Се зголемува нивото на гасови што го оштетуваат озонот: „Не знаеме од каде доаѓаат“

Научниците утврдија дека во атмосферата брзо се зголемуваат нивоата на пет хлорофлуоројаглероди кои ја осиромашуваат озонската обвивка, а се штетни материи кои се глобално забранети од 2010 година поради опасноста што ја претставуваат за животната средина.

Во една студија објавена минатата недела во списанието Nature Geoscience, тим од меѓународни научници велат дека изворот на емисиите треба да се истражи бидејќи ако не се контролираат, тие претставуваат закана за климата.

Тие главно се користат во клима уреди, фрижидери, противпожарни апарати и како погонски гасови за аеросоли. CFC се вештачки стакленички гасови кои се илјадници пати посилни од јаглерод диоксидот. Нивната способност да ја уништат озонската обвивка што ја штити Земјата од Сонцето беше откритието што им донесе Нобеловата награда за хемија на Марио Молина и Шервуд Роуланд во 1995 година.

Сè уште е дозволено да се користат три типа на CFC
Глобалното исфрлање на CFC помеѓу 1987 и 2010 година, според Монтреалскиот протокол, се смета за триумф на еколошката соработка – со извештај на ОН во јануари кој потврди дека озонската обвивка се подобрува и се очекува да закрепне до 2060-тите.

И покрај забраната,  три типа на CFC сè уште се дозволени да се користат како суровини за производство на алтернативни супстанции како што се флуоројаглеводородите (HFC), кои се опасни стакленички гасови чија употреба е ограничена.

Компаниите кои користат CFC треба да ги уништат сите преостанати хемикалии и да обезбедат дека нема протекување, додека CFC како суровини не треба да постојат во производите што се користат за развој.

„Тоа е нешто што навистина ме запрепастува“
И покрај тоа, научниците велат дека континуираната употреба на трите CFC објаснува зошто нивните нивоа на емисии се зголемени во атмосферата. Сепак, присуството на двата преостанати CFC (CFC-13 и CFC-112a), кои не се употребуваат за производство на HFC и во моментов немаат позната употреба, се уште повеќе збунувачки.

„Всушност не знаеме од каде доаѓаат, и тоа е навистина малку страшно“, вели коавторот на извештајот Стефан Рајман, научник во Швајцарската федерална лабораторија за наука и технологија за материјали. Доколку емисиите продолжат да се зголемуваат, постои ризик од поништување на дел од напредокот постигнат во „третманот“ на озонот и дополнително придонесување за опасното ниво на глобално затоплување.

„Емисиите на тие неколку гасови се на исто ниво како и емисиите на сите стакленички гасови во Швајцарија“, изјави Рајман за новинарите. „Да сум од Швајцарија, тоа е нешто што навистина ме запрепастува“, додаде тој. Наодите од извештајот ќе бидат разгледани на состанокот на Конвенцијата во Монтреал, а од земјите најверојатно ќе биде побарано да ги истражат изворите на емисиите на CFC.