Русија ја нападна Украина и со ракети „Кинжал“. Колку е моќно ова оружје?

Кога Русија во четвртокот наутро лансираше вкупно 81 ракети врз големите градови низ Украина, тоа вклучуваше шест балистички ракети „Кинжал“ кои ја избегнаа противвоздушната одбрана на Киев, соопшти украинската војска.

„Нападот е навистина голем и за прв пат користи толку различни видови ракети. Гледаме дека овој пат беа употребени дури шест ракети ‘Кинжал’“, изјави портпаролот на командата на воздухопловните сили на Украина за украинската телевизија во четвртокот.

Од нив руски бомбардер истрела три хиперсонични проектили врз јужниот украински пристанишен град Одеса во понеделникот вечерта, соопштија украинските власти, како дел од баражот што израмни голем број цивилни цели, вклучувајќи хотели и трговски центар.

Ова не е прв пат Москва да ја употреби хиперсоничната ракета „Кинжал“ за време на нејзината инвазија, но се чини дека тоа е релативно ретка појава.

Русија соопшти дека ги користела ракетите „Кинжал“ Украина во средината на март лани – тврдење подоцна потврдено од американски официјални претставници за Си-Ен-Ен – во првата позната употреба на оружјето во борба.

Во март, американскиот претседател Џо Бајден ја потврди руската употреба на ракетата „Кинжал“, опишувајќи ја како „последично оружје … речиси е невозможно да се запре. Има причина зошто го користат“.

Секретарот за одбрана на Бајден, Лојд Остин, ја минимизираше ефикасноста на проектилот, велејќи дека „нема да го гледа како менувач на играта“.

А британското Министерство за одбрана претходно изјави дека ракетата „Кинжал“ е навистина само воздушно лансирана верзија на балистичката ракета со краток дострел „Искандер“, која Русија постојано ја користи во својата војна против Украина.

Што треба да се знае за оваа ракета?

Прво, важно е да се разбере терминот.

Во суштина, сите балистички ракети се хиперсонични – што значи дека патуваат најмалку пет пати поголема од брзината на звукот. Речиси секоја боева глава ослободена од ракета со километри во атмосферата ќе ја достигне оваа брзина упатувајќи се кон својата цел. Тоа не е нова технологија.

Она на што сега работат воените сили – вклучувајќи ги Русија, Кина, Соединетите Држави и Северна Кореја – е хиперсоничното возило за лизгање (ХГВ). ХГВ е високо маневрирачко оружјекое теоретски може да лета со хиперсонична брзина додека ги прилагодува курсот и висината за да лета под радарско откривање и околу ракетната одбрана.

ХГВ е оружјето што е речиси невозможно да се запре. И се смета дека Русија има ХГВ во својот арсенал, системот „Авангард“, кој рускиот претседател Владимир Путин во 2018 година го нарече „практично неранлив“ за западната воздушна одбрана.

Но, „Кинжал“, како варијанта на „Искандер“, не е ХГВ. Иако има ограничена способност за маневрирање како „Искандер“, неговата главна предност е тоа што може да се лансира од борбени авиони МиГ-31, што му дава подолг дострел и можност за напад од повеќе насоки, се вели во извештајот минатата година од Центарот за стратешки и меѓународни студии.

„МиГ-31К може да удри од непредвидливи насоки и може целосно да избегне обиди за пресретнување. Летечкиот носач, исто така, може да биде поозаштитен од мобилниот систем ‘Искандер’“, се вели во извештајот.

Истиот извештај, исто така, истакна дека лансираниот „Искандер“ од земја се покажал ранлив на ракетните одбранбени системи за време на војната во Нагорно-Карабах во 2020 година, за време на која азербејџанските сили пресретнале ерменски „Искандер“.

„Ова сугерира дека тврдењата за неповредливоста на ‘Кинжал’ за ракетните одбранбени системи, исто така, може да бидат донекаде претерани“, се вели во извештајот.

Дали Украина има ракетна одбрана?

Соединетите држави и нивните сојузници во НАТО веќе испраќаат неколку ракетни системи земја-воздух во Украина за да помогнат во нејзината одбрана.

Според висок американски функционер во март, овие дополнителни системи ги вклучувале мобилните системи за воздушна одбрана SA-8, SA-10, SA-12 и SA-14 од советската ера.

Членката на НАТО, Словачка, исто така испрати повеќе модерни батерии за противракетна одбрана С-300 во Украина.

Во април, Обединетото Кралство вети висококвалитетна воена опрема во вредност 123 милиони долари, вклучително и повеќе противвоздушни ракети Starstreak. Неколку недели подоцна, Германија соопшти дека на Украина ќе ѝ испорача 50 противвоздушни тенкови.

И САД подготвуваат огромен пакет помош од 40 милијарди долари, кој ќе вклучи дополнителни противвоздушни способности за украинската војска.

Зошто Путин ја искористи ракетата „Кинжал“?

Употребата во Украина го означува борбеното деби за рускиот систем „Кинжал“.

„На 18 март, авијацискиот ракетен систем ‘Кинжал’ со хиперсонични аеробалистички ракети уништи голем подземен склад со проектили и авијација на украинските војници во селото Делјатин, Ивано-Франковска област“, соопшти тогаш руското Министерство за одбрана.

Американските власти подоцна потврдија за Си-Ен-Ен дека Русија лансирала хиперсонични ракети против Украина и дека можела да ги следи лансирањето во реално време.

Лансирањето во март најверојатно имало за цел да го тестира оружјето и да испрати порака до Западот за руските способности, изјавија повеќе извори за Си-Ен-Ен.

Во тој момент, војната на теренот во Украина стана нешто како ќор-сокак. Русија можеби бараше победи што би можела да ги оствари.

До крајот на март, САД оценија дека на руските сили им снемало со крстосувачки ракети лансирани од воздух, според американски претставник од одбраната. (Си-Ен-Ен)