Зошто германскиот канцелар доаѓа во Бугарија?

Шолц доаѓа, ИТН заминува. Дезертерањето на Слави Трифонов од владината коалиција можеби се совпадна со посетите на еврокомесарот за проширување Оливер Вархеи и германскиот канцелар Олаф Шолц, но оваа коинциденција во времето изгледа повеќе како причинско-последична врска поради различните позиции во преговорите на ЕУ со Северна Македонија, пишува Александар Андреев во својот коментар за бугарската редакција на Дојче веле.

Целта е една: укинување на ветото

Злонамерните го нарекуваат „притисок“, добронамерните – „посредување за компромис“. Германскиот канцелар Олаф Шолц пристигнува во Софија за неколку часа, очигледно со само една цел: да помогне во укинување на ветото на Бугарија за почеток на пристапните преговори на Северна Македонија со ЕУ. Секако, на официјалната агенда ќе се најдат и други теми, а пред сѐ војната на Русија против Украина и проблемите што произлегуваат од неа. Вклучувајќи ги и енергетските.

Но, со своите соговорници во Софија, канцеларот главно ќе разговара за можноста за излез од сегашниот ќорсокак – и дали планот, кој се нарекува „француски“ или „план на Макрон“, всушност може да биде прифатлив и за Софија и за Скопје. Веќе се најавени напорите на францускиот претседател да се сретне со софиските лидери за ова прашање – нивниот последен телефонски контакт датира од пред само неколку дена. Иако второстепено, во овој случај мора да го имаме предвид и фактот дека германскиот канцелар Олаф Шолц веројатно не би бил особено среќен доколку францускиот план функционира без видливо германско учество. Заменик-канцеларот Волфганг Бухнер многу јасно кажа: „Фокусот ќе биде ставен на европската перспектива на Западен Балкан и придонесот на Германија за подобрување на регионалната соработка и надминување на билатералните блокади“. (Обратете посебно внимание на термините „германски придонес“ и „билатерални блокади“.)

Но, што значи тнр. „План на Макрон“? Францускиот претседател најверојатно ќе понуди патоказ кој ќе им помогне на Софија и Скопје да излезат од парализа без губење на формата. На пример: по експлицитен договор со Европскиот совет, Бугарија ја укинува блокадата овој месец (во рамките на француското претседателство со ЕУ), бидејќи Северна Македонија се обврзува да ги исполни барањата на Бугарија што е можно поскоро; Во втората фаза, наесен, Европскиот совет оценува дали се исполнети условите на Бугарија од законодавната и извршната власт во Скопје и во случај на позитивен резултат дава зелено светло за преговори за членство во ЕУ во Северна Македонија. Таквото сценарио има предност што го ангажира Европскиот совет како чесен арбитер, а Софија и Скопје едноставно треба да покажат дека нивните добри намери не се само зборови. Се разбира, националистите во северна Македонија веднаш ќе скокнат против „бугарската диктатура“ за нивниот устав и суверенитет, а нивните слични националисти во Бугарија – против опасноста Бугарија да „ја загуби контролата“ врз инструментот за контрола. Но, со повеќе здрави нерви и душевен мир, националистичките крици можат да се издржат. Далеку посериозна е опасноста од продлабочување на јазот во владината коалиција во Софија и од конечно зајакнување на претседателската позиција, пишува во коментарот.

Понатаму Андреев додава:

На оваа заднина, многу е можно владата во Софија, особено по напуштањето на ИТН, повторно да го пренесе жешкиот компир во Народното собрание, како што се случи со испораката на оружје за Украина (што, патем, ќе биде и на дневен ред на разговорите меѓу Шолц и бугарскиот премиер Кирил Петков). Ако/кога тоа се случи, позицијата на ГЕРБ и ДПС во парламентот може да биде одлучувачка. Во овој момент, двете бугарски опозициски партии можат да бидат под поволно влијание од нивните „посестрими“ од соодветните европски партиски семејства. А особено да се потсетиме на топлите врски на ГЕРБ со германската ЦДУ, чиј нов претседател Фридрих Мерц може да се вмеша и во обидите да се излезе од блокадата и да разговара со Бојко Борисов. Нормално, социјалдемократот Олаф Шолц логично ќе го застапува истото во неговите контакти со БСП и Корнелија Нинова, кои учествуваат во владата во Софија. А и во неговиот разговор со бугарскиот претседател Румен Радев по средбата со Петков.

Што би можел да побара Кирил Петков

Така се враќаме на посетата на германскиот канцелар на Софија. Секој реалистичен мислител веднаш ќе си го постави прашањето: „Зарем Софија нема да бара нешто како наплата за нејзиното евентуално попуштање?“. И секој бугарски премиер природно ќе го стори тоа. Кирил Петков, на пример, би можел да побара помош од Германија за решавање на проблемот со недостигот на гас – на дневен ред на средбата во четири очи и официјално е темата за енергетската безбедност. Потрошувачката на гас во Бугарија е толку безначајна во споредба со германската што Берлин лесно може политички да помогне. И ако наесен, а особено во зима, бугарските граѓани добијат можност да се греат доволно и со евтин гас, тоа ќе помогне да се надминат фантомските болки и паранојата поврзани со преговорите со ЕУ во Северна Македонија.

Конечно, да потсетиме уште една работа: едно е почетокот на преговорите, а сосема друго е влезот во ЕУ. За тоа сведочи очигледниот пример со Турција, која преговорите за членство во ЕУ ги започна во далечната 1999 година. А сѐуште е светлосни години до влез во ЕУ, пишува Дојче веле.