Што содржи договорот за примирје меѓу Израел и Хамас и колку заложници ќе бидат ослободени

Израел и Хамас постигнаа договор за ослободување на 50 жени и деца заложници во Газа во замена за ослободување на 150 палестински жени и деца од израелските затвори за време на четиридневниот прекин на огнот, објавија двете страни во средата наутро.

Договорот беше потврден од висок американски функционер, кој за новинарите изјави дека меѓу ослободените заложници ќе има тројца Американци, од кои едно тригодишно девојче. Официјалниот претставник рече дека првото ослободување на заложниците се очекува во четврток наутро, а вкупниот број на ослободени заложници може да се зголеми.

Американскиот претседател Џо Бајден го поздрави договорот и им се заблагодари на Египет и Катар за нивното „критичко лидерство и партнерство“ во постигнувањето на договорот. Тој додаде: „И јас ја ценам посветеноста што премиерот [Бенјамин] Нетанјаху и неговата влада ја презедоа во поддршката на продолжената пауза за да се осигура дека овој договор може целосно да се спроведе и да обезбеди обезбедување дополнителна хуманитарна помош за да се олесни страдањето на невините палестински семејства во Газа… Важно е сите аспекти од овој договор да бидат целосно спроведени.

Денешниот договор треба да донесе дома дополнителни американски заложници и нема да застанам додека сите не бидат ослободени“.

Висок американски функционер рече: „Договорот на крајот е структуриран за да поттикне ослободувања над 50“, додавајќи дека договорот „сега е структуриран за жени и деца во првата фаза, но со очекување за понатамошни ослободувања“.

Во соопштението од кабинетот на израелскиот премиер се вели дека „затишјето“ во израелските воени операции ќе биде продолжено за уште еден ден за секои 10 ослободени повеќе заложници. Не беше наведено кога ќе започне прекинот на огнот, иако во своето обраќање до неговиот кабинет, Бенјамин Нетанјаху рече дека првите заложници треба да бидат ослободени во рок од 48 часа од договорот.

Министерството за надворешни работи на Катар рано во средата соопшти дека времето за почеток на договорот ќе биде објавено во следните 24 часа и дека прекинот на огнот „ќе овозможи влез на поголем број хуманитарни конвои и хуманитарна помош, вклучително и гориво наменето за хуманитарни потреби“.

Хамас потврди дека е постигнат договор, нарекувајќи го „хуманитарно примирје“ во кое 150 палестински жени и деца ќе бидат ослободени од израелските затвори. Милитантното движење рече дека проширените хуманитарни испораки се исто така дел од договорот, како и запирање на израелските воздушни летови над јужниот дел на Газа за време на четиридневната пауза, при што летовите над северна Газа се ограничени на шест часа дневно. Според соопштението на Хамас, Израел се согласил да не апси никого во Газа додека трае привременото примирје.

„Израелската влада е посветена на враќање на сите киднапирани дома“, се вели во владиното соопштение. „Вечерва владата го одобри планот за првата фаза од постигнувањето на оваа цел, според кој најмалку 50 киднапирани – жени и деца – ќе бидат ослободени во четири дена, за време на кои ќе има затишје во борбите. Ослободувањето на секои 10 дополнителни киднапирани ќе резултира со дополнителен ден на одмор“.

Во соопштението се додава: „Владата на Израел, ИД [Израелските одбранбени сили] и безбедносните служби ќе ја продолжат војната со цел да се вратат дома сите заложници, да се заврши елиминацијата на Хамас и да се осигура дека нема да има нова закана за Државата Израел од Газа“.

Израелската потврда на договорот уследи по продолжениот состанок на целосниот 38-член израелски кабинет за условите, наспроти противењето на крајните десничари.

Дебатата заврши нешто пред 3 часот наутро во Тел Авив. Пред гласањето на владата, Нетанјаху го увери својот кабинет дека сите безбедносни агенции го поддржуваат договорот за заложници и дека тоа нема да значи крај на воената кампања против Хамас, за која Нетанјаху рече дека ќе продолжи по завршувањето на примирјето.

„Ние сме во војна и ќе ја продолжиме војната“, рече Нетанјаху. „Ќе продолжиме додека не ги постигнеме сите наши цели.

