Тарифите ќе го запрат производството на автомобили во Канада за една недела

ТОРОНТО – Купувачите на автомобили и работниците во автомобилската индустрија во јужниот дел на Онтарио можеби се меѓу првите што ќе ја почувствуваат болката од новите царини од 25 проценти наметнати од американскиот претседател Доналд Трамп – а влијанието може да биде многу пошироко.

Синдикатите и владите проценуваат дека има над 100.000 авто-работници и уште стотици илјади работни места поддржани од автомобилскиот сектор. Земјата е дом на единствена концентрација на големи производители на автомобили кои речиси целосно се потпираат на извозот во САД.

Извозот на автомобили е главен економски мотор за Канада, кој донесе околу 51 милијарда американски долари во 2023 година. Околу 93 отсто од тој извоз оди во САД, изложувајќи голем дел од економијата на новите царини од 25 отсто кои стапуваат на сила  утре.  Канада е изложена на шокови во автомобилскиот сектор бидејќи Онтарио е единственото место во Северна Америка каде што произведуваат пет големи производители на автомобили. Тоа бара испраќање автоделови напред-назад преку границата со САД, понекогаш повеќе пати.

„Вредноста на нашето индивидуално и колективно богатство зависи од нашата способност да продаваме. Ние сме под егзистенцијална закана околу нашата способност да продаваме на нашиот најголем трговски партнер“, рече Денис Дарби, извршен директор на Canadian Manufacturers & Exporters.

Тоа значи дека дури и ако не сте на пазарот за автомобил, може да го почувствувате економското влијание на тарифите врз секторот. Автомобилската индустрија поддржува околу 100.000 директни работни места и стотици илјади индиректни работни места само во Онтарио, каде што има 700 фирми за делови, повеќе од 500 производители на алатки, матрици и калапи и стотици други фирми за автомобилски софтвер. Мултисекторскиот синдикат „Унифор“ процени дека канадската автомобилска индустрија, која произведуваше преку 3.300 возила дневно во 2022 година, дава „преголем“ придонес во економијата, при што работниците од автомобилската индустрија  придонесуваат со 6,1 милиони долари дневно во даночната основа.

Брајан Кингстон, кој ја предводи Асоцијацијата на канадски производители на возила, предупреди дека тарифите ќе доведат до „загуба на работни места во производствените капацитети ширум континентот“, со непосредни негативни последици.

Дејвид Адамс, извршен директор на Global Automakers of Canada, чии членови на групата ги вклучуваат Honda и Toyota, процени дека секоја работа во фабрика за производство на автомобили поддржува пет до осум други работни места во канадската економија.

„Тоа ја бранува целата заедница, не само добавувачите на делови, и е присутно насекаде, додека  работниците одат на ручек или на пива по работа“, рече тој. „Не е како компаниите од добротворни намери да одлучиле  да дојдат во Канада, туку  затоа што имавме договор за слободна трговија. Ова е добро место за правење втомобили, исто како што е Мичиген“, рече Дарби.

Дарби рече дека тарифите се закануваат да го размрдаат стратешки поставениот синџир на снабдување со автомобили изграден со децении, а тоа ќе биде „неверојатна“ штета. Невработеноста во Канада може да се зголеми бидејќи компаниите потенцијално ќе преселат поголемо производство во САД, а некои веќе размислуваат да го сторат тоа, рече Дарби.

Канадскиот долар може да ослаби, што би го направило поевтино производството на американските компании овде, но ќе го направи поскапо за Канаѓаните да купуваат стоки од целиот свет.Канада би можела да се обиде да изгради нови трговски патишта за својата стока директно до Мексико или на друго место, но тоа би можело да потрае со месеци, па дури и со години.

Ќе биде тешко исто така да се ограничат тие влијанија само на автомобилскиот сектор. Не е невообичаено, рече Дарби, компанија која произведува калапи за инјектирање за автомобилската индустрија да снабдува и други сектори како стока за широка потрошувачка. Некои мали бизниси се потпираат на автомобилската индустрија за голем дел од нивниот бизнис, но исто така се клучни добавувачи за апарати, HVAC или аеронаутички компании – и тие фирми веќе се соочуваат со сериозна конкуренција од Кина.

Автомобилската индустрија е онаа која Канада историски ја третира како преголема за да пропадне. Владата интервенираше за да помогне во спасувањето на Крајслер и Џенерал Моторс за време на рецесијата во 2009 година, за да спаси околу 100.000 работни места во земјата.

Сè уште нема сигнал колку долго ќе траат тарифите и дали производителите на автомобили ќе се најдат во речиси толку тешка ситуација како во 2009 година. Но, директорите на канадските добавувачи на автомобили како Guelph, Linamar со седиште во Онтарио предупредија дека производителите на автомобили ширум Северна Америка би можеле да го запрат производството за само една недела, бидејќи може да им требаат месеци за да најдат прифатлива замена за специјализирани канадски делови.

Една опција е да се забрза прегледот на трговскиот пакт САД-Мексико-Канада – што не може да се направи преку ноќ поради барањата за консултации, но на крајот може да обезбеди поголема сигурност за бизнисите, рече Адамс.

Канадската влада ги стави возилата на својата листа на потенцијални контратарифи што планира да ги воведе за 21 ден како одговор на трговската војна на Трамп. Владата ќе спроведе јавни консултации и ќе работи со деловните и провинциските лидери пред да продолжи со контратарифите за возилата.

Останува прашањето како Канада ќе го одржува овој огромен дел од својата економија во меѓувреме – особено ако американската влада го отфрли планот на Канада да ги користи одмаздничките тарифи како принува за договарање. Некои компании поврзани со автомобилската индустрија се врзани со договори што им оставаат малку опции за едноставно преместување на синџирот на снабдување наоколу, рече Адамс.