текот на 1920-тите, Друштвото, со седиште во Женева, инкорпорираше нови членови и успешно посредуваше во помали меѓународни спорови, но често беше игнорирано од големите сили. Авторитетот на Друштвото, сепак, не беше сериозно оспорен до раните 1930-ти, кога низа настани ја изложија како неефективно. Јапонија едноставно ја напушти организацијата откако беше осудена нејзината инвазија на Кина, а Друштвото беше исто така немоќно да го спречи повторното вооружување на Германија и италијанската инвазија на Етиопија. Објавувањето на Втората светска војна не беше ниту наведено од тогаш практично непостоечкото Друштво.

Во 1946 година, Друштвото на народите беше официјално распуштено со основањето на Обединетите нации. Обединетите нации беа моделирани според претходното, но со зголемена меѓународна поддршка и обемна машинерија за да му помогнат на новото тело да избегне повторување на неуспесите на Друштвото.