Венера е бела. Исто такво е и Сонцето

Слика на Венера. Знаете, втората планета од Сонцето, каде што облаците се пробиени со сулфурна киселина, а површината е доволно жешка за да се стопи олово.

Која боја е тоа?

Долго време мислев на Венера како во боја на карамела, вртена со златни, жолти и кафеави – топли бои кои одговараат на репутацијата на планетата дека е жежок свет покриен со вулкани. И тогаш видов слика од Венера што Џејмс О’Донохју, планетарен астроном, неодамна ја сподели на интернет. Тоа не беше никаква тост сенка, ниту блиску. Беше млечно-бела и без карактеристики. Голем стар вселенски бисер. „Вака изгледа на човечко суштество кое лета покрај неа“, напиша О’Донахју во својата објава.

Штооо? Тоа не може да биде точно. Отидов до мојата полица за книги и извадив неколку вселенски книги, прелистувајќи ги нивните страници за Венера. Во вселенскиот атлас на „Нејшенал џиографик“, второ издание: килибар. Во „Смитсонијан историја“ на вселенско истражување: карамела. Во дебелото списание наречено „Книга на Сончевиот систем“: злато. Мојата уредничка ми испрати слики од илустрациите од книгите на нејзиното дете за Сончевиот систем, и тие го покажаа повеќе од истото. Се чинеше дека сите бевме заглавени, залутани. Претходно имав видено слики од Венера во придушени нијанси – користев една во приказна за атмосферата на планетата – но овој друг неописен, алабастерски свет изгледаше погрешен. Не наликуваше на планета која често се опишува како „пеколна“, каде што условите на површината го стуткаа секое вселенско летало што ќе поминеше низ отровните облаци и ќе се осмели да слета.

Бев толку вчудоневидена што дојдов до еден од моите најдобри извори на Венера и прашав: „Зошто не ми кажа? Одеднаш имав прашања за целиот Сончев систем, а исто така и остатокот од колегите во „Атлантик“. Како што праша еден од моите колеги, кога му кажав за вистинската природа на Венера, „Дали Големата црвена дамка на Јупитер е навистина црвена?“

Излегува дека речиси ништо во вселената не е толку живописно како што мислите дека е. Венера е само почеток.

Најраспространетата слика на Венера – како окер, речиси стопен свет – не е вистинска слика, барем не на типичниот начин на кој мислиме на сликите; таа беше направена со користење на радио бранови. Во раните 90-ти, вселенското летало на НАСА опремено со радарска технологија се сместило во орбитата околу Венера. Секој пат кога сондата, наречена „Магелан“, се приближувала до планетата, собирала ленти со податоци од цела Венера и ги испраќала назад на Земјата. На крајот, мисијата собра доволно ленти за да ја произведе првата радарска карта на површината на Венера. Не можеме да видиме радио бранови, па астрономите ги преведоа во бои што можеме. Можеа да изберат која било палета на бои, ми рече О’Донахју. Тој замислува дека отишле со овој конкретен сет „затоа што му доликува на суровиот, изгорен пејзаж на Венера“.

Кадарот на „Магелан“ беше значајна надградба во однос на постоечките снимки од надворешноста на Венера, снимени со вселенска сонда во 70-тите, која покажуваше кремасто-бели облаци и не многу друго. Одеднаш се видоа планини и кратери. Научниците кои ја проучуваат Венера ја сакаа портокаловата верзија, иако тоа беше толкување, ми рече Марта Гилмор, планетарен геолог од Универзитетот Веслејан, кој ја проучува површината на Венера. „Таа боја е проникната во заедницата на Венера оттогаш“, рече таа. „Тоа е во нашите логоа“.

Извинете за нашите човечки очни јаболка, но очигледно Венера едноставно изгледа подобро во бранови должини што не можеме визуелно да ги обработиме. Бидејќи нејзините облаци со сулфурна киселина се толку светли и рефлектирачки, „самата планета изгледа прилично благо од вселената во видливиот спектар“, ми рече Пол Бирн, планетарен научник од Универзитетот Вашингтон кој ја проучува Венера. Сликата на придушена Венера што ја користев претходно беше планетата во ултравиолетово. Онаму каде што радарската слика помогна да се откријат површинските карактеристики на Венера, ултравиолетовото исфрли вртливи структури во нејзините облаци кои брзо се движат.

Како и класичниот портрет на Венера, повеќето од сликите на планетите и другите астрономски објекти што сте ги виделе, во учебниците или на веб-страниците на НАСА, не се природна боја. Тие се прикажани во различни бранови должини, споени заедно од необработени податоци. Или, пак, боите што навистина би биле видливи со голо око се на некој начин приспособени, засилени со цел да се прикаже потекстурен поглед на овие светови, да се направат нивните карактеристики да се појавуваат, без разлика дали се планини или бури. „Ние не го вртиме носот на вештачка боја“, ми рече еднаш Кенди Хансен, постар научник од Институтот за планетарна наука која го води тимот за снимање на мисијата на Јупитер. „Сакаме вештачка боја“.

Така, иако на повеќето слики Големата црвена дамка изгледа како топка од маринара, во природна боја џиновската бура е повеќе како правлива роза. Гледано од вселената, Марс е повеќе кафеав отколку црвен. Сатурн навистина не е толку жолт; тоа е всушност онаква убава неутрална со каква би ја насликале дневната соба. Уран е повеќе сив, а Нептун е прекрасна азура, но не толку сина. Глечерот во форма на срце на Плутон не се истакнува толку со вистинска боја.

А Сонцето? „Сонцето е речиси секогаш прикажано како жолто-портокалово кога е во вселената, иако е всушност бело во вселената“, рече О’Донахју. „Всушност е многу дополнителна работа да се извлече реално сонце во вселенска графика, бидејќи белата топка изгледа навистина чудно“. Уште еднаш, штооо?

Значи, ако Венера е топче за пинг-понг однадвор, каква боја е под облаците? Научниците знаат дека површината е направена од карпа што наликува на базалт пронајден на Земјата, кој е темно сив, рече Бирн. Но, хемиските реакции меѓу карпата и атмосферата би можеле да ја претворат површината во црвеникава боја. Советските мисии кои слетаа на површината на Венера во 70-тите и 80-тите, направија фотографии во боја, откривајќи жолт пејзаж, пред да подлегнат на суровата средина. Но, вистинската боја беше тешко да се одреди бидејќи атмосферата на Венера ја филтрира сината светлина.

Астрономите ќе добијат свеж изглед кога новата мисија на НАСА, дизајнирана да лета директно низ атмосферата на Венера и кон површината, ќе пристигне на почетокот на 2030-тите. Тие слики ќе бидат во блиску до инфрацрвени бранови должини, но астрономите повторно ќе ги преведат во поразлични бои за јавноста да се восхитува. Тие слики сигурно ќе бидат зачудувачки на свој начин, но сега можам да ја разберам привлечноста на Венера онака како што ние самите би ја гледале, како бисер на Сончевиот систем. „Тоа е прекрасна планета“, рече Бирн. „Дури и ако има, на пример, еден куп различни начини да се умре таму“.

(Марина Корен е новинар на магазинот „Атлантик“. Таа пишува за вселената, астронаутските мисии и соларниот систем. Текстот е објавен во „Атлантик“)