Израел, исто така, се согласи да дозволи поголема помош во Газа, која страда од акутна хуманитарна криза по седум недели немилосрдно бомбардирање и блокада.

Се смета дека договорот вклучува и посети на Црвениот крст на преостанатите заложници и дистрибуција на лекови.

Договорот, постигнат по неколкунеделни разговори со посредство на Катар, доаѓа повеќе од шест недели по почетокот на конфликтот на 7 октомври, кога Хамас започна напади од Газа кон јужен Израел, при што загинаа најмалку 1.200 луѓе, главно цивили, а беа земени повеќе од 240 заложници.

Повеќе од 14.000 луѓе се убиени во Газа, соопшти владината канцеларија за медиуми во Газа. Уште 2.700 други се исчезнати и се верува дека се затрупани под урнатините.

Нетанјаху, кој вети дека ќе го „скрши“ Хамас, го објави ова откако беше свикан израелскиот воен кабинет по што следеа состаноци на поширокиот безбедносен кабинет и целосната влада.

Отворајќи го последниот состанок, Нетанјаху рече дека договорот е тешка одлука, но правилна одлука, тврдејќи дека има целосна поддршка од безбедносните агенции.

„Тие целосно јасно ставија до знаење во нивната професионална проценка дека безбедноста на нашите сили ќе биде обезбедена за време на паузата и дека разузнавачките напори ќе се задржат во тие денови“, рече Нетанјаху. „Тие јасно ставија до знаење дека не само што нема да бидат оштетени воените напори, туку ќе им овозможат на ИДФ [Израелските одбранбени сили] да се подготват за продолжување на борбите“.

Дури и додека владата на Нетанјаху разговараше за договорот, воздушните напади продолжија во Газа, а Хамас истрела ракети кон Израел.

Нетанјаху, исто така, рече дека интервенцијата на американскиот претседател Џо Бајден помогнала да се подобри договорот, така што вклучувал повеќе заложници за помалку отстапки.

Доколку се спроведе, договорот сепак ќе остави околу 190 заложници во Газа, од кои околу половина се смета дека се воен персонал.

Катар, каде Хамас има политичка канцеларија, беше главниот посредник меѓу Израел и екстремистичката исламистичка организација, иако Египет и други одиграа улога.

Не сите заложници ги држи Хамас, а некои се во рацете на Палестинскиот исламски џихад, посебна екстремистичка фракција и криминалците во Газа, велат израелски и други официјални лица.

Повеќето заложници се Израелци, но речиси половина од заложниците имаат двојно државјанство, вклучително и од Аргентина, Германија, Америка, Франција, Тајланд, Непал и Русија. Болниците во Израел се подготвени да ги примат ослободените, објавија израелските медиуми.

Договорот е значаен пропаганден удар за Хамас и лична победа за Јахја Синвар, водачот на Хамас во Газа, кој помина 23 години во израелски затвори пред да биде ослободен во размена во 2011 година.

Обезбедувањето дека условите од договорот се исполнети од нивна страна ќе бара од Хамас да се погрижи сите 50 заложници безбедно да стигнат до границите на Газа, што е голем логистички предизвик. Групата претходно посочи за време на преговорите дека не знаеле за точната локација на секој заложник поради различните групи што ги држат низ целата територија.

Нетанјаху сега ќе биде под домашен притисок да ги ослободи останатите заложници, но се соочува со растечки политички ризици. Неколку екстремно десничарски партии кои се дел од владејачката коалиција во вторникот вечерта се спротивставија на предложениот договор и повикаа на интензивирање на израелската офанзива во Газа за да се обезбедат подобри услови. Нивните изјави поттикнаа протести во Тел Авив од страна на семејствата на заложниците.

Израелските власти сугерираат дека заложниците што ќе бидат ослободени во наредните денови ќе бидат избрани од оние што ги држи Хамас, кој потоа ќе се обиде да лоцира други држени од различни групи или фракции.

Вооруженото крило на палестинската милитантна група Исламски џихад доцна во вторникот ја објави смртта на еден од израелските заложници што ги држеше.

Двајца Американци и двајца израелски државјани беа ослободени во средината на октомври од Хамас. Израелската војска минатиот месец спаси еден од своите војници, а минатата недела соопшти дека ги пронашла телата на двајца заложници за време на офанзивата. (Гардијан)