Може ли Зеленски да му верува на Трамп? Судбината на Украина може да зависи од одговорот

За претседателот на Украина, Володимир Зеленски, многу зависи од тоа колку може да му верува на претседателот Трамп.

Трамп во понеделникот понуди само нејасни гаранции дека Соединетите Држави ќе играат улога во гарантирањето на безбедноста на Украина доколку Зеленски склучи договор со рускиот претседател Владимир Путин за запирање на борбите.

„Ќе се погрижиме тоа да функционира“, рече Трамп на почетокот на едночасовниот состанок со Зеленски и делегација на европски лидери во Белата куќа. „И мислам дека ако можеме да постигнеме мир, тоа ќе функционира. Не се сомневам во тоа“.

Средбата заврши со оптимистички оценки од Европејците и одреден напредок кон состанок меѓу Зеленски и Путин, на место кое ќе се одреди дополнително. Но, прашањето е дали на Трамп може да му се верува дека ќе го одржи својот збор бидејќи има историја на постојано менување на позициите и променливи чувства за Украина и други дипломатски кризи, особено кога станува збор за преговори со висок ризик.

Тоа е многу за воен лидер како Зеленски за да може да се обложува, особено со неговата земја три и пол години во војна предизвикана од Русија.

„Тие не се заинтересирани само за какви било такви гаранции. Тие не се заинтересирани претседателот Трамп да каже: ‘Можете да сметате на мене’“, вели Вилијам Тејлор Џуниор, поранешен амбасадор на САД во Украина. „Тие нема да се согласат или да прифатат гаранција, политичка гаранција. Тоа не им ја дава безбедноста што им е потребна“.

По состанокот во понеделник, Зеленски рече дека дискусијата за безбедносните гаранции бара Украина да купи американско оружје во вредност од 90 милијарди долари преку Европа и САД да купат беспилотни летала од Украина. Тој рече дека сè уште треба да се постигне формален договор.

Сепак, говорот на Трамп за безбедносните гаранции беше отстапување од неговата претходна позиција дека заштитата на Украина треба да им се остави исклучиво на оние во Европа.

Тоа беше далеку од единствениот пресврт. Само пред неколку дена, Трамп се закани со „тешки последици“ ако Путин не се согласи на брз прекин на огнот, што Украина го побара пред да започнат какви било преговори за траен мир.

Тој го смени курсот по средбата минатиот петок во Алјаска со Путин, по што ја усвои преференцијата на Путин дека за постигнување на поширок мировен договор – не е потребен итен прекин на огнот.

Потоа Трамп ја насочи својата кампања за притисок кон Зеленски, велејќи во текот на викендот дека украинскиот лидер може да ја заврши војната со Русија „речиси веднаш, ако сака, или може да ја продолжи борбата“.

Помошниците на Трамп ги оценија и неговиот самит во Алјаска со Путин и неговите средби во Белата куќа во понеделникот како критични чекори кон мир. Европските лидери ги пофалија напорите на Трамп да ги доведе Путин и Зеленски на преговарачка маса, дури и ако во кој било потенцијален мировен предлог недостасуваат критични детали.

„Навистина сум возбуден“, му рече Марк Руте, генералниот секретар на НАТО, на Трамп за време на телевизиски дел од состанокот. „Фактот што рековте дека сте подготвени да учествувате во безбедносните гаранции е голем чекор. Тоа е навистина пробив“.

Но, малку беше јасно колку би биле вклучени САД во таков план.

Даниел Фрид, поранешен амбасадор на САД во Полска, рече дека една опција што веројатно би ја добила поддршката на Украинците е ако европските нации се согласат да обезбедат воени средства во Украина во случај на иден напад, додека г-дин Трамп се согласи да ги поддржи со одбранбени средства стационирани во соседните земји.

„Не мислам дека Зеленски ќе рече дека е доволно усно уверение од претседателот“, рече Фрид. „Треба да му се каже на Трамп дека она што го вели е важно и одлично, а потоа ќе се бараат механизмите“.

Надвор од војната во Украина, Трамп им даде причина на светските лидери да се сомневаат во неговите уверувања. Тој се закани дека ќе му донесе пекол на Хамас ако сите заложници што ги држи терористичката група во Газа не бидат ослободени. Сепак, тој се дистанцираше од човечката катастрофа во Газа во последните недели.

Тој постојано упатуваше закани за царини во текот на целиот свој мандат, само за да се повлече во последен момент во повеќе наврати. Еднаш ја предложи идејата за насилно раселување на жителите на Газа од палестинската територија, но потоа се повлече од идејата кога се соочи со отпор од арапските земји.

Тој, исто така, постојано го менуваше својот пристап кон Путин, понекогаш велејќи дека може да соработува со рускиот лидер за да обезбеди мир, а друг пат заканувајќи му се со сеопфатни економски казни.

Во момент на искреност во понеделник, Трамп призна дека војната во Украина – за која еднаш вети дека ќе заврши за 24 часа – е попредизвикувачка отколку што некогаш очекуваше.

„Мислев дека ова ќе биде една од полесните“, рече Трамп додека ја опишуваше работата на неговата администрација во обидот да се стави крај на глобалните конфликти. „Всушност, тоа е една од најтешките и многу сложени“. (Њујорк тајмс)