Уште еден националистички и антизападен удар во Грузија: поранешен фудбалер избран за претседател

ТБИЛИСИ – Поранешниот фудбалер Михаил Кавелашвили стана претседател на Грузија во саботата, со што владејачката партија ја заостри контролата во она што опозицијата го нарекува удар врз аспирациите на земјата за ЕУ ​​и победа за поранешниот империјален владетел Русија.

Кавелашвили (53) беше единствениот кандидат на гласачкото ливче и лесно го доби гласот со оглед на контролата на партијата Грузиски сон на избирачкиот колеџ со 300 места што ги замени директните претседателски избори во 2017 година.

Грузискиот сон ја задржа контролата врз парламентот во оваа јужнокавкаска држава на изборите на 26 октомври, за кои опозицијата тврди дека биле наместени со помош на Москва. Грузискиот претседател во заминување и главните прозападни партии оттогаш ги бојкотираа парламентарните седници и побараа повторување на гласањето.

Грузискиот сон вети дека ќе продолжи да се залага за пристапување во ЕУ, но исто така сака да ги „ресетира“ врските со Русија.

Во 2008 година Русија водеше кратка војна со Грузија, што доведе до признавање од Москва на два отцепени региони како независни и зголемување на руското воено присуство во Јужна Осетија и Абхазија.

Критичарите го обвинија Грузискиот сон – основан од Бидзина Иванишвили, милијардер во сенка кој го заработил своето богатство во Русија – дека станува сѐ поавторитарен и наклонет кон Москва, обвинувања што владејачката партија ги негираше. Партијата неодамна протурка закони слични на оние што ги користи Кремљ за сузбивање на слободата на говорот и правата на ЛГБТК+.

Прозападната Саломе Зурабишвили е претседателка од 2018 година и вети дека ќе остане на функцијата по завршувањето на нејзиниот шестгодишен мандат во понеделник, опишувајќи се себеси како единствена легитимна лидерка до одржување на нови избори.

Одлуката на Грузискиот сон минатиот месец да ги прекине разговорите за кандидатурата на нивната земја да се приклучи на Европската унија го зголеми бесот на опозицијата и ги поттикна протестите.

Зурабишвили (72) е родена во Франција од родители со грузиски корени и имаше успешна кариера во француското Министерство за надворешни работи пред претседателот Михаил Саакашвили да ја именува за врвен дипломат на Грузија во 2004 година.

Уставните промени ја направија работата на претседателот главно церемонијална пред Зурабишвили да биде избрана со народно гласање со поддршка на Грузискиот сон во 2018 година.

„Останувам ваш претседател – нема легитимен парламент, а со тоа и легитимни избори или инаугурација“, изјави таа на социјалната мрежа Икс. „Мојот мандат продолжува“.

Зборувајќи за Асошиетед прес, Зурабишвили ги отфрли тврдењата на владата дека опозицијата поттикнува насилство.

„Грузија секогаш се спротивставуваше на руското влијание и нема да прифати да ѝ го украдат гласот и да ѝ ја украдат судбината“, рече таа.

Зурабишвили го нарече саботното гласање „провокација“ и „пародија“, додека лидерот на една од главните опозициски партии во Грузија рече дека тоа е неуставно.

Ѓорѓи Вашадзе од Коалицијата за национално движење „Единство“ рече дека Зурабишвили е „единствениот легитимен извор на моќ“.

Премиерот Иракли Кобахиѕе, пак, рече дека изборот на Кавелашвили „ќе даде значаен придонес за зајакнување на државноста на Грузија и нашиот суверенитет, како и за намалување на радикализмот и таканаречената поларизација“.

„Главната мисија на претседателската институција е да се грижи за единството на нацијата и општеството“, рече ѕ Грузискиот сон.

Грузискиот сон го номинираше Кавелашвили – исмејуван од грузиската опозиција поради недостаток на високо образование. Некои демонстранти пред зградата на парламентот на Тбилиси во саботата наутро донесоа свои универзитетски дипломи, додека други шутнаа фудбалски топки.

Кавелашвили беше напаѓач во Премиер лигата за Манчестер Сити и во неколку клубови од швајцарската Суперлига. Тој беше избран во Парламентот во 2016 година на листата на Грузискиот сон и во 2022 година го коосноваше политичкото движење „Народна моќ“, кое беше во сојуз со Грузискиот сон и стана познато по својата силна антизападна реторика.

Кавелашвили беше еден од авторите на контроверзниот закон со кој се бара од организациите кои добиваат повеќе од 20% од нивното финансирање од странство да се регистрираат како „ги следат интересите на странска сила“, слично на рускиот закон што се користи за дискредитација на организации кои ја критикуваат владата.

ЕУ, која ѝ додели на Грузија кандидатски статус во декември 2023 година, под услов земјата да ги исполни препораките на блокот, го стави нејзиниот пристап во мирување и ја намали финансиската поддршка во јуни по одобрувањето на законот за „странско влијание“.

Илјадници демонстранти се собираа пред зградата на Парламентот секоја вечер откако владата го објави прекинот на преговорите за пристап во ЕУ на 28 ноември.

Полицијата речиси секојдневно употребуваше водени топови и солзавец за да растера и претепа голем број демонстранти, од кои некои фрлаа огномети врз полицајците и изградија барикади на централниот булевар во главниот град.

Стотици беа приведени, а над 100 беа третирани поради повреди. (АП